İkt-baza bilikləri

Dielektriklər elektrik daxil etməyən və ya elektrik yüklərinin keçməsinə mane olan maddələrdir. Elektrik yüklərinin çəkməsinə və ehtiva etməsinə nail ola bilirlər, və elektrostatik sahələrində fəaliyyət göstərir.

Dielektriklərin əsas xassələri aşağıdakılardır:

1. 
   İzolyasiya: Dielektriklər elektrik yüklərinin axınını bloklayaraq izolyasiya təmin edirlər. Bu, elektrik devrələrdə və elektrik qurğularında istifadə edilir. Dielektrik materiallar, elektrik enerjinin digər komponentlərinə təsir etmədən dövrə verilməsini təmin edir.
   

2. 
   Polarlaşma: Dielektriklər elektrik sahəsi altında polarlaşa bilərlər. Bu, dielektriklərin elektrik sahəsi içində yüklərin yerini dəyişdirərək bir neçə molekulu dipol halına gətirə biləcəyi anlamına gəlir. Bu polarlaşma elektrik sahəsinin daha da gücləndirilməsinə səbəb olur.
   

3. 
   Dielektrik Sabit: Dielektriklərin elektrik sahəsindən ənənəvi cəmi qeyd edən bir parameteri olan dielektrik sabit (ε) ilə əlaqəli bir xassəsidir. Bu sabit, dielektrik materialın elektrik sahəsinə müqavimətinin dərəcəsini təyin edir. Yüksək dielektrik sabiti olan materiallar, daha böyük bir elektrik sahəsi yarada bilərlər.
   

4. 
   Elektrik İnduksiya: Dielektriklərin təsiri altında, yüklərin özəllikləri dəyişə bilər. Bu proses, elektrik sahəsində yüklərin polarlaşmasına və yaxud nötrləşməsinə səbəb ola bilər.
   

5. 
   Elektrik Sahe Üzərində İşləmək: Dielektrik materiallar elektrik sahəsinin enerjisinin bir hissəsini saxlaya bilərlər və bu enerji daha sonra sahədə iş görə bilər. Bu, kondensatorlar və bəzi elektrik apparatlar üçün əhəmiyyətli bir xüsusiyyətdir.
   

Bu xassələr dielektrik materialların əsas xüsusiyyətləridir və onların çeşidliliyi və işləmə prinsipləri, elektrik mühəndisliyi və elektrik elektronika sahəsində geniş tətbiq olunur. Dielektriklər yüksək elektrik dayanıqlığına sahib olduğu üçün elektrik izolyatorları kimi işləyir və həm də çeşitli elektrik cihazlarının funksiyonunda əhəmiyyətli bir rol oynayır.Dielektriklər əsas elektrik xüsusiyyəti elektrik sahəsində qütbləşmə qabiliyyəti olan maddələrdir.Elektrik izolyasiya edən materiallar elektrik qurğularının cərəyan keçirən hissələrinin elektrik izolyasiyasını yaratmaq üçün nəzərdə tutulmuş dielektrik materiallar adlanır.İzolyator elektrik izolyasiya edən materialdan hazırlanmış bir məhsuldur, vəzifələri müxtəlif potensiallar altında keçiriciləri bir-birindən bərkitmək və təcrid etməkdir (məsələn, hava elektrik xətlərinin izolyatorları).

Elektrik izolyasiyası bir və ya bir neçə elektrik izolyasiya materialından hazırlanmış xüsusi bir elektrik məhsulunun elektrik izolyasiya sistemidir.
Elektrik izolyasiya materialları kimi istifadə olunan dielektriklərə passiv dielektriklər deyilir. Hal-hazırda aktiv dielektriklər adlanan geniş istifadə olunur, onların parametrləri elektrik sahəsinin gücünü, temperaturu, mexaniki gərginlikləri və onlara təsir edən amillərin digər parametrlərini dəyişdirməklə idarə edilə bilər.
Məsələn, bir piezoelektrik bir dielektrik material kimi xidmət edən bir kondansatör tətbiq olunan alternativ gərginliyin təsiri altında xətti ölçülərini dəyişir və ultrasəs vibrasiya generatoruna çevrilir. Qeyri-xətti dielektrikdən - ferroelektrikdən hazırlanmış elektrik kondansatörünün tutumu elektrik sahəsinin gücündən asılı olaraq dəyişir; belə bir tutum salınan LC dövrəsinə daxil edilirsə, onun tənzimləmə tezliyi də dəyişir.

• 
  Dielektrik materiallar aşağıdakılara bölünür:
  
• 
  Aqreqasiya vəziyyətinə görə: qaz, maye və bərk;
  
• 
  Alınma üsuluna görə: təbii və sintetik;
  
• 
  Kimyəvi tərkibinə görə: üzvi və qeyri-üzvi;
  
• 
  Molekulların quruluşuna görə: neytral və qütblü.
  

Dielektriklər elektrik enerjisinin təsiri altında öz xüsusiyyətləri ilə fərqlənən materiallar olaraq tanımlanır. Əsas xassələri arasında izolyasiya, polarlaşma, dielektrik sabit, elektrik induksiya və enerji saxlama yer alır. İlk olaraq, dielektriklər elektrik yüklərinin axınını mane edirlər və elektrik devrələrdə izolyasiya məqsədi ilə istifadə olunurlar. Həmçinin, elektrik sahəsi altında polarlaşa bilər və bu, materialın dipol xüsusiyyətlərini göstərir. Dielektrik sabit (ε) materialın elektrik sahəsinə müqavimətini təyin edir və yüksək dielektrik sabiti olan materiallar daha güclü elektrik sahələri yarada bilir. Elektrik induksiya prosesi zamanı dielektriklər yüklərin polarlaşmasına və ya nötrləşməsinə səbəb ola bilər. Son olaraq, dielektrik materiallar elektrik sahəsindəki enerjiyi saxlamağı bacarırlar və bu, kondensatorlar və digər elektrik cihazlarında əhəmiyyətli bir rola malikdir. Bu xüsusiyyətlər, dielektriklərin elektrik mühəndisliyi və elektrik elektronika sahəsində çeşitli tətbiqlərini mümkün edir.

Dielektriklər elektrik sahəsində.Dielektriklərə elektrik sahəsi ilə təsir etdikdə ,onlarda baş verən əsas fiziki proses dilektrlərin polyarlaşmasıdır.Polyarlaşma ilə əlaqədar yüklərin kiçik məsafələrə yerdəyişmə etməsi, yaxud da dipol molekulların sahə istiqamətində oriyentasiya olunmasıdır. Dielektriklərin polyarlaşması ilə əlaqədər proseslər barədə dielektrik nüfuzluğunun qiymətinə görə fikir söyləmək olar və əgər dilektriklərin polyarlaşması dielektrikin qızmasına səbəb olan enerji itkiləri ilə müşayət olunarsa, dielektrik itki bucağının qiymətinə görə fikir söyləmək olar.