Ilm-fan va innovatsiya ilmiy-amaliy konferensiyasi

ILM-FAN VA INNOVATSIYA 
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
 
in-academy.uz/index.php/si 
17 
ushlab turishga xizmat qiluvchi, bozorda ularni raqobatbardoshligini oshirishga qaratilgan 
harakatga aytiladi. 
Agar biznesdada kichik marketing byudjeti bo'lsa, o'z biznesni sotishning arzon va bepul 
usullari mavjud - garchi bu tarzda reklama qilish mijozlarning kamayishiga olib kelishi 
mumkin. Reklama qilishda oltin oddiy qoida: reklamaga sarflaganidan ko'ra reklamaga javob 
beradigan mijozlardan ko'proq foyda olishga ishonch hosil qilish. Bu biznesning reklama 
xarajatlariga nisbatan ijobiy investitsiya daromadi (ROI) sifatida tanilgan. Mahalliy gazetada 
reklama maydonini sotib olish va reklamani loyihalashdan oldin, biznesni qanday reklama 
qilishni bilish kerak, shunda u kerakli turdagi mijozlarni jalb qiladi. 
Reklama talabga ega bo‘lmagan tovarlarni sotilishini tezlashtirish uchun ishlatilgan. 
Bozorning shakllanishida boshlangan yangi jarayon reklamadan foydalanish va rivojlanishida 
o‘ziga xos yangi yo‘llarini talab qiladi. 
O‘zbekiston Respublikasi bozor munosabatlariga o‘tishining dastlabki bosqichlarida reklama 
aholini import tovarlarga bo‘lgan ehtiyojlarini, jumladan, elektron hisoblash va orgtexnikalar, 
bank, birja, sug‘urta kompaniyalari xizmatlari, mamlakatda va uning tashqarisida biznes 
maktablarida o‘qitish, biznes bo‘yicha o‘quv-metodik qo‘llanmalar to‘g‘risida barcha ommaviy 
axborot vositalarida aholiga ma’lumotlarni yetkazishdan iborat edi. 
Reklama bozorda birinchi bo'lib paydo bo'ladigan va o'ziga e'tiborni jalb qilishi kerak bo'lgan 
har qanday biznes, mahsulot va xizmatlarning ajralmas qismidir. Shuning uchun, hisob-
kitoblar va uning muvaffaqiyati bilan reklama agentligining biznes rejasiga ishonch bilan pul 
tikishingiz mumkin. Samarali va sifatli reklama mahsulotlariga talab doimiy ravishda o'sib 
borayotganligi sababli. Binobarin, bu yo'nalish juda istiqbolli faoliyat deb hisoblash mumkin. 
Reklama odatda juda qimmat turadi. Shuning uchun ham firma uning asosiy vazifasi nimadan 
iborat ekanligini unutmagan holda qilinajak reklama haqidagi o‘zining chuqur o‘ylangan 
marketing yechimini qabul qilishi kerak. Mablag‘ haqida masala ravshanlashib borganda, 
reklama bo‘yicha shug‘ullanuvchilarga qanchalik katta mas’uliyat tushishini ko‘ramiz, ya’ni 
reklama bo‘yicha mutaxassis qobiliyatli bo‘lmasa va mavjud imkoniyatlardan foydalanib ish 
yuritmasa, avvalo o‘z ishi, muassasasining obro‘sini ham tushirib qo‘yishi mumkin. Shuning 
uchun reklama bo‘yicha mutaxassis marketing muhitini va tashkilotdagi marketing 
strukturasiga tayangan holda quyidagi qoidalarga rioya qilishi lozim: 

reklamadagi asosiy element - tovarlarni sifati va korxonani bozordagi mavqeyi; 

tovarlar reklamasida barchani jalb etadigan oddiy, gohida xaridorlarning tovarlarni 
ko‘rish uchun safarbar qiladigan usullar bo‘lishi; 

tovar reklamasi qimmat bo‘lganligi uchun shunday reklama tayyorlash kerakki, u arzon 
bo‘lsin; 

reklamada tovarni turli ranglarda ko‘rsatish va bu ranglar xaridorlarni o‘ziga jalb eta 
olishi zarur; 

tovarni reklamasida mahalliy an’analarni hisobga olish va tovarni qaysi regionlarda va 
qaysi yoshdagi xaridorlarga mo‘ljallangan bo‘lishi juda muhimdir.