Ilmiy tadqiqot asoslari

XOTIRA 
– atrof-muhitdagi voqelikni bevosita va bilvosita, ixtiyorsiz va ixtiyoriy ravishda, 
passiv
va 
aktiv
holda, 
reproduktiv
va 
produktiv
tarzda, 
verbal
va 
noverbal 
shaklda, mantiqiy va 
mexanik yo’l bilan aks ettiruvchi esda olib qolish, esga tushirish, unitish hamda tanish, eslashdan 
iborat ruhiy jarayon, alohida va umumiylik namoyon qiluvchi ijtimoiy hodisa, barcha ta’sirlarni 
ijodiy qayta ishlashga yo’naltirilgan mnemik xotira, faoliyat. Xotirani 5 ta muhim mezonga muvofiq 
ravishda turlarga (ko’rinishlarga) ajratish mumkin: 
Ruhiy faoliyatning faolligiga ko’ra
xotira quyidagi tarlarga bo’linadi: a)harakat va motor 
harakatli xotira; b) obrazli xotira; v) his-tuyg’u yoki hissiyot xotirasi; g) so’z-mantiq xotirasi. 
Ruhiy faoliyatning maqsadiga
binoan: a) ixtiyorsiz, ixtiyoriy, mexanik. 
Ruhiy faoliyatning davomiy-ligiga
ko’ra: a) qisqa muddatli; b) uzoq muddatli; v) operativ. 
Ruhiy faoliyat qo’zg’atuvchisining
sifatiga qarab: musiqiy eshitish. 
Ruhiy faoliyatning inson yo’nalishiga e’tiboran: fenomenal
kasbiy [3].
TASAVVUR
– idrok qilingan, his etilgan narsa, hodisa va jarayonning kishi ongida paydo 
bo’lishi hamda ular to’g’risidagi ta’surotlarning gavdalanishi. 

---

DIQQAT
–falsafa, ruhshunoslik tushunchasi; inson faoliyatining barcha turlarini 
muvaffaqiyatli amalga oshirish va samaradorligini ta’minlovchi muhim omillardan biri. SHaxs 
faoliyati qanchalik murakkab, mashaqqatli, mas’uliyatli bo’lsa, u diqqatga shunchalik yuksak 
talablar qo’yadi
. Insonning ziyrakligi, sezgirligi, farosatliligi, sinchkovligi, dilkash-ligi, 
hozirjavobligi uchun turmush sharoiti va shaxslararo munosabatida muhim omil bo’lib xizmat 
qiladi.
Diqqat
aqliy faoliyatning barcha turlarida ishtirok etadi, insonning hatti - harakatlari ham 
uning ishtirokida sodir bo’ladi. Ongni muayyan bir nuqtaga to’plab, muayyan bir ob’ektga faol 
qaratilishidan iborat bo’lgan psixik faoliyatga