Individ shaxs, individuallik tushunchalari

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 
ǀ
ISSUE 7 
ǀ
2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 1299
INDIVID SHAXS, INDIVIDUALLIK TUSHUNCHALARI 
 
Nargiza Xolmatovna Nadirova 
Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o’zbek tili va adabiyoti universiteti talabasi 
 
ANNOTATSIYA
Ushbu maqolada “individ shaxs va induviduallik, ularning uzviy bog’liqligi va 
o’ziga xosligi” inson faoliyatida tutgan o’rni haqida sodda va keng ma’noda
tushuncha berilgan, “ individ shaxs hamda shaxs va shaxsiyat” ahamiyati yoritib 
berilgan. 
Tayanch so’zlar:
Inson va shaxs ma’nolari, individ va induvuallik, shaxs va 
shaxsiyat ma’nolarini shakllantirish. 
 
Har biro dam to’g’ilgan kunidan boshlab odamlar qo’rshovida, ma’lum jamoad-
oilda yashaydi. Jamiyatda rivojlanuvchi, til yordamida boshqa odamlar bilan 
munosabatga kirishuvchi odam shaxsga voqeilikni biluvchi hamda uni o’zgartiruvchi 
sub’yektga aylanadi. Odam bolasini individ deyiladi.Biz hamma kishilarni-normal 
odamlarni yangi to’g’ilgan chaqaloqni, aqli zaiflarni individga kiritamiz. 
Inson: Biz har qanday dunyoga kelgan odamni inson deb atashamiz mumkin, xoh 
u nogiron bo’lsin xoh yangi to’g’ilgan chaqaloq bo’lsin xoh u qari bo’lsin yoki ayol 
va erkak. Shaxs bilan inson o’rtasida bir muncha farqlar bor bu to’g’risida 
maqolamizning davomida aytib o’tamiz. Mening nazarimda hayot boshlangan davrlarda 
shaxslarga qaraganda insoniylik xususiyatlari ko’proq bo’lgan chunki u davrlarda inson 
xususiyatlardan biri yashash uchun kurash bo’lgan ya’ne qanday? Asosiy taffakur,
faqat yemak topish, pana joyda saqlanish sovuq tushganda hayvonlar terisiga yopinish. 
Insonlar shaxs maqomini olish uchun yillar davomida mehnat qilingan, ong 
rivojlangan va oxir ijtimoiy muhit shaxsni rivoj topishiga erishgan. Masalan ! biz bir 
bolani bir yoshgacha ustirib ya’ne yurish, ovqatlanish qobiliyatiga ega bo’lgandan 
keyin urmonga tashlab kelsak u bolada yashash uchun kurash tushunchasi boshlanadi u 
inson bo’lib usadi, lekin shaxs sifatida rivojlanmaydi. 
Shaxs: shaxs bu boshqalardan farq qilgan holda o’z faoliyati va o’z xususiyatlariga ega 
bo’lgan alohida shaxs. Endi savol to’g’iladi shaxs bo’lib rivojlanish yoshga bog’liqmi? 
Yo’q bog’liq emas ya’ne uzini anglolmaydigan chaqaloqdan tashqari, biz hatto 2-3 
yoshdagi bolachalarga she’r yodlashni o’rgatsak unda shaxs bo’lib rivojlanishning 
birinchi pog’onalari boshlanadi. Maktabga chiqqan bolalar ham ma’lum bir faoliyat 
bilan shug’unlansa ularda ham shaxslik qobiliyati rivojlanadi. 
Biroq shaxs va shaxsiyat bir-biriga o’xshash tushunchalardan uzoqroqdir.
Shaxsiyat tushunchasini biz aqliy rivojlanmagan insonlarga nisbattan ishlatsak bo’ladi. 
Masalan: kuchada qinalgan biron-bir nogiron odamlardan yordam holatini boshqa bir 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2