İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ (DƏrsliK)

İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
________________________ 97 ____________________________ 
 
AÇIQ AÇARLA ŞİFRƏLƏMƏ. ELEKTRON 
RƏQƏMSAL İMZA 
AÇIQ AÇARLA ŞİFRƏLƏMƏ ALQORİTMİ 
Açıq açarla şifrələmə alqoritmində hər bir istifadəçi bir cüt 
açara malikdir və bu açarlar bir-birilə bəzi asılılıqlarla 
bağlıdırlar. Açarlarda bu xüsusiyyətlər vardır: 
bir açarla 
şifrələnən mətn, bir cüt açarla şifrələnən mətn. Bir açarı gizli 
(bağlı) açar adlandırırlar. İstifadəşi özünə məxsus gizli açarı 
etbarlı bir yerdə gizlətməlidir və onu heç kimə etibar 
etməməlidir. İkinci açar 
açıq açar adlanır və istifadəçi bu açar 
barədə hamını məlumatlandırmalıdır.
Əgər A istifadəçi B istifadəçiyə şifrələnmiş məlumat 
göndərmək istəyirsə, onda o həmin məlumatı B açarı ilə 
şifrələyir. Bundan sonra mətni heç kim (hətta A özü də) oxuya 
bilməz (B-dən başqa), çünki mətni şifrədən çıxarmaq üçün 
mütləq ikinci açar - gizli açar lazımdır. 
Şifrələmə sxemi aşağıdakı kimidir: 
M
ı
 = E (M, K
açıq
) 
M = D (M, K
bağlı
)
burada E – şifrələmə funksiyası (encrypt), D – 
deşifrələmə funklsiyası (decrypt), K
açıq
və K
bağlı
– uyğun olaraq 
məlumatı qəbul edənin açıq və bağlı (gizli) açarları. 
Açıq açarla şifrələmə üsulu Diffi və Helmana məxsusdur 
(1976-cı il). Buna baxmayaraq onlar konkret alqoritm təklif edə 
bilmədilər, amma alqoritmin ödəyə biləcəyi prinsipləri və 
şərtləri formalaşdıra bildilər. 

---

 
İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
________________________ 98 ____________________________ 
Uitfild Deffi 
Martin Hellman 
Bu şərtlərə aşağıdakılar aiddir: 
1.Açarlar cütlüyünün (açıq və bağlı) generasiya prosesi 
hesablama çətinliyi yaratmamalıdır; 
2.Mətnin şifrələnmə prosesi, yəni E (M, K
açıq
) və 
deşifrələnmə prosesi D (M, K
bağlı
) hesablama çətinlikləri 
yaratmamalıdır; 
3.Düşmənin K
bağlı 
açarı haqqında məlumatı olmamalıdır 
(əgər onda K
açıq 
açarı haqqında məlumat olsada belə); 
4.Düşmən