İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ (DƏrsliK)

 
İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
________________________ 93 ____________________________ 
“Qabarmanın və çəkilmənin səbəbləri”, “Qarın, ildırımın, 
dolunun, tufanın, göy gurultusunun səbəbləri haqqında”, 
“Yağış, leysan və külək haqqında”, “Farmakologiya 
(dərmanların bədənə təsirindən bəhs edən elm) haqqında”, 
“Ətirli və distilə edilənlərin kimyası haqqında” əsərlərin 
müəllifidir. Alim sonuncu əsərində 100-dən çox ətirli 
yağların, balzamların, ətirli suların və qiymətli dərmanların 
imitasiyasının reseptini vermişdir. Bunlarla yanaşı kitabda 
ətirlərin yaradılmasının 107 üsulu və resepti verilmiş, bu 
məqsədlə istifadə olunan çoxlu sayda avadanlıqların istifadə 
olunma qaydaları göstərilmişdir.
Leon Battista Alberti (italyanca Leone Battista Alberti: 
1404-1472), italiyalı alim, humanist, yazıçı, yeni avropa 
memarlıq üslubunun təşəbbüskarlarından biri, intibah dövrü 
ilə bağlı mədəniyyətin aparıcı nəzəriyyəçilərindən biridir. 
L.B.Alberti ilk olaraq istiqbal (gələcək) ilə riyaziyyatın 

---

 
İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
________________________ 94 ____________________________ 
əsaslarının əlaqəsi nəzəriyyəsini şərh etmişdir. Bununla 
yanaşı kriptoqrafiyanın inkişafı ilə bağlı 1466-cı ildə yazdığı 
“Rəqəmlər haqqında traktat” əsərində məlumatların 
şifrələnməsi üçün çox saylı əlifbadan istifadəni göstərmişdir. 
L.B.Albert İtaliyadan Qeniyaya qovulmuş, tanınmış 
florensiyalı bir ailədə anadan olmuşdur. Universiteti 
bitirdikdən sonra kardinal Alberqatinin dəftərxanasında 
işləmiş, sonralar isə ömrünün axırına kimi Romada 
yaşamışdır. Leon Albertin çoxsahəli fəaliyyəti onu göstərir ki, 
alim İntibah dövründə hər bir sahə ilə maraqlanan bir alim 
olmuşdur. Bunun nəticəsidir ki, o, incəsənət, ədəbiyyat və 
arxitektura (memarlıq) sahələri ilə məşğul olmuş, bu sahələri 
dərindən araşdırmaqla bu sahələrə öz tövhələrini vermişdir. 
Alim etika və pedaqoqika problemləri ilə maraqlanmış, 
riyaziyyat və kriptoqrafiya ilə məşğul olmuşdur. L.Albertinin 
elmi araşdırmalarında mərkəzi yerlərdən birini təbiətdə baş 
verən qanunauyğunluqların harmoniyası tutur. Onun fikirincə 
insan elmi işlərlə məşğul olduğu zaman öz fikirlərinə 
qapanmamalı, əldə etdiyi nəticələri yaymalı və digərlərinində 
bu nəticələrdən müxtəlif sahələrdə istifadə etməsinə şərait 
yaratmalıdır. Görkəmli mütəfəkkir və istedadlı yazıçı L. 
Alberti kübar (aristokrat) və ortodoks (bir məsləkin sabit və 
ardıcıl tərəfdarı olan şəxs) bir insan kimi bütün bunların 
əleyhinə çıxaraq insanda elmi baxımdan baş verə biləcək 
hümanitar ardıcıllığı araşdırır və onun insan həyatına necə 
təsir etməsi yollarını elmi əsaslarla təklif edir. Onun fikirincə 
yaratdığın sənə aiddir, amma sən istər dini baxımdan, istərsə 
də insanı baxımdan bütün yaratdıqlarını hamının malı 
etməlisən. Alimin araşdırdığı və kitab şəkilində çap etdirdiyi 
elmi işlər indiki zamanda da müəyyən məsələlərin həllində 
istifadə olunur.

---