Inklyuziv ta’lim

Inkluziv ta'limning yutuqlari va qiyinchiliklari
bir biriga to'liq qarash mumkin emas. Uzbekistonda ham inkluziv ta'limning muvaffaqiyatsizligi baribir. Bu muammoning uning dolzarb narsalardan paydo bo'ladigan biri hamda shaxsiy qobiliyatni tushunish standartlarimizda o'zgarishlar kiritaolmadigi sababli, inklyuziv tizimda ta'lim olayotgan o'quvchilarning muvaffaqiyatsizligi va qiyinchiliklari sezilarlidir. Aniq talabalarning muvaffaqiyati uchun tayyorlanishida jismoniy yoki yuragi ta'sirlangan, olijanob va ommaviy hayoti tajribasidan zerikar bo'lishi ko'rsatilmoqda. Bular barcha inkluziv ta'lim o'quvchilari uchun asossiy talablar hisoblanadi.
Inkluziv ta'limning muhimligi va o'ziga xos maqsadlari
Inkluziv ta’limning muhimligi va o’ziga xos maqsadlari o’quvchilarning hayotida katta rol o‘ynaydi. Bu model o’quv tizimida har bir o’quvchi o‘z yo‘nalishiga mos rivojlanishi mumkin bo’lgan bir xil mehnat ko‘rsatmaydi. Inklyuziv ta’lim modelida har bir o’quvchi xususiy talablariga mos, o’ziga xos o’qitish usullariga, mavzu va texnologiyalarga qaratilgan bir darslikni o‘qishda hidayat oluvchi o‘qituvchilar bilan birgalikda ta’lim olishi mumkin. Bu esa o’quvchilarning mustaqil ravishda o‘zlarini rivojlantirishi, o‘zlariga mos kasblarni tanlashlariga yordam beradi.


Inkluziv ta'limning muvaffaqiyatli joriy etish uchun kerakli tayyorliklar
Inkluziv ta'lim tizimi joriy etish uchun kerakli tayyorliklar bilan bir necha tajribalar aniqlangan. Ilk navbatda, muallim va pedagoglarning inkluziv ta'limni tushunish, ko'rib chiqish va qo'llash bilan bog'liq tayyorliklari muhimdir. Bu bilish va ko'nikmalariga ega bo'lmagan va bu ko'nikmalarni inkluziv ta'limni bajarishda tayyor bilmagan muallimlar, o'quvchilarning birinchi qadamini to'xtatishga olib kelishlari mumkin. Boshqa tayyorliklar esa, muvaffaqiyatli inklyuziv ta'lim uchun katta guruhdagi har bir o'quvchining ilmiy, meditsinskiy va psixologik xususiyatlari to'g'risida bilim bilan ta'minlanishini kuzatib borish, va ayni paytda o'quvchilarning barcha imkoniyatlari ochiq bo'lib, zarur amallar bajariladigan xususiy mahsulotlarni ko'paytirish bilan bog'liq tayyorliklarni kiritishdan iboratdir. Bu narsalarga qaraganda, muallimlar va pedagoglar, inkluziv ta'lim tizimlarini muvaffaqiyatli joriy etishda chuqur tayyorliklarga ega bo'lishlari kerak.
Inkluziv ta'limda ma'ruza va o'qitish uslublari
"Do’stimizlar, inkluziv ta'limda ma'ruza va o'qitish uslublari muhim ahamiyatga ega. Ushbu uslublar uchun o'qituvchilar, talabalar va ularning ota-onalari o'rtasida hal oluvchi aniq va kurinishli qoidalar va tashkilotlar o'rnatilishi zarur. Biroq, bundan tashqari, inkluziv ta'limda o'qituvchilarning moddalari juda muhimdir. Bu uslublar o'zida insoniyat va adolatsizlikqa hech qanday xiddat talab qilmasa-da, o'qituvchilar ma'naviy va siyosiy ko'rsatkichlarni qondirishlari kerak. Bu esa o'qitish jarayonida talabalarning ham yaxshi hisoblanishiga ko'maklashadi. Shuningdek, inkluziv ta'limda rivojlanayotgan talabalar uchun tahdidlarsiz o'qitish muhimdir, bu esa o'qitish materiallarini ko'paytirish, rag'bat va qiziqishni oshirish orqali amalga oshirilishi mumkin."