International scientific-online conference:
“INNOVATION IN THE MODERN EDUCATION SYSTEM”
PART 18, 25.05.2022
161
student begins to learn with sincerity and realization that serious preparation
is the key to success.
Kalit so`zlar:
Munozarali vazifalar, dedaktik, ekspeditsiya, “Zinama –
zina”, “Shatranj” taxtasi, sujetli-rolli, ijodiy, ishbilarmonlik yoki biznez,
konferensiya o’yinlari.
Keywords:
Controversial tasks, didactic, expedition, "Stairs - stairs",
"Chess" board, role-playing, creative, business or business, conference
games.
Geografiya ta’limida dedaktik o’yinlar texenologiyasi o’quvchilarni
bilim faoliyatini jadallashtirishni asosiy usullaridan
biri sifatida ilgaridan
qo’llanib kelinadi. O’quvchilarga geografik o’yinlar orqali bilim berish ijodiy
o’yindi darslar deb ataladi.
Geografik o’yinlarning asosiy xususiyatlari qo’yidagilardan iborat.
1. Geografik o’yinlar bilan dars o’tilganda o’quvchilarda rivojlantiruvchi
faoliyat vujudga keladi. Bunda o’yinda ishtirok etayotgan o’ыuvchilar
rollarini, vazifalarinierkin tanlashadi. Masalan, ekspeditsiya o’yinlarida kema
darg’asi, boshqaruvchi, kuzatuvchi, kartograflar,
dengizchilar va boshqa
rollar
2. Geografik o’yinlar bilan shuhullanish jarayonida ijodiy muxitni va
munozarali vazifalarni vujudga kelishi. O’quvchilar geografik o’yin davomida
aniq bir rollar va vazifalarni bajarish jarayonida ijodiy ishlar bilan mashg’ul
bo’ladi, ma’lum bir muammoli vaziyat vujudga kelsa ularni hamkorlikda
yechishadi.
Geografik o’yinlar darsini mavzusi va o’tkaziladigan muddatini
o’qituvchi oldindan belgilaydi. O’yinga tayyorgarlik davomida o’qituvchi
geografik o’yinlarning tarkibiy tuzilishini aniqlab oladi. Geografik o’yinlarning
tarkibiy tuzilishiga quyidalilar kiradi: o’yining maqsadi
va loyihasini ishlab
chiqish; o’yinda ishtirok etadigan personajlarni (rolarni) aniqlash; o’yinda
ko’zda tutilgan personajlarni vazifalarini ishlab chiqish; ma’lum bir personajlar
bajaradigan vazifalarni metodini ishlab chiqish yoki tanlash; geografik
o’yinda ishtirok etadigan personajlar o’rtasidagi
munosabatlarni ishlab
chiqish.
Geografik o’yinlar individual guruxli va ommaviy turlarga bo’linadi.
Ularning barchasi ma’lum bir o’quv sharoitlarida qo’llaniladi. Geografik
o’yinlar sujetli-rolli, ijodiy, ishbilarmonlik, konferensiya
va boshqa turlarga
bo’linadi.
Syujetli-rolli o’yinlar tabiiy va ishtimoiy- iqtisodiy borliq voqea va
hodisalar o’rtasidagi bog’liqlikni o’rganishga yo’naltirilgan bo’ladi.