0 ‘QUV ISH LA R IN I TASHKIL ETISHNING U M U M IY SH AK LI Darsning umumiy shakli o'qituvchi va o’quvchilar faoliyatining
shunday turidirki, unda o’quvchilar ham m a uchun umumiy bitta ishni
baravar bajaradilar. Olingan natijalar sinf bo’yicha muhokama qilinadi,
taqqoslanadi va umumlashtiriladi. Ommaviy ta'lim sharoitida o'quv
ishlarini tashkil etishning umumiy shakli g’oyat muhimdir. U bolalarda
jam oatchilik hissini tarbiyalash. ularni mulohaza yuritishga, o'quvchi
larning mulohazalaridagi xatolarni topishga o'rgatish imkonini beradi.
To'g'ri rahbarlik qilinsa, bolalarning o'quv imkoniyatlari aniqlansa.
sinfda turli m uam molarni muhokama etish juda samarali tadbir hisob
lanadi. Bu tadbir o’qituvchidan hamm a o'quvchilarning fikrlashiga
mos ishni topish mahoratini, ularning istaklarini tinglay olishni talab
qiladi. Darsning umumiy shaklida ko'zlangan m aqsadlar bo’yicha va.
ayniqsa, o'quvchilarda dalillar bilan muhokama yuritish ko'nikm alarini
rivojlantirishda ajoyib natijalarga erishish m umkin. Agar bolaning o'quv
imkoniyatlari to'g'ri baholansa. darsni tashkil qilishning umumiy shakli
o'quvchilarga yakka tartibda yondashishdan keng fovdalanish imkonini
ham beradi. O'qituvchi ulardan o'z imkoniyatlariga b ogiiq holda turli
darajadagi um um lashm alarni so'raydi. Shu tariqa o'quvchilarning
tinglashlari ham, o'z bilimlari va fikrlarini o4rtoqlari bilan taqqoslashi,
tezda toidirishi, undagi xatolarni topish ko’nikm alarini shakllantirishi
juda muhimdir. Umuman olganda, sinfga ham reproduktiv, ham ijodiy
topshiriqlar berish m umkin. Darsda ishning yakka tartibdagi va um u
miy shakllari birlashtirilsa. har ikkalasining afzalliklaridan kengroq
fovdalanish imkoniyati tug'iladi. Yangi m aterialni o'rganish va uni mus-
tahkam lashda darsni tashkil qilishning umumiy shakli eng samaralidir,
olingan bilimlarni hayotiу vaziyatlarda qollashni esa yakka tartibdagi
ishlardan kengroq foydalanib tashkil etish vaxshidir. Laboratoriya ishlari
umumiy yo'sinda tashkil qilinadi. Lekin bunda ham har bir o'quvchini
maqsadga muvofiq kamol toptirish imkoniyatlarini izlash kerak.