Innovatsiyalar vazirligi mirzo

Print va logging orqali diagnostika qo'llash: Xatoliklar paydo bo'lganda, print yoki logging orqali diagnostika qo'shish juda foydali bo'ladi. Bu, kodni bosib qayta o'qishda, o'zgaruvchilarni ekranga chiqarishda yoki dasturni boshqarishda yordam bera oladi.

3. 
   try-except bloklaridan foydalanish: Kritik qatorlarni try-except bloklariga olish, xatolikni paydo bo'lganda dasturni to'xtatmay va qatordan chiqarmasdan davom etish imkonini beradi.
   

4. 
   Tezkorlantirish ma'lumotlarni o'rganish: Python xatoliklarini tushuntirish va tuzatishda tezkorlantirish ma'lumotlari (traceback) o'rganish juda muhimdir. Xatolikni nima uchun paydo bo'lganligini tushunish va o'sha qatordan yoki funksiyadan boshlab xatoni tuzatishning yo'li ma'lumotlarni o'rganishni ta'minlaydi.
   
5. 
   Test qilish: Dasturning qismlarini alohida test qilish, o'zgaruvchilarni tekshirish, qo'shimcha diagnostika qo'shish va to'liq testlar yozish yordamida xatoliklarni paydo bo'lishi va tuzatishga imkon beradi.
   
6. 
   Linting vositalaridan foydalanish: Linting vositalari (masalan, Pylint, Flake8) yordamida dasturning sintaksisini va mantiqiy to'g'risligini tekshirish. Ular qanday qilib kodni yangi uslubda yozishingiz mumkinligini ham ko'rsatadi.
   
7. 
   Debugger (debbug qilish): Dastur davomida xatoliklarni topish uchun debbug qilish vositasidan foydalanish. Bu, kodni qadam-qadam tushunib chiqish, o'zgaruvchilarni tekshirish, va dasturni turli holatlarda boshqarish imkonini beradi
   

Xatoliklar bilan ishlashni o'rganish va bu xatoliklarni tuzatish mahsulotiviyatni oshiradi va dasturning sifatini yuqori darajada saqlab qolishga yordam beradi.
Exceptions.
Python dasturlash tilida, "exceptions" (istisnolar) dastur paydo bo'lganda yuzaga keladigan xatoliklarni tushuntirish va tuzatish uchun ishlatiladi. Exceptions, xatoliklar sodir bo'lganda kodni to'xtatmay va dastur bajarilmasdan to'xtatmaslik imkonini beradi. Python tilida, exceptions try, except, else, va finally kalit so'zlaridan foydalaniladigan bloklar orqali boshqariladi.

Bu misolda, birinchi except bloki ZeroDivisionErrorni qabul qiladi, ikkinchi except bloki ValueErrorni qabul qiladi, va uchinchi except bloki hamma istisnolarni qabul qiladi. Bu usul kodni qulay tuzatish va debug qilish imkonini beradi.

Yana, finally bloki ichida dastur to'xtashga qatnashgan yoki to'xtamagan holda bajarilishi kerak bo'lgan kodlar joylashadi. else bloki esa xatolik bo'lmaganda (istisna paydo bo'lmaganda) bajarilishi kerak bo'lgan kodlar uchun ishlatiladi.

Bu misolda, else bloki faqat xato bo'lmaganda bajariladi, finally esa har doim bajariladi.

Python tilidagi istisnolar ro'yxati va ularning ma'lumotlari uchun rasmiy Python dokumentatsiyasiga murojaat qilishingiz hamda ko'plab online resurslardan foydalanshingiz muhimdir.
XULOSA


Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Isroilov M.I. Hisoblash metodlari. Toshkent, Oʻqituvchi, 1-qism, 2003,. 2-qism, 2008. 2. Aloyev R.D., Xudoyberganov
   
2. 
   Rasulov T.H., Rashidov A.Sh. The usage of foreign experience in effective organization of teaching
   
3. 
   Sh. Nazirov Dasturlash maxsus kursi 2007 2. Sh.I. Razzoqov Dasturlash