Innovatsiyalar vazirligi

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA
INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
MIRZO ULUGʻBEK NOMIDAGI OʻZBEKISTON MILLIY
UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI

Axborot tizimlari va texnalogiyalari kafedrasi

Sun'iy intellekt va neyronto'rli texnologiyalar fanidan
1-MUSTAQIL ISHI
Bajardi: 21-21 guruh Ravshanov Elyor
Tekshirdi: ERGASHEV S. B.

JIZZAX 2023

Mavzu:Neyrokompyuterlar
Reja:
1. Neyrokompyuterlar arxitrkturasi
2. Neyrochiplar
3. Maxsus matritsali kuchaytirgichlar
4. Neyroemulyator
5.Neyrokompyuterlarning amaliyotda qo’llanilishi

Kirish
Neyrokompyuter - bu ma'lum bir axborot muhitida ishlash sharoitida adaptiv javob tarzida usullar, qoidalar va ishlov berish algoritmlarini avtonom tarzda yaratishga qodir bo'lgan axborotni qayta ishlash tizimlarini (masalan, neyron tarmoqlarini) yaratish texnologiyasi.
Neyrokompyuterlash - bu printsipial jihatdan yangi yondashuv bo'lib, ushbu yondashuv doirasida ko'rib chiqilgan axborotni qayta ishlash tizimlari ilgari aytib o'tilgan tizim va usullardan sezilarli darajada farq qiladi. Ushbu texnologiya axborotni qayta ishlash uchun "o'rganish" imkoniyatiga ega bo'lgan, axborot muhitida ishlaydigan ma'lumotlarning parallel, taqsimlangan, moslashuvchan tizimlarini qamrab oladi. Shunday qilib, neyrokompyuterni, hech bo'lmaganda, uni qo'llash mumkin bo'lgan joylarda dasturlash mumkin bo'lgan hisoblashning istiqbolli alternativasi sifatida qarash mumkin.
Model neyron tarmoq (sun'iy neyron tarmoq) - bu kirish signallari ustida operatsiyalarni mahalliy ravishda bajaradigan va mahalliy xotiraga ega bo'lishi mumkin bo'lgan ishlov berish elementlaridan (neyronlardan) iborat parallel axborotni qayta ishlash tizimi. Elementlar bir-biriga bir tomonlama signalizatsiya kanallari bilan bog'langan. Har bir ishlov berish elementi bitta chiqishga ega, ba'zida bir nechta kanallarga (havolalarga) tarmoqlanadi, ularning har biri ishlov berish elementining bir xil chiqish (natijada) signalini olib yuradi.
Neyrokompyuter sohasidagi o'zgarishlar quyidagi yo'nalishlarda amalga oshiriladi:

• 
  neyroalgoritmlarni ishlab chiqish;
  
• 
  neyron tarmoqlarini modellashtirish uchun ixtisoslashtirilgan dasturiy ta'minotni yaratish;
  
• 
  neyron tarmoqlarini simulyatsiya qilish uchun ixtisoslashgan protsessor platalarini ishlab chiqish;
  
• 
  neyron tarmoqlarning elektron dasturlari;
  
• 
  neytral tarmoqlarning optoelektronik tatbiq etilishi.