Inson va tuproq” kitobi- “Jayron” ekologik markazi

G`ovak suyak-
G`ovaklik-
G`oz- suvda suzuvchi qush. Uning bo`yni uzun, qizil yoki to`q sariq rangli oyoqari esa kalta. G`ozlar gerdayib, lapanglab yirishadi. Oyoqlaridagi oldingi uchta barmog`i suzgich parda bilan birlashgan. G`ozlar suzishga juda ham usta, biroq ular kamdan-kam holda suvga sho`ng`ishadi. Ularning tumshug`i kalta va yassi. O`t, burglar, o`simlik mevasi va urug`I bilan oziqlanadi. Xonaki va yovvoyi turlari bor. Xonaki g`ozlar odatda oq bo`ladi. Kulrang tumshug`ining tepasida ortig`i bo`ladigan g`ozlar ham bor. O`zbekistonda xonaki g`ozlarning ajdodi bo`lgan ko`k g`oz uchraydi. Ko`k g`oz Amudaryo etaklarida va Zarafshonning quyi oqimlariga uya quradi. Yovvoyi g`ozlar juft-juft bo`lib yashaydi. Uya qurish uchun biron quruq chuqurcha bo`lsa bas, ustiga o`t-o`lan, par to`shaydi. Ba`zi ko`llarda g`ozlar uya qurish uchun do`ngliklarni tanlaydi. Makiyoni 5-8 tagach tuxum qo`yib, uni ochadi. Yovvoyi g`ozlar Rossiyaning tundra, taiga va o`rmon, dasht ko`llarida yashaydi. Uylar Kaspiy va Qora dengizlarda qishlaydi.
G`umay- ko`p yillik, ildizpoyali zararli o`simlik. G`umayning bo`yi 2 m gacha yetadi. Aprel oyida o`sa boshlaydi, iyundan kuzgacha gullaydi, urug`mevasi iyulda pisha boshlaydi. G`umay kech sovuq tushgancha o`saveradi. Urug`lari tez to`kilib, ekin maydonini zararlaydi. U g`o`za kabi ko`p chopiq qilinadigan don va sabzavot ekinlarining ashaddiy dushmani. G`umay ariq bo`ylarida va tashlandiq yerlarda o`sadi. G`umayning ko`pyillik yo`g`on ildizpoyasi 10 – 40 sm tuproq ostida joylashadi. U asosan urug`i va ildizpoyasidan ko`payadi.
G`umbak-
G`uncha-
G`uzor shahri- Qashqadaryo viloyati Gʻuzor tumanidagi shahar (1977-yildan). Tuman markazi. Yaqin temir yoʻl statsiyasi Gʻuzor (3 km). Viloyat markazi (Qarshi shahri) dan 58 km janubi-sharqda joylashgan. Aholisi 22,5 ming kishiga yaqin. Shaharda paxta tozalash, qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini qayta ishlash, taʼmirlash, qurilish, "Shoʻrtangaz" unitar sho`ba, "Shoʻrtangaz-kimyo" sanoat korxonalari, non kombinati, avtokorxona, MTP, savdo, madaniy va maishiy xizmat koʻrsatish shoxobchalari, avtovokzal, avtokemping , dehqon bozori va boshqa ishlab turibdi. Umumiy taʼlim maktablari, litseylar, kasb-hunar kollejlari bor. Tuman markaziy kutubxonasi, klub muassasalari, madaniyat uylari, madaniyat va istirohat bogʻlari mavjud. Tuman markaziy kasalxonasi, poliklinika, dorixona va boshqa tibbiy muassasalar aholiga xizmat koʻrsatadi. Gʻuzor. yonidan Katta Oʻzbekiston trakti oʻtgan. Gʻuzordan Qarshi, Samarqand va boshqa shaharlarga avtobus va marshrutli taksilar qatnovi yoʻlga qoʻyilgan.