Neyron tarmoqlarni o’rgatish usullari tasnifi(tasdiqlash bilan o’rgatish usuli)
Tasdiqlash bilan o‘rgatish usul (algoritm)lar ko‘rib o‘tilgan ikkisini o‘rtasida
turadi. Bu usulni asosiy printsipi tashqi muxitdan (o‘qituvchidan) keladigan
“tasdiqlash - rad qilish “ yoki “rag‘batlantirish - jazolash” (reward/penalty) signalni
mavjudligi bo‘ladi. Bunday o‘rgatish jarayonda navbatdagi kirish vektori berilganda
NT xarakati qoniqarli bo‘lsa tasdiqlash («+1») signal, aks holda - rad qilish («0»
yoki «-1») signal beriladi. Shu holatda tarmoq tasdiqlash signallarni olishini
balandroq tezligini ta’minlash maqsadda vaznli koeffitsiyent qiymatlarini tegishli
ravishda o‘zgartiradi. Shu tezlik qiymati maqbul darajasiga yetmaguncha o‘rgatish
jarayoni davom etadi.
Neyron tarmoqlarni o’rgatish usullari tasnifi(tuzilmali o’rgatish usullari)
Tuzilmali o‘rgatish usullar endi rivojlana boshladi.Ular murakkab masalalarni yechish uchuun mo‘ljallangan NTni qurishga imkoniyat beradi.
Kirishlarga quyiladigan talablar bo‘yicha misol (timsol, o‘xshashlik)lar va
yagona misol (buyruqqa asoslangan) bo‘yicha o‘rgatish usullar ajratiladi. Shu
holatda tadqiq qilinadigan ob'yektlarni tavsiflaydigan etalon (misol, timsol) to‘plami
shakllanadi. NT parametrlari shunday qilib sozlanadiki, kirish belgilarni tegishli
qiymatlarda faqat mazkur belgilarga ega bo‘lgan berilgan etalonga muvofiq bo‘lgan
chiqish neyronlar aktivlanishi kerak.
Stoxastik o‘rgatish usullar ehtimolli aktivlash qoidalarga, determinlik (aniq
belgilangan) usullar - determinlik qoidalarga asoslangan.
Neyronni asosiy xususiyatlari
Sun'iy neyron (McCulloch-Pitts matematik neyron, rasmiy neyron [1]) - tabiiy neyronning soddalashtirilgan modeli bo'lgan sun'iy neyron tarmoq tugunidir. Matematik jihatdan, sun'iy neyron odatda bitta argumentning chiziqli bo'lmagan funksiyasi - barcha kirish signallarining chiziqli birikmasi sifatida ifodalanadi. Bu funksiya faollashtirish funksiyasi [2] yoki qabul qilish funksiyasi, uzatish funksiyasi deb ataladi. Natija yagona chiqishga yuboriladi. Bunday sun'iy neyronlar tarmoqlarga birlashtirilgan - ular ba'zi neyronlarning chiqishlarini boshqalarning kirishlari bilan bog'laydi. Sun'iy neyronlar va tarmoqlar ideal neyrokompyuterning asosiy elementlari hisoblanadi. Asosan, neyronlar tarmoq topologiyasidagi joylashuviga qarab tasniflanadi. Ulashish:
Kirish neyronlari - kirish signalini kodlaydigan asl vektorni oling. Qoida tariqasida, bu neyronlar hisoblash operatsiyalarini bajarmaydi, balki qabul qilingan kirish signalini chiqishga uzatadi, ehtimol uni kuchaytirish yoki zaiflashtirish;
Chiqish neyronlari tarmoqning chiqishlaridir. Chiqish neyronlarida har qanday hisoblash operatsiyalarini bajarish mumkin;
Oraliq neyronlar - asosiy hisoblash operatsiyalarini bajaradi
Dostları ilə paylaş: |
