International scientific practical conference

 
 
Tizimli 
dasturiy 
ta`minot 
Amaliy 
dasturiy 
ta`minot 
Axborot 
ta‘minoti 
2-rasm. Axborot tizimining namunaviy tarkibi 

---

 
“
SUSTAINABLE ECONOMIC DEVELOPMENT OF REGIONS: INTERNATIONAL 
AND NATIONAL CONCEPTS”
 

International scientific - practical conference 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
19-20 May, 2023| Samarkand branch of Tashkent state university of economics. 
www.sbtsue.uz
540 
Korxona boshqaruvi uchun zamonaviy axborot texnologiyalarining asosiy 
vazifalari - kerakli ma‘lumotlarni qidirish, to‗plash, qayta ishlash, saqlash, yangi 
ma‘lumotlarni ishlab chiqish va optimallashtirishning turli xil muammolarini hal 
etishdan iboratdir. Vazifa nafaqat vaqtni sarflaydigan, muntazam takrorlanadigan, 
ma‘lumotlarni qayta ishlash operatsiyalarini tanlash va avtomatlashtirish, balki 
samarali boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun zarur bo‗lgan yangi ma‘lumotlarni 
olish uchun ularni qayta ishlash orqali ham amalga oshiriladi. 
Axborot texnologiyalari yordamida korxonani boshqarish uchun ob‘ektni batafsil 
tahlil qilish, boshqaruv vazifalari va tuzilmasini o‗rganish, shuningdek, axborot 
oqimlarini boshqarishni taqozo etadi. So‗rov materiallarini tahlil qilish asosida 
axborotni boshqarish modeli ishlab chiqilib, u axborotni qayta ishlash vazifalari va 
yangi axborot oqimlari o‗rtasidagi munosabatlarni o‗rnatadi.
Korxonalarga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini jalb qilishning asosiy 
tamoyillari quyidagilardan iborat:
1. Operatsion nazorat qilish tamoyili (real vaqtda boshqaruvga asoslanadi). 
2. Boshlang‗ich boshqaruv tamoyili (nazorat qilish ob‘ektining holati 
to‗g‗risidagi ma‘lumotlarni to‗plash va tahlil qilish, uning holatini modellashtirish va 
prognozlashtirish, nazorat qilish tadbirlarini rejalashtirish, ularni amalga oshirish 
bo‗yicha qarorlarni qabul qilish uchun bevosita qo‗llab- quvvatlash, ijrochilarga 
ularning yechimlarini taqdim etish va vaqtida bajarilishini nazorat qilishdan iboratdir).
3. Korxonalarda tashqi va ichki muhit ta‘siri o‗zgarishini hisobga olib nazorat 
qilish tamoyili.
4. Vertikal va gorizontal aloqa liniyalari va korxona oqimlarining o‗zaro 
bog‗liqligini amalga oshirish imkonini beradigan tarmoqni boshqarish tamoyili. 
Xulosa. 
ERP (Enterprise resource planning). ERP tizimi bu – ERP strategiyasini, 
ya‘ni ishlab chiqarish va turli operatsiyalarni integratsiyalash, mehnat resurslarini 
boshqarish, moliyaviy menejment va aktivlar boshqaruvining tashkiliy strategiyasini 
amalga oshiruvchi maxsus dasturiy paket.
CRM (Customer Relationship Management) tizimlari. Axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalari nuqtai nazaridan qaraganda CRM – bu xodimni mijozlar bilan 
munosabatlarini boshqarish vositasi bo‗lib, tashkilotlarga ularning o‗zaro aloqasini 
qayd qilish, daromad olish imkoniyatlarini mumkin qadar kengaytirish va tashkiliy, 
me‘yoriy qoidalarga rioya qilish samaradorligini oshirish imkonini beradi.
BI (Business Intelligence) korxonaning analitik faoliyati uchun axborotni qo‗llab-
quvvatlash tizimidir. Ushbu tizim analitik ma‘lumotlar to‗plami va axborotni qayta 

---