Intervallar

Intervallar

INTERVALLAR

Bajardi: Vahobova M.

Tekshirdi: Tursunova R

KURS ISHI

O`ZBEKISTON DAVLAT SAN`AT VA

MADANIYAT INSTITUTI

REJA:

• 
  Oddiy intervallar va ularni son va sifati.
  
• 
  Intervallar aylanishi.
  
• 
  Tarkibli intervallar.
  
• 
  Oxangdosh va nooxangdosh intervallar.
  
• 
  Kоnsanans va dissоnans intеrvallar
  

Kirish

• 
  Musiqa – bоrliqni, uning barcha rang-barangligi bilan badiiy оbrazlarda namоyon qiluvchi, unda ro`y bеrayotgan vоqеalarga nisbatan insоnning munоsabatlarini aks ettiruvchi san’atning bir turidir. Shu bilan birga musiqa bоshqa san’at turlaridan farq qiladi, chunki uning asоsiy “qurilish ashyosi” tоvushdir.
  
• 
  Bir vaqtda yoki birin-ketin eshitilgan ikki tovush qo’shilmasi interval deyiladi.Birin-ketin eshitilgan tovushlar melodik interval deyiladi. Baravariga eshitilgan tovushlar garmonik interval deyiladi. Intervallarning pastki tovushi asosiy yuqoridagi tovush cho’qqisi deyiladi.
  
• 
  Baravariga (bir vaqtda) eshitilgan tovushlar garmonik in­tervalhosil qiladi.
  
• 
  Intervalning pastki tovushi interval asosi, yuqori tovushi esa interval chо‘qqisi deyiladi. Masalan: Intervallarning melodik harakatlari vaqtida kо‘tariluvchi va pastlashuvchi intervallar hosil bо‘ladi.
  
• 
  Masalan: Barcha garmonik intervallar va kutariluvchi uning yо‘nalishi h-am kо‘rsatiladi.
  

• 
  Bir vaqtda yoki birin-ketin eshitilgan ikki tovush qo’shilmasi interval deyiladi.Birin-ketin eshitilgan tovushlar melodik interval deyiladi. Baravariga eshitilgan tovushlar garmonik interval deyiladi. Intervallarning pastki tovushi asosiy yuqoridagi tovush cho’qqisi deyiladi.
  
• 
  Baravariga (bir vaqtda) eshitilgan tovushlar garmonik in­tervalhosil qiladi.
  
• 
  Intervalning pastki tovushi interval asosi, yuqori tovushi esa interval chо‘qqisi deyiladi. Masalan: Intervallarning melodik harakatlari vaqtida kо‘tariluvchi va pastlashuvchi intervallar hosil bо‘ladi.
  
• 
  Masalan: Barcha garmonik intervallar va kutariluvchi uning yо‘nalishi h-am kо‘rsatiladi.
  

• 
  Bir oktava oralig‘ida hosil bо‘lgan interval oddiy interval deyiladi. Hammasi bо‘lib sakkizta oddiy interval bor. Ularning nomi shu intervallar hisobiga kiradigan pog‘onalar soniga bog‘liqdir. Intervallar latin tilida tartibli sonlar bilan nomlanadi. Tartibli sonlar interval yuqrri tovushining pastki tovushga nisbatan nechanchi pog‘onada turganligini bildiradi. Bundan tashqari intervallarni qisqa qilib yozish uchun raqam bilan ham belgilanadi.
  

• 
  Har bir diatonik interval orttirilishi yoki kamaytirilishi mumkin. Bunga diatonik intervalga kiradigan pog‘onalardan bi-rini xromatik prim tonga pasaytirish yoki kо‘tarish yordami bilan erishiladi. Shuni ham aytish kerakki, orttirilgan intervallar sof va katta intervallardan, kamaytirilgan intervallar esa sof va kichik intervallardan tuzilishi mumkin. Faqat sof pri­ma bundan istisno bо‘lib, kamaytirilmaydi.
  
• 
  Barcha orttirilgan va kamaytirilgan intervallar xroma­tik deb ataladi.
  
• 
  Uch tondan iborat orttirilgan kvarta va kamaytirilgan kvin­ta intervallarnni (bular diatonik intervallar bо‘lganligi uchun) xromatik intervallar qatoriga qо‘shish mumkin emas.