21 17 guruh Tursunova Gulhayo
4-Mavzu :
Akmeologiyaning hozirgi kundagi
rivojlanishi va uning boshqa fanlar bilan
aloqasi. A.A.Derkach va V.G.Zazikin.
A.A.Derkach tomonidan ochib berilgan
prinsipial holat shaxsning madaniyatini
aniqlash, madaniyat faqatgina faoliyat
usuli, ozlashtirilgan tajriba emas, balki
yangi xususiyat, shaxsning yangidan paydo
bolishi bilan bogliqligini, Bu holatni
sivilizatsion tabiiylik tushunchasini kiritgan
holda yaqqol korsatib bergan, chunki u
madaniyat, sivilizatsiyalashganlikning
substansional ichki tabiatini ochib beradi.
Akmeologiya shakllanishni boshlagan
asosiy tushunchalardan biri shaxs hayoti
va rivojlanishining choqqisi bolgan akme
tushunchasi bolgan. Metodologik
jihatdan akmeologiya ijod psixologiyasi,
buyuk kashfiyotlar va buyuk
odamlarning hayotda erishgan
choqqilarini biografik tariflash tizimi
sifatidagi kashfiyotlarga aylanib
qolmasligi juda muhim.
Akmeologiyaning rivojlanishining
ijtimoiy-madaniy konteksti XX asr
oxiri va uchinchi Mingyillik
arafasida global-inqiroz
muammolari (ekologik,
demografik, ijtimoiy) yuzaga
kelganda, ularni oqilona hal etish
uchun yangi imkoniyatlar va
resurslarni izlash alohida
ahamiyatga ega.
Hozirgi paytda puxta oylangan, ilmiy
asoslangan davlat siyosati vositasida
mamlakatimiz fuqarolarining qobiliyati,
bilimi, malakasi, kasb-hunarga layoqati
va say-harakatlaridan oqilona
foydalanish uchun qulay zamin yaratish,
shuningdek, mustaqil Ozbekistonning
ravnaq topishida ularning ehtiyojlari,
ijtimoiy manfaatlari, hayotiy
istiqbollarini belgilab olish va royobga
chiqarish muhim ahamiyat kasb etadi.
Akmeologiya atamasi
1928-yilda rossiyalik
psixoiog N.A.Ribnikov
tomonidan ilk bor ilmiy
muomalaga kintilgan
Ya
ni, akmeologik dunyoqarash
qadimgi Yunoniston
mutafakkirlari va zardushtiylik
talimotining kitobi «Avesto»,
islom dinining muqaddas
kitobi Quroni Karim, Hind
eposi «Kalila va Dimna»
hamda Kaykovusning
«Qobusnoma» asarlarida oz
ifodasini topgan.
Demak, akmeologiya fan sifatida kirib
kelgunga qadar psixologiya,
sotsiologiya, pedagogika fanlari
akmeologik masalalarga oxshab
ketuvchi professionalizm, ijod,
salohiyat va gerontoiogiya masalalari
bilan shugullangan
"Akme"da insonning faoliya bilan
boģliq bòlgan holatlar nazarda tutiladi
Jumladan shaxsning "yuldizli" onlari
yoki shunga yaqin jarayonlar yani biror
bir sohada erishgan oliy yutiqlari
N V Kuzminani fikricha
Dostları ilə paylaş: |
