Iqtisodiy o’sish jarayonini

Ishlab chiqarish funktsiyalarining xarakteristikalari.

Ishlab chiqarish funktsiyasini o’rganishda ayrim ishlab chiqarish omillarining samaradorligini baholash, bir xil omillarning boshqa omillar o’rnini bosishi, texnika taraqqiyoti kabi muammolar ‘aydo bo’ladi (bunda ko’p hollarda Kobba-Duglasa ti’dagi ikki omilli modeldan foydalanish mumkin).
y  K^ L^ ,
bu yerda K - ishlab chiqarish fondlarining hajmi;
L - mehnat sarflari;

 ,, 
- hisoblanadigan parametrlar.

Ishlab chiqarish funkiyasidagi omillarning samaradorligi funktsiyaning har bir o’zgaruvchi bo’yicha birinchi tartibli hosilasi funktsiyasi bilan aniqlanadi. Xususiy hosila boshqa omilning miqdori o’zgarmas bo’lsa, omil uchun qo’shimcha mahsulotni ifodalaydi. Binobarin, eng so’nggi samaradorlik ishlab chiqarish fondlari uchun


^y  L^ K ^{ 1}_,
K
mehnat uchun esa quyidagicha bo’ladi:

.
^y  L^{ 1}K ^
L
Eyler teoremasidan foydalangan holda yal’i mahsulotni omillar «ulushiga» ajratish mumkin;

_{y } y
K
K  ^y L _.
L

 va ^ parametrlari asosiy ishlab chiqarish fondlari va mehnatga nisbatan ishlab chiqarish hajmining elastiklik koeffitsienti hisoblanadi:
_{ } y _: K _;
y K

_{ } y _: dL _.
y L
Kobba-Duglas ishlab chiqarish funktsiyasida ishlab chiqarish kontsentratsiyasining tahsiri parametrlar jamida aks etadi. parametrlar jami birga teng bo’lsa, bu holda ishlab chiqarish kontsentratsiyasi ishlab chiqarish omillarining samaradorligiga tahsir etmaydi. parametrlar jami birdan katta bo’lsa, bu ishlab chiqarish hajmi bir omilning uning miqdoriga nisbatan yaratilgan eng so’nggi samaradorlikdan ortiq bo’lishini anglatadi. parametrlar jami birdan kam bo’lsa, resurslar oshishi bilan ishlab chiqarish ‘asayib boruvchi tezlikda o’sib boradi.

2.