218
Mayda ishlab chiqarish nazariyotchilari "iqtisodiy romantizm" ga
xos islohotchilik harakatlarini targ`ib qilib, o`z rivojida bir necha bosqichni
bosib o`tdi. Agar birinchi bosqichni vakili hali kapitalizmdan voz
kechishni orzu qilgan, uni cheklab qo`yishga intilgan ishchilarning
kullafatlari xususida astoydil ko`z yoshi qilgan bo`lsa, ikkinchi bosqich
maktabi vakili esa kapitalizmni isloh qilish loyihasini ilgari surib "kichik
kapitalizm" ni saqlab qolish tarafdori edi. Lekin shuni alohida ta'kidlash
zarurki, markscha-lenincha ta'limotdan farq qilib, ya'ni "inqilobga qarshi"
deb atalgan yo`nalishdan yuz o`girib, "Iqtisodiy ta'limotlar tarixi" alohida
yo`nalish hisoblangan islohotchilikka xos bu maktab vakillari ijodini,
ta'limotlari o`rganish nithoyatda zarurdir. Chunki, ilmiy maktab vakillari
o`z davrlarida klassik iqtisodiy maktab vakillarini tanqid qilib, xayoliy
soialistlar
g`oyalariga
qarshi
kurashdilar,
marksizm
ta'limoti
ommalashuviga qarshilik qilishga urindilar.
Biz ushbu bobda mana shu maktabning asosiy vakillari S.Sismondi,
P.Prudon, K.Rodbertusning iqtisodiy ta'limotlariga xos xususiyatlar
ularning uslubiyati bilan yaqindan tanishamiz. Bu olimlar qoldirgan ilmiy
meros ma'lum darajada uzoq davr davomida turli mamlakatlardagi
iqtisodiy qarashlarning shakllanishiga katta ta'sir o`tkazib keldi.
Dostları ilə paylaş: