Iqtisodiyot asoslari fani predmeti vazifasi va ahamiyati

Bozor xo‘jaligi subyektlarining o‘zaro harakatining umumiy modeli:






Bozor xo‘jalik obyektlari: tovarlar va xizmatlar, ishlab chiqarish omillari (mehnat, yer, ishlab chiqarish vositalari), pul, kapital, qimmatbaho qog‘ozlar, davlat tomonidan beriladigan imtiyozlar va subsidiyalar, ijtimoiy to‘lovlar va preferentsiyalardir.

Bozor tuzilmasining tasnifi:

Tovarlar va xizmatlar bozori; ishlab chiqarish vositalari bozori; mehnat bozori; investitsiyalar bozori; moliya bozori; qimmatbaho qog‘ozlar bozori

Bozor obyektlarining iqtisodiy naziyalari





Jog‘rofiy holati bo‘yicha


Mahalliy bozor: mintaqaviy bozor; jahon bozori



Raqobatning cheklanganligi darajasi bo‘yicha

Monopolistik bozor; oligapolik bozor; erkin bozor


Tarmoqlar bo‘yicha

Avtomobil bozori, kompyuter bozori


Sotishning holati bo‘yicha

Ulgurji bozor, chakana bozor

Bozor iqtisodiyotining infratuzilmasi – bu alohida bozorlar doirasida harakat qiluvchi va uning normal ishlashini ta’minlash uchun ma’lum bir vazifalarni bajaruvchi, o‘zaro bog‘liq institutlarining yig‘indisidir.



Bozorning afzalliklari:

 resurslarning samarali taqsimlanishi;

 moslanuvchanlik, o‘zgaruvchi sharoitlarga yuqori darajada moslashish;

 ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilarning tanlash va harakat erkinliklari;

 ilmiy-texnik taraqqiyot yutuqlarini maksimal darajada ishlatish;

 xilma-xil talablarni qondirish, tovarlar va xizmatlar sifatini oshirish salohiyati.