«iqtisodiyot va turizm» kafedrasi

Xulosalar va takliflar
Bugun biz turizmni 20-asrning eng ommaviy hodisasi, hayotimizning barcha jabhalariga haqiqatan ham kirib boradigan, dunyo va landshaftni o'zgartiradigan zamonamizning eng yorqin hodisalaridan biri sifatida qabul qilamiz. Turizm iqtisodiyotning eng muhim omillaridan biriga aylandi, shuning uchun biz buni nafaqat sayohat yoki dam olish sifatida ko'ramiz. Bu tushuncha ancha kengroq va shundaydir sayohatda odamga hamroh bo'lgan munosabatlarning umumiyligi va aloqalar va hodisalarning birligi. Turizmni rivojlantirishning yuqori sur'atlari, katta hajmdagi valyuta tushumlari iqtisodiyotning turli tarmoqlariga faol ta'sir ko'rsatmoqda, bu esa o'z turizm sanoatini shakllantirishga yordam beradi. Turizm sektori jahon yalpi milliy mahsulotining qariyb 6 foizini, jahon investitsiyasining 7 foizini, har 16 ish joyi, global iste'mol xarajatlarining 11%. Shunday qilib, bugungi kunda turizm industriyasining jahon iqtisodiyotiga katta ta'sirini sezmay bo'lmaydi. Turizm rivojlanishining hozirgi bosqichi va uning tashkiliy shakllaridagi o‘zgarishlarning muhim xususiyati turizm biznesiga transport, savdo, sanoat, bank, sug‘urta va boshqa kompaniyalarning kirib borishidir. Xalqaro turistik aloqalarning jadal rivojlanishi ko'plab xalqaro tashkilotlarning shakllanishiga va xalqaro iqtisodiy munosabatlarning ushbu sohasini yaxshiroq tashkil etishga yordam berdi. Hozirgi vaqtda turizmning ko'plab tasniflari mavjud. Biroq, asosiylaridan biri sayohatchilarning ehtiyojlariga qarab turizmni tasniflashdir. Turistning o'zi turizm faoliyatining faol yoki passiv sub'ekti hisoblanadi. Vaqt o'tishi bilan turizm faoliyati madaniyat, sport bilan bog'liq bo'lgan an'anaviy faoliyatdan eng yangi sarguzasht turizmi, qishloq turizmi va boshqalarga o'zgardi. Ammo tobora ko'proq yangi turlar doimiy ravishda paydo bo'ladi. Turizm sohasi jahon hamjamiyatining ajralmas tarkibiy qismi bo’lib, mamlakatlar va mintaqalar iqtisodiyotini rivojlantirish uchun muhim ahamiyat kasb etishini va u XXI asr jahon xo„jaligining ustuvor tarmoqlaridan biri ekanligini alohida ta’kidlash lozim.
Turizm insoniyat tamaddunining mahsuli. Ushbu tushuncha o’zining nazariy va amaliy talqiniga ega. Shu tufayli uni atroflicha izohlash uchun unga odamlarning harakati, iqtisodiy kategoriya, siyosiy vaziyat, faol dam olish kabi jihatlardan qarash va izohlanishni talab qiladi.
Men “Turistik xizmat turlari va ularning xususiyatlari” mavzusida esa turizm turlari va uning turli ko'rinishlari bayon qilinib, unda turizm shakllari, safar maqsadi, harakatlanish usuli, turistilarni joylashtiruv vositalari, ishtirokchilar soni bo„yicha va boshqa tasniflar haqida fikr yuritilgan. Hamda yurtimiz mutaxassislari tomonidan ushbu mavzu bo’yicha ilmiy qarashlari yoritib o’tilgan.
Sayohat qilishni tug’diruvchi motivlarni bilish, samarali turistik siyosat va turizm iqtisodiyotning o’sishiga yordam beradi.
Bilamizki Turizm kelajagi porloq va juda qiziqarli sohalardan biri bo’lib, unda doimiy ravishda o’zgarishlar va yangilanishlar bo’lib turadi. “Turizmning zamonaviy turlari” mavzusida bu sohadagi zamonaviy turizm turlari va ular haqida chuqurroq ma’lumot berishga harakat qilganman.
O’zbekiston turizm sohasida ulkan salohiyatga ega. Mamlakatimizdagi noyob tarixiy yodgorliklar, ziyoratgohlar, xushmanzara tabiat va fayzli go’shalar, xalqimizning betakror madaniyati, an’analari butun dunyodan sayyohlarni o’ziga rom etmoqda. Men O’zbekistonda mavjud turizm turlari va turistlarning sayohat maqsadlari” mavzusida yurtimizdagi mavjud turizm turlari, tashrif buyurgan turistlar va ularning sayohatdan asosiy maqsadlari haqida kengroq fikr yuritganman.
Shuni alohida ta’kidlash joizki, turizmni taraqqiy ettirish, sayyohlar oqimini ko„paytirishda zamonaviy turizm turlarini yaratish, yuqori sifatdagi xizmatni taklif etish muhim omillardan biri hisoblanadi. “O’zbekistonda sayohatning yangi turlarini rivojlantirish istiqbollari” mavzusida men ekologik turizm, agroturizm, muzey turizmi, tibbiy turizm va turizmning maxsus turlari, yurtimizda ushbu sohada qilinayotgan istiqbolli ishlar borasida ma’lumot berishga harakat qilganman.