İslam şƏRİƏTİNDƏ sağlamliq və uzunöMÜRLÜLÜk elmi VƏ TİBBİ

5- Daim dəstamazlı olmaq
 
Allahın Rəsulu buyurub: "Həmişə dəstamazlı olun ki, 
Allah-taala ömrünüzü uzatsın".
2
 
Bu  məsələdə  insan  düçüncəsinin  dərk  etməyə  qadir 
olmadığı  mənəvi  bir  sirrin  gizlənməsindən  əlavə, 
sağlamlış  gətirən  və  nəticədə  ömürün  uzun  olmasına 
səbəb olan gigiyenik faydaları var. 
"İslam  və  müasir  tibb"  kitabının  müəllifi  doktor 
Əbdüləziz bu barədə deyir: "Dəstəmazın tibbi baxımdan 
da  faydaları  var.  Bu  mənada  ki,  gün  ərzində  ağızın  bir 
neçə  dəfə  təmizlənməsi  diş  və  damağ  xəstəliklərinin 
qarşısını olmaq üçün mühüm vasitədir. Eləcə də bururun 
soyuq  suyla  yuyulması
3
 dəfələrlə  qrip  olmağın  qarşısını 
                                                 
1
"
 Zəhr ər-Rəbi". 
2
 "Mizan əl-Hikmənin müntəxəbi", c.2, səh.734 
3
 Ağız və burunun yuyulması ilə dəstəmaz arasında nə kimi əlaqənin 
olması soruşularsa deməliyəm ki, dəstəmazdan öncə üç dəfə ağız və 

---

 
186 
almaq  üçün  ən  yaxşı  üslubdur.  Digər  tərəfdənsə  bu  iş 
(suyla burunun yuyulması) vaksenlə peyvənd etmə kimi 
təsirli  və  faydalıdır.  Son  zamanlar  bu  barədə  burun 
mütəxəssisləri elmi tədqiqat aparıblar.  
Əl-üzün  yuyulmasının  faydaları  aydındır.  Çünki,  üz 
və  bədənin  başqa  üzvülərini  adətən  dəri  və  iltihab 
xəstəliklərinə  tutularkən  gün  ərzində  bir  neçə  dəfə 
yumaq sağlamlığı təmin etmək üçün ən yaxşı vasitədir. 
Son  zamanlar  aşkar  surətdə  məlum  olub  ki,  əksər 
mikroblar dəridə yaranan çatların vasitəsilə bədənə daxil 
olur.  Parazitlərin  də  həmin  yolla  bədənə  daxil  olması 
sübut  olub.  Şübhəsiz  ki,  ardıcıl  yuyulma  bu  növ 
xəstəliklərin  qarşısını  almaq  üçün  ən  təsirli  və  sadə 
yoldur. Çünki, dərinin üst qatı mikrobların bədənə daxil 
olmasının  qarşısını  alır.  Yalnız  dəridə  çat  olarsa  mikrob 
bədənə  girir.  Bu  zaman  dəri  öhdəsinə  düşən  işi  əldən 
veriri və mikroblar bədənə rahat daxil olur. Bir məsələni 
də  nəzərdən  qaçırmaq  olmaz  ki,  dəri  çatının  ən  mühüm 
amili  onun  cod  və  xarab  olmasıdır.  Bunun  da  səbəbi 
natəmizlikdir.  
Amma  ağız  yolu  ilə  bədənə  daxil  olan  mikroblar 
yalnız əllərin bulaşıq olmasından irəli gəlir. Əllər həmişə 
yuyulmuş  və  təmiz  olarsa,  təbiiki,  xəstəliklərin  qarşısını 
almaq üçün ən yaxşı vasitə olar.
1
 
                                                                                                        
buruna su alaraq yaxalamaq müstəhəbdir. Burunu su ilə yaxalamaq, 
buruna  daxil  olan  bir  növ  qurdun  aradan  getməsinə  səbəb  olur. 
Eləcə  də  soyuq  su  ilə  dəstəmaz  almaq  da  şəriətdə  müstəhəb  hesab 
edilir. 
1
 "İslam və müasir tibb", səh. 

---

 
187