İslama əsasən seksual həyat
Yüklə 417,12 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
etməyi münasib bilmirik. Ancaq məsləhət görülmədən təsdiq olunmağındakı qadın seksuallığına hörmət tərəfini müsbət qarşılayırıq. a) Qız-qadın sünnətinin tarixi keçmişi Tarixi məlumatlara əsasən çox qədim dövrlərdən etibarən müxtəlif mədəniyyətlərdə müşahidə olunan və hazırkı dövrdə də davam etdirilən qız sünnəti ənənəsi həzrəti peyğəmbərin (əs) dövründə Məkkədə, xüsusilə də Mədinədə həyata keçirilirdi. Belə ki, Məkkə şəhərində Ümmü Həbibə, 48
Mədinədə isə Ümmü Ətiyyə adlı qadınlar qız sünnətçisi kimi tanınırdılar. Peyğəmbərimizin (əs) “Qadın və kişidə sünnət olunan hissələr bir-birinə toxunduğu vaxt qüsl vermək vacibdir” hədisindəki kişi
48 Beyhəqi Şuabu-l-iman adlı əsərində belə rəvayət edir: Ümmü Həbibə Mədinəyə hicrət edən Məkkəli mühacir qadınlardan biri idi. Qızları sünnət etməklə məşğul olurdu. Həzrəti peyğəmbər hicrətdən sonra ona baş çəkdikdə belə bir sual soruşdu: - Sən qız sünnəti işinə davam etmək istəyirsən? Ümmü Həbibə bu suala sualla cavab verdi: - Ya rəsulallah! Məgər bu iş haram olundu? Sən bunu bizə qadağan edirsən? Həzrəti peyğəmbər ona: “Xeyr, xeyr! Sünnət işi halaldır”, - dedi.
www.muselmanlar.com
39
və qadın cinsiyyət üzvləri haqqında sünnət olunan üzvlər mənası verən əl-xitan sözü işlədilib. Bu da göstərir ki, müsəlmanlıq dövründə də qız sünnəti məlum idi, həyata keçirilirdi. 49
Bu, ümumi bir məsələ idi, yoxsa bəzi ailələr tərəfindən tətbiq olunurdu? Bunu dəqiq bilmirik. Bununla belə, müsəlman kişilərə əmr olunduğu halda qadınlara əmr olunmaması, habelə, həzrəti peyğəmbərin (əs) və məşhur əshabələrin uşaqlarının sünnət olunduğuna dair mötəbər rəvayətlərin olmamağı onun o dövrdə arabir tətbiq olunduğunu göstərir. Bəzi alimlər hesab edirlər ki, sünnət əməliyyatını lazım bilən artıqlıq şərqli qadınlarda müşahidə olunur; deməli, bu, onlarla əlaqədar bir məsələdir. Qız-qadın sünnətinin məqsədi Bəzi Ərəb qəbilələri cinsiyyətləri və təcavüzə məruz qalan seksuallıqları səbəblərindən qız uşaqlarını diri-diri torpağa basdırıblar. Bunu nəzərə alaraq demək olar ki, qız sünnəti onların seksuallıqlarını inkişaf etdirmək məqsədilə tətbiq olunduğu kimi, bunun səviyyəsini azaltmaq məqsədilə də həyata keçirilib. 50 Peyğəmbərimizə (əs) aid olunan hədislər də hər iki məqsədin mümkün olduğuna işarə vurur. b) Qız sünnətinin mahiyyəti Qız sünnəti qadının seksual həzz mərkəzi olan və qadında kişi cinsiyyət üzvünün müqabili kimi qəbul edilən klitor üzərində aparılan kişi sünnətinə oxşar bir əməliyyatdır. Başqa sözlə, “klitoru halqa kimi əhatə edən, qaplayan, bəzən bir
49 Buxari, Qüsl, 28. 50 İbn Kəsir, Təkvir surəsinin təfsiri, 8-9-cu ayələr. www.muselmanlar.com
40
qalpaq-kisə kimi örtən
dərinin aradan
qaldırılması əməliyyatıdır.” 51
formada izah edilə bilməsə də, belə bir şey var idi və seksual ləzzət mərkəzi olmağı məlum idi. Qız sünnəti məhz buna görə klitora tətbiq olunurdu. Məlum idi ki, birbaşa klitora müdaxilə etmək və ya onu kəsib atmaq cinsi şikəstliyə gətirib çıxardır. Bu da bilinirdi: Sünnət əməliyyatını onu əhatə edən dəriyə tətbiq etmək isə qadını seksual cəhətdən doyuma çatmağına xidmət edir. Bu səbəbdən də lazımi qədər həssas hərəkət olunurdu. c) Məsələnin dini cəhətdən əhəmiyyət və hökmü Qız sünnəti ilə əlaqədar olaraq Muhəmməd peyğəmbərə (əs) aid edilən hədislərdə bu əməliyyatın seksuallığı inkişaf etdirən cəhətinə işarə vurulur: “Kişilər üçün sünnət olmaq peyğəmbərlərin yolundan getmək deməkdir. Qadınlar üçün də bir dəyərdir.” 52
əksinə, onun tərəfindən deyildiyini qəbul edə biləcəyimiz bu
51 Klitor
“Klitorun həcmi qadından qadına fərqli olur. Baş və gövdəsinin ümumi uzunluğu orta hesabla 3 santimetr olmaqla yanaşı, 7 santimetrə qədər çata bilir. Klitorun baş hissəsinin həcmi də xeyli dərəcədə qeyri-sabitdir və 3-8 millimetr arasında olur. Təqribən 8000 sinir lifi olan bir quruluşa malikdir.” Qeyd: Klitor və aşağıda qeyd olunan klitoropeksi (ing. Clitoropexy; bir növ cinsiyyət dodaqlarının korreksiyası) ilə əlaqədar məlumatlar doktorsitesi.com saytından götürülmüşdür. Əlavə olaraq baxın: Fritz Kahn, Tənasül həyatımız, İstanbul, 1971-ci il, s. 29.
52 Əbu Davud, Ədəb, 167; əs-Sünənu-l-kübra, 8/325. Qız sünnəti ilə əlaqədar hədis rəvayətləri bizim təsbitlərimizə əsasən Kütubi-sittədə təkcə bu mənbədə qeyd olunub. www.muselmanlar.com
41
hədis sünnətin qadınlar üçün vacib bir əməliyyat olduğunu bildirmir; müxtəlif mədəniyyətləri sintez edən İslamaqədərki cəmiyyətdə tətbiq olunan və lazımi formada yerinə yetirildiyi vaxt bir problemə səbəb olmamağı bir tərəfə, seksuallığı inkişaf etdirən bu əməliyyatı tətbiq oluna bilən bir gözəllik kimi təsdiq edir. Bununla belə, Şafei məzhəbinə mənsub olan alimlər belə hesab edirlər ki, sünnət olmaq kişilərə olduğu kimi, qadınlara da vacibdir. 53 Güman ki, qız sünnəti İslamı deyil, təkcə onu dilə gətirənləri maraqlandıran (yəni, onlar üçün qüvvədə olan) bu fikrə görə Şafei məzhəbinin yayıldığı Misir və Sudan kimi müsəlman ölkələrində özünə yer tuta bilir. Onu İslam dini tərəfindən vacib bilinməyən, yerinə yetirilməsi sadəcə olaraq adət-ənənə baxımından mümkün bir iş hesab edən Hənəfi məzhəbinin hakim olduğu Türkiyə kimi ölkələrdə isə qız sünnətinə maraq omayıb. Bununla belə, bir çatışmazlıq kimi də qiymətləndirilməyib. d) Qız sünnətinin seksual cəhətdən əhəmiyyəti Bu məsələnin əsas mövzumuz olan seks baxımından əhəmiyyəti budur ki, qız sünnətinin məsləhət bilinməyindəki məqsəd
seksual həzzalmanı korlamaq deyil,
inkişaf etdirməkdir. Çünki oğlan uşaqlarının sünnət etdirilməsi ilə əlaqədar həvəsləndirici hədislərdə məqsəd göstərilmədiyi halda, qız uşaqlarının sünnət etdirilməyi ilə bağlı hədislərdə (yaxud da hədis olduğu irəli sürülən sözlərdə) seksual məqsəd açıq surətdə bildirilib.
53 Avnu-l-məbud şərhu sünəni Əbu Davud, 14/185. www.muselmanlar.com
42
Bir hədisdə qeyd edilir ki, Allahın elçisi qız sünnətçisi kimi tanınan Ümmü Ətiyyə adlı qadına belə bir tapşırıq verib: 54
- (Qızları sünnət etdikdə) toxunmaqla kifayətlən (klitora və ondakı sinirlərə toxunma; bu işi onu əhatə edən hissədə gör). Belə etmək qadına daha çox ləzzət verir, ərini də daha çox xoşbəxt edir. 55
Məlum olduğu kimi, əsas məqsəd ər-arvadın xoşbəxtliyidir. Bu rəvayətdən belə başa düşülür ki, Qərb dünyasında, eləcə də, yerli kütləvi informasiya vasitələrində qadının intim dünyasını məhv edən bir vəhşət əməliyyatı kimi təqdim olunan qız sünnəti əslində seksual həzz hissini inkişaf etdirmək məqsədilə məsləhət görülür. Əgər qız sünnəti seksual həzzalmanı azaltmaq məqsədi ilə klitoru kəsib atmaqla – Firon sünnəti formasında tətbiq edilirsə, yaxud da bu əməliyyat primitiv üsulla və bacarıqsız şəxslər tərəfindən aparıldığı üçün belə bir mənfi nəticəyə səbəb olursa, onu tətbiq etməmək lazımdır. Çünki qadının seksuallığına mənfi təsir göstərmək zülmdür. Zülm isə bütün növləri ilə haramdır. e) Qadınlarda sünnətəoxşar əməliyyat Klitor və onu əhatə edən dərinin quruluşu hər bir qadında anadangəlmə müxtəlif ölçülərdə olur. Bu da bəzi qadınlarda zahiri bir eybəcərlik və orqazm probleminə səbəb olur. Buna görə də estetik-plastik cərrah-ginekoloqlara müraciət olunur.
54 Bu sözün Allahın elçisi (əs) tərəfindən deyilib deyilməməsi məsələsi mübahisəlidir. Daha doğrusu, bu məsələdə həmrəylik yoxdur. Bəzi şəxslər belə hesab edirlər ki, bu söz peyğəmbər tərəfindən deyilib. 55 Əbu Davud, Ədəb: babu ma caə fi-l-xitan (Avnu-l-məbud, 14/184). www.muselmanlar.com
43
[“Bəzi həkimlər onlara xüsusilə orqazma çata bilməmək şikayəti ilə müraciət edən qadınlara klitoru kənardan əhatə edən dərinin qısaldılması, yəni, “klitorun soyulması” əməliyyatını tövsiyə edirlər. Buradakı məqsəd klitorun cinsi əlaqə vaxtı kişi cinsiyyət üzvü ilə birbaşa təmasını təmin etməkdir. Bu kimi əməliyyatlar kişi sünnətindən fərqli deyil.”] Mütəxəssislər tərəfindən bəzi qız uşaqları üçün lazımlı hesab olunan qız sünnətinin faydalı olduğunu oxşar əməliyyatların klitoropeksi adı ilə müasir tibbin apardığı əməliyyatların arasına daxil olması da təsdiq edir: Klitoropeksi (clitoropexy): Klitorun üstündəki dəri onu gizlətdiyinə görə şəhvani cəhətdən oyana bilməməklə əlaqəli orqazm problemi olan qadınlarda həmin dəri əməliyyatla götürülür. Beləcə, klitor üzə çıxardılır və qadının problemi aradan qalxır. 56
56 Aşağıdakı izah mətni “doktorsitesi.com” adlı internet saytından iqtibas edilmişdir: “Hamımızın bildiyi kimi, seksual oyanmada klitor və G nöqtəsi bir növ açar rolunu oynayır. Klitor kişi cinsiyyət üzvünün baş hissəsinin qadındakı ekvivalentidir və EROGEN dediyimiz seksual oyanma vaxtı qanlanma (ona daxil olan qan) səviyyəsi artaraq həcm baxımından böyüyən bir quruluşa malikdir. Bəzi hallarda klitorun üstündəki dəri qatlantısı çox olur və bu, klitorun böyük görünməyinə, habelə, formasının pozulmağına gətirib çıxardır. Bununla yanaşı, həmin qatlantı klitorun oyandırılmağına və orqazma da maneçilik törədir. Bu kimi problemlərlə üzləşən qadınlarda klitorun üstündəki dəri qatlantısını estetik cərrahiyə metodları ilə götürmək mümkündür. Biz bununla klitoru kiçildirik. Bununla da həm estetik görünüşü düzəldir, həm də klitorun daha çox oyandırıla bilməyini mümkün hala gətiririk. Bu əməliyyata CLITOROPEXY deyilir. Bu əməliyyatla həm seksual oyanma qüsuru olan qadınlarda, həm də klitorunda estetik baxımdan problem olan qadınlarda çox yaxşı nəticələr əldə etmək mümkündür.” www.muselmanlar.com
Təhlil
a) Mülayim iqlimi olan Mədinədə qız uşaqlarının bəziləri olsa da, Allahın elçisinin (əs) məlumatı daxilində sünnət edilib. b) Allahın elçisi (əs) adət-ənənə çərçivəsində və bunun məqsədinin qadının seksual doyuma çatması olduğunu qeyd edərək qız uşaqlarının sünnət olunmağını məsləhət bilən ifadələr işlədib. c) İndiki dövrdə dünyəvi ölkələrin qadınlarında belə, hər cür əyani seksual təhriklə üzləşməklərinə baxmayaraq seksual doyumsuzluq nisbəti yüksəkdir. Bütün bunlar bu məsələ üzərində təzədən düşünməyi və tədqiqat aparmağı vacib hala gətirir. Həmçinin bəzi klitorlarda seksual doyuma maneçilik törədən artıqlığın olduğu məlumdur və sünnət əməliyyatının zəruriliyi qəbul edilir. Bunun üçün də estetik-plastik cərrah-ginekoloqlara müraciət olunur. Bəli, Misir və Səudiyyə Ərəbistanı kimi xalqı müsəlman olan ölkələrdəki qız sünnəti məsələsi cinsi həyat çərçivəsində təzədən nəzərdən keçirilməli, lazımi müqayisəli tədqiqatlar aparılmalı və bu məsələ olmalı olduğu müsbət hala gətirilməlidir. Burada bir məsələyə də toxunmaq istəyir və bunu faydalı hesab edirik: Belə ki, kişilərə tətbiq olunan sünnətin böyük faydaları sübuta yetirilib. Buna baxmayaraq bu sahədə lazımi təşəbbüsləri göstərməyən, göstərə bilməyən və elmi sübutlardan çox qınayıcı ideoloji yanaşmaları birinci plana çıxardan qeyri-müsəlman tibb mütəxəssislərinin fikirlərini elmi məlumat kimi qiymətləndirmək olmaz. Elə isə müsəlman
www.muselmanlar.com
45
elm xadimləri bu məsələ ilə mütləq maraqlanmalıdırlar. Gəlin, seksual
cəhətdən xoşbəxtlik üçün lazımi
öhdəliklərdən biri olan qız sünnəti mövzusunu bir hədis rəvayəti ilə başa vuraq: Ümmü-l-Mühacir adlı möminə xanım belə nəql edir: Mən Rum məmləkətindən əsir götürülən kənizlərin arasında idim. Həzrəti Osman bizə müsəlmanlığı başa saldı. Məndən və bir nəfər kənizdən başqa müsəlmanlığı qəbul edən olmadı. Həzrəti Osman bizim haqqımızda belə dedi: Bunları aparıb sünnət etdirin və çimizdirin. 57
Qadında ən güclü həzzalma bölgəsi olub əsas funksiyası orqazma çatmağı təmin etmək olan klitorun yaradılması göstərir ki, Rəbbimizin məqsədi qadının öz seksuallığını ən yüksək səviyyədə yaşamağıdır. Bu ilahi məqsəd ortada ola-ola qız sünnəti tətbiq olunma forması ilə qadının seksuallığının əleyhinə nəticə verirsə, əlbəttə ki, zülmdür. Zülm olduğuna görə də haramdır. Lakin onun 14 əsrdən bəri İslam mədəniyyəti hövzəsində (ilahi iradə çərçivəsində) qadının seksual xoşbəxtliyini təmin
etmək məqsədi
güdən bir
prinsipə əsaslandırılması qadınlıq üçün təqdirəlayiq bir haldır.
57 Avnu-l-məbud, 14/184. www.muselmanlar.com
46
Seksual cəhətdən xoşbəxtlik üçün yerinə yetirilməli olan öhdəliklər - 4 Saqqal və bığ saxlamaq “Harun Musaya belə dedi: “Ey qardaşım! Saçımı saqqalımı burax.” (Taha, 20/94) Kişinin kişi kimi, qadının da qadın kimi görünməyi və bu cür hərəkət etməyi ər-arvadın arasında seksual istəkləri inkişaf etdirib artıran və onları doyuma çatdıran səbəblərdəndir. 58
Buna görə də İslam dini kişiyə bığ və saqqal saxlamağı, qadına da saçını uzatmağı əmr edib. Bığ və saqqalın dindəki yer (hökm) və əhəmiyyəti a) Dindəki yeri (hökm) Allahın rəsulu bığ və saqqalı əvvəlki peyğəmbərlər tərəfindən təbliğ edilən bütün şəriətlərdə mövcud olan və həyata keçirilən bir öhdəlik kimi belə izah etmişdir: “Bığı qısaltmaq və saqqal saxlamaq da fitrətdən – bütün peyğəmbərlərin əməllərindəndir.”
O (Allah onun şanını ucaltsın), möminlərə bığ və saqqal saxlamağı belə tapşırmışdır: [“Bığı yaxşıca qısaldın. Saqqalı uzadın. Belə edin ki, yəhudilərə oxşamayasınız.”
58 Bığ və saqqal məsələsi ilə əlaqədar hədisləri, eləcə də, fiqhi ictihadları, irəli sürülən fikir və tənqidləri və bu mövzuya dair sual və cavablarını birlikdə oxumaq və məlumat almaq istəyənlərə təzə adı ilə “Oxşamalardan qorunmaqla müsəlman kimliyimizi mühafizə etmək” kitabımızı tövsiyə edirik.
www.muselmanlar.com
47
“Bütpərəst-materialistlərə zidd olun. Bığı qısaldın, saqqalı uzadın.”] 59
“Rəbbim mənə saqqalımı uzatmağı və bığımı qısaltmağı əmr etdi”,
- deyən və ömür boyu saqqallı olan peyğəmbərimiz öz ümmətinin bütün kişilərinə: “Saqqal saxlayın”, - deyə, tapşırıq verib. Onun bu əmrini əshabələr və müctehid alimlərin çox böyük əksəriyyəti yerinə yetirilməsi vacib olan bir əmr kimi qiymətləndirmiş və özləri də buna əsasən hərəkət etmişlər. Üzü qırxmağı isə yaradılış nizam-intizamının dəyişdirilməsi, müsəlman olmayanlara və qadınlara oxşamaq, habelə həzrəti peyğəmbərin buyuruqlarına zidd hərəkət etmək kimi qiymətləndiriblər. Həmfikir olmadığımız bəzi İslam alimləri belə hesab edirlər ki, saqqal və bığ həzrəti peyğəmbərin dövründəki adət-ənənədən irəli gəlir və bunun cavabdehlik yükləyən bir cəhəti yoxdur. Quran həzrəti Harunu saqqallı bir şəxs kimi tanıdır (Taha, 20/94). Arxeoloji tapıntılar və müsəlman mənbələri də həzrəti İbrahim, həzrəti İsa və həzrəti Muhəmmədin saqqallı olduğunu qeyd edir. Həzrəti İsanı saqqallı təsvir edən kilsə ikonaları da qeyd etdiyimiz bu həqiqəti təsdiq edir. Bu məlumatlarla yanaşı,
saqqalın bütün
peyğəmbərlərin şəriətlərində mövcud olduğunu izah edən fitrət hədisinə əsasən də bütün peyğəmbərlərin saqqallı olduğunu deyə bilərik.
59 Hədislərlə tanış olmaq üçün baxın: Müslim, Təharət, 56; Tirmizi, Ədəb, 14; İbn Macə, Təharət, 8; Buxari, Kitabu libas babu ifali-l-liha, əl-Camiu-s-səğir, 1/1; Yusif Nəbhani, Hüccətullahi alə-l-aləmin, 521; Fiqhdəki fikirlər üçün baxın: Əl-Fiqhu alə-l-məzahibi-l- ərbəa, 2/45.
www.muselmanlar.com
48
b) Bığ və saqqalın şəxsi və ictimai əhəmiyyəti Bığ və saqqal möminləri bir-biri ilə tanış edən, onları bir- birinə qaynadıb qarışdıran, cəmiyyətin fərdə müsbət mənada nəzarət və təzyiqinə səbəb olan bir geyim-kecim elementidir. Bığ və saqqal xüsusilə indiki dövrdə müsəlman kimliyinin formalaşmasına xidmət edən bir məsələdir. Bir növ yad mədəniyyət imperializminə zidd çıxmaqdır. Bığ və saqqalın sekslə əlaqəsi Kişi olaraq yaradılmağın təzahürü olan bığ və saqqal fizioloji cəhətdən həddi-büluğa çatmağın əlaməti, eləcə də, kişi kimi inkişaf etməyin sübutudur. 60 Bığ və saqqal saxlamaq məhz bu səbəbə görə bütün mədəniyyətlərdə olduğu kimi, dünyəvi Qərb mədəniyyətində də öz varlığını qoruyub saxlayır. Kişinin bədənində seksuallıqla əlaqədar hormonların lazım olduğu kimi fəaliyyət göstərdiyini sübuta yetirən bığ və saqqal
60 Saqqalsız olduğu halda saqqallı görünmək “Bu gün belə qəbul olunur ki, çənəmizin çıxıq quruluşunun yeganə bir funksiyası vardır; belə ki, çıxıq saqqallı çənə kişilərə məxsus olan və özünü ətrafındakılara qəbul etdirən bir seksual işarə funskiyasını yerinə yetirir. İlk baxışda əksəriyyəti hər səhər üzlərini uzun-uzadı qırxmaq üçün cidd-cəhd edən müasir kişilərin bu günə qədər ülgücdən savayı bir sınağa təşəbbüs etməməyini qəribə qarşılamaq mümkündür. Ancaq ikinci baxışda bunun bünövrəsində duran səbəbi görmək olur. Belə ki, bu, nə qorxaqlıqdır, nə də “öz başının ağası” olmaqdan məhrumiyyət. Burada əsas məsələ sadəcə olaraq saqqalsız vaxtında belə, saqqallı görünmək kimi ikitərəfli bir istəyi əks etdirməkdir. Üzü qırxmaq sifətin alt tərəfindəki yarısında kişiyana – göyümtül bir kölgə buraxır. Məhz bu kölgə orada tük bitdiyinə sübutdur. Əgər təzə bir metodla kişilərin saqqalları (üzlərindəki tüklər) tamamilə aradan qaldırılsaydı, başqa sözlə desək, oradakı göyümtül kölgə yox olsaydı, bu üzün sahibi güzgüdəki qadınabənzər görüntüdən güman ki, heç də razı qalmazdı.” (Baxın: Desmond Morris, Sevmək toxunmaqdır, Sander nəşriyyatı, s. 6) www.muselmanlar.com
49
kişiyana mesajlar vermək üçün yaradılan və seksual gücü artıran kişilik dəyərlərindən birini təşkil edir. Qeyd edək ki, bığ və saqqalın əleyhinə şərtləndirici mədəni korlanmaya məruz qalmayan şəxslər tərəfindən bığ-saqqal və seks arasındakı əlaqə bilinən və dilə gətirilən bir həqiqətdir. Yeri gəlmişkən, burada bığın seksual münasibətlərə sirayət edən müsbət və mənfi cəhətlərinə də toxunmaq lazımdır. Belə ki, bığ və saqqal, yaxud da təkcə bığ saxlayan mömin bir şəxs onun formasına, habelə, təmizlik məsələsinə çox fikir verməlidir. 61 Çünki haradasa ağıza girən bığ xüsusən də cinsi əlaqədən qabaq yaxşı-yaxşı yuyulub ətirlənməsə, seksual nifrətə səbəb ola bilər. Axı dodaqlar sevişməyin əsas elementləridir! Allahın elçisi buna görə belə demişdir:
“Bığını qısaltmayan biz im yaşayış tərzimizdə olanlardan deyil.”
62 Ona aid olunan bir hədisdə isə baxılıb düzəldilməyən bığın sekslə bağlı eybini tarixi bir həqiqətə toxunaraq belə izah etmişdir:
61 Allahın elçisinin hədislərinə əsasən saqqalın uzunluğu ən boy-buxunlu kişilərdə Yüklə 417,12 Kb. Dostları ilə paylaş:
|