50
duğunu nəzərə alsaq, bir dəqiqədə cümlələrin sayı təxmini
20-
24
olmalıdır.
Nitq məqamlarının araĢdırılmasında
diskurs
nəzəriyyəsi
mühüm əhəmiyyətlidir. Nitq məqamlarının tipologiyası məhz
diskurs nəzəriyyəsi əsasında gerçəkləĢir. Bu zaman həyati
məqamlar hazır
nitq modelləri,
freymlər
(hazır ssenarilər)
11
Ģəklində təsəvvür olunur. Bu o deməkdir ki,
tipik nitq məqam-
larında danıĢan hazır ssenarilərə üz tutur.
B
u məqamlarda dinləyicinin aktivliyi, və yaxud da passivliyi,
onun freymlərə bələdliyi ilə izah olunur.
«Mən arifəm işarədən
qananam. Kəlməni başlayıb sözə gələndə»
el məsəlində
deyildiyi kimi bir çox məqamlarda qarĢı
tərəf nə deyiləcəyini
həqiqətən bilir. Bununla belə,
biz çox vaxt etika xatirinə
özümüzü dinləməyə vadar edirik. Ünsiyyətə qatılan tərəflər
bunu hökmən nəzərə almalıdır və hər hansı mövzu ətrafında
ünsiyyətə qurarkən qarĢı tərəfin reaksiyasını izləməlidir.
11
М.Р. Львов. Основы теории речи. М., 2000, с. 61.
51
Dinl
ə
m
ə
Dinləməyi öyrənsən, hətta ən pis
danışıqdan da faydalana bilərsən.
Plutarx
Dinləmə mədəniyyəti
DanıĢıqlar prosesinin çox vacib tələblərindən biri dinləmə
mədəniyyətidir.
Dostları ilə paylaş: