İspanyol griBİ Neden ‘İspanyol’ gribi? Adını İspanya’dan almış olmasına rağmen hastalığın ilk olarak 1917 yılının baharında Avusturya’da başladığı tahmin ediliyor.İspanyol gribi denmesinin sebebiyse
Yüklə 28,63 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hastalığın Belirtileri
- Virüs’e ne oldu
- İspanyol Gribinin ünlüleri
|
İSPANYOL GRİBİ
Neden ‘İspanyol’ gribi? Adını İspanya’dan almış olmasına rağmen hastalığın ilk olarak 1917 yılının baharında Avusturya’da başladığı tahmin ediliyor.İspanyol gribi denmesinin sebebiyse;birçok ülke kamuoyundan salgını gizlerken İspanya bu konuyu medyada konuşan ilk ülke olmuş. • Dünyanın ilk büyük salgınıdır.Daha önceki salgınlar bu denli nüfuzlu olmamıştır.Ölü sayısı tam bilinmemekle birlikte 20-50 milyon insanın öldüğü tahmin edilmektedir. • 1.Dünya savaşında ölen toplam insan sayısından daha fazla insan hayatını kaybetmiştir.
• Başta giribin hayvandan insana geçtiği düşünüldü.Ama hava yoluyla bulaştığı kesindi.1918 yılında sadece Amerika’da 20 milyonun üzerinde grip vakası görülmüş,bunların 1 milyonu ölünle sonuçlanmış. • İspanyol gribi diğer katil grip salgınlarından farklıydı.Genellikle 20-40 yaş arası genç ve sağlıklı insanlar hayatını kaybetti.
• Bazı kaynaklara göre Amerika’da herşey 1918 yılının mart ayında başladı.Aşçı Albert Mitchell o gün kendini halsiz ve bitkin hissediyordu.Ateş,orta dereceli boğaz ağrısı gibi grip benzeri belirtilerle sağlık merkezine gitti.Kendisine yatak istirahati önerildi. • Öğle saati geldiğinde 107 asker hastaydı.İki gün içinde çoğu ciddi zatürre şeklinde ölümcül olmak üzere 522 kişi hastalanmıştı. • 48 kişinin kaybedildiği bu gelişmede ölüm nedeni zatürre olarak kayıtlara geçti. • Daha sonra grip askeri birliklere hızla yayıldı. • Hastalığın sebebi olan virüs Avrupa’ya yayılmış ve daha fazla insanı enfekte etmiş,hastalık ölümcül ilerlemesini sürdürmüştü. • Savaş sebebiyle salgın çok çabuk yayıldı.Bir hafta içinde Alcatraz adası gibi izole yerler bile hastalık tarafından kuşatılmıştı. • Ekim 1922’de San francisco’da toplu yerlerde maske takma zorunluluğu getiren bir yasa kabul edildi.Ve ‘maske takın,hayatınızı kurtarın’ şeklinde anons edildi. • Maske gribe karşı %99 etkiliydi.Tabi aşılarda etkisini göstermişti. • Kasım ayında grip aktivitesi azaldı ve vaka sayısı düştü.21 kasımda şehirdeki tüm sirenler çaldı ve artık maske takmak gerekmediği bildirildi. • Maske zorunluluğunun kalkmasıyla iki hafta sonra grip vakalarının sayısı giderek artmaya başladı.Maske karşıtları ve halkın bıkkınlığı sebeiyle maske kullanımından vazgeçildi.
• Bazı bölgelerde ilaç satan yerler ve kasaplar hariç,tüm mağazalar ve salonlar saat 19.00’dan sonra kapatılıyordu.İnsanlara mağazalar ve sokaklarda toplanmamaları,kalabalık gruplar oluşturmamaları söyleniyordu.Bowling salonları,havuzlar ve bilardo salonlarına 25 kişiden fazla insan alınmıyordu.Her türlü toplantı yasaklandı.Gripten ölenler için toplu cenaze töreni yapılamıyordu.Sadece ölenlerin çok yakınları cenazelerine gelebiliyordu. • Daha sonra hastalık Atlantiği geçti. • Nisan ayında Fransızlar hastaydı,ayın ortalarında Japonlar ve Çinliler,mayıs ayında da Afrika ve Güney amerikalılar hastalığa yakalanmıştı.Nome(Alaska)’deki eskimo popülasyonunun %60’ı ortadan kayboldu. Hastalığın Belirtileri: • Hastalık çok ani başlayan halsizlik,ciddi kas ağrısı,baş,sırt ve eklem ağrısı şeklinde kendini belli ediyordu. • Ateş 41 dereceye kadar ulaşıyordu ve akciğerler zatürreden ölen hastaların akciğerleri gibi kanlı köpükle doluyor ve hava akışı tamamen bozuluyordu. • Ölümlerin esas nedeni zatürre yada diğer adıyla pnömoniydi. • Hastalıkla iyi tek iyi özellik ise gribin ortaya çıktıktan 2-3 hafta sonra ortadan kaybolmasıydı.
• AIDS hastalığın başlangıcından itibaren 25 yıl içinde 25 milyon insanın ölümüne sebep olurken;ispanyol gribi ilk 25 haftada 25 milyon kişiyi öldürmüştür. • Hastalık İspanya’da ortaya çıkmamasına rağmen,ülkede 8 milyon kişi hayatını kaybetti. • Hastalığın en çarpıcı etkileri Amerika’da ortaya çıktı.Salgın ile birlikte ortalama yaşam süresi %10 düştü. • Yeni Zelanda,nüfusunun yarısını hastalık yüzünden kaybetti. • Hindistan’da 17 milyon kişi hayatını kaybetti. • Britanya’da 250.000 Fransa’da 400.000 kişinin öldüğü tahmin ediliyor. • Hastalık 18 ay içinde ortadan kalktı.Bilim adamları virüsün mutasyona uğrayarak kendini yok ettiğini düşünüyor. • İspanyol gribi:Domuz gribi,Kuş gribi gibi H1N1 virüslerinin atasıdır. Virüs’e ne oldu? • 1918’deki salgının asıl sebebi bilinmediğiden ötürü,bilimadamlarının olay süresinde veya sonrasında hastalığı doğrudan inceleme imkanı olmadı. • Ancak AFIP(Patalojik silahlı kuvvetler enstitüsü) gibi kuruluşlar 1918’deki grip kurbanlarının doku örneklerini sakladı. • Bilimadamları 8 viral genlerinden canlı virüs oluşturdu. • İnsanların sonraki yıllarda virüse bağışıklık geliştirmiş olmaları sebebiyle virüsün herhangi bir nedenle dışarı yayılması,tehdit unsuru oluşturmamasına rağmen,virüs şuanda Atlanta’daki Gerorgia Hastalık Kontrol ve Koruma Merkez’inde oldukça sıkı güvenlik önlemleri altında korunmaktadır. İspanyol Gribinin ünlüleri: • Rosalia
Lombardo • İspanyol gribinin sembolüdür.İtalyan general Mario Lombardonun küçük kızı olan Rosalia 1920’de ispanyol gribi yüzünden hayatını kaybeder.Acısını hafifletmek isteyen baba Sicilya adasından Dr.Alfredo Salafia adında bir mumya ustası bulur.Salafia kızı mumyalayıp camdan bir mezarın içine koyar. • Nasıl mumyaladığı hala bir sır.Yönteminide kendiyle beraber mezara götürdü. • 1999 yılından bu yana Salafia’nın sırrı üstünde çalışan arkeolog Piombino Mascali tesadüfen Salafia’ya ait el yazması bir eser buldu.Küçük kızın nasıl mumyalandığı detaylı bir şekilde yazılmıştı. Yüklə 28,63 Kb. Dostları ilə paylaş:
|