Исследование в XXI веке март, 2023 г 625 yoshlarni oilada ma’naviy-axloqiy tarbiyalashda milliy
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 2 « Новости образования : исследование в XXI веке » март , 2023 г 626 manbadir. Uning o‘zi va atrofidagilar uchun foydali, samarali jihatlarining kupayib borishi nafaqat uning o‘zini, balki atrofdagilar ma’naviy-axloqiy xislatlarini ham tuzatib boradi. Shu sababni jamiyat taraqqiyoti talablarida inson qadriyati milliy qadriyatlardan kelib chiqishiga ko‘ra ijtimoiy mazmunmohiyatga egadir, ular insonning ta’limi, tarbiyasi va kundalik mehnat faoliyati natijasida shakllanadi. Inson shaxsi, ijtimoiy tarbiyadan kelib chiqadigan qadriyatlar, inson manaviy-axloqiy miyorlari, xulq-atvori va yurish turishini tartibga solib turadigan bir kuchdir. Buning ta’siri natijasida insonning nafaqat xarakteri, balki uning xayoli yangicha mazmun kasb etib, boyib boradi. Mustaqillik yillarida milliy qadriyatlar tiklanishi natijasida inson qadr-qimmatini e’zozlash uning bilimi, madaniyat saviyasini o‘stirish hamda ichki qobiliyat-ko‘nikmalarini rivojlantirishga keng yo‘l ochildi so‘nggi o‘n yilliklar davomida inson shaxsi, uning haq-huquqlari, erkinliklari va qadr-qimmatini muhofaza qilish bo‘yicha ancha katta ishlar amalga oshirildi. Bulardan eng diqqatga sazovor jihati oila va maktab hamkorligini kuchaytirish, uning samaradorligi oshirishga qaratilganligidir. Respublikamiz Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev ta'kidlaganlaridek, "Bugungi kunda butun dunyo, ayniqsa, islom ham jamiyati davrning tahlikali tahdidlari bilan yuzma - yuz turibti. Islom dinini siyosiylashtirish va musulmon yoshlarini radikallashtirish borasidagi urinishlar bunday xatarlarni ota jiddiy tahlil qilish, baholash va ularga munosib javob berishni taqozo etmoqda. Shunday ekan, globallashuv jarayonlari tufayli inson faoliyatida uchrayotgan salbiy amallarning oldini olish uchun uni milliy qadriyatlar, diniy qadriyatlar va umuminsoniy madaniyat yutuqlari asosida tarbiyalash bugungi kun talabidir.” Bizga malumki, umuminsoniy qadriyatlarning ilk kurtaklari Sharqda shakllanib, diniy qadriyatlar inson ma'naviyatining tarkibiy qismi sifatida e„zozlanib kelmoqda. Sharq qadriyatlari o`z – o`zanida rivoj topib borishi bilan bir qatorda insoniyatning kelgusi taraqqiyotiga zamin bo`lib xizmat qildi, hamda o`zining ijobiy ta`sirini ko`rsatdi. Sharq sivilizatsiyasi va madaniyati xalqlarni ma„naviy ruhiy jihatdan buyuk o`zgarishlarga tayyorlashda mayoq vazifasini o`tab kelmoqda. Tarixning guvohlik berishicha, o`zbek xalqi eng qadimiy xalqlardan biri bo„lib, jahon sivilizatsiyasida munosib o`rnini egallab kelmoqda. Chunki jahon miqyosida o`zining aql - idroki, tafakkur qilish qobiliyati umuminsoniy qadriyatlar talabiga javob beradigan buyuk alloma mutaffakkirlarni yetkazib berdi. O`zbek xalqi milliy qadriyatlarini xarakterlaydigan o`ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat: yuksak insonparvarlik, bag`rikenglik, mehmondo`stlik, hamma millat va elat vakillariga izzat hurmat ko`rsatish, mulohazalilik, sharm- xayolilik, bolajonlilik, hamdardlik, mahalladoshlik, halollik va boshqalar. Bu va shunga o`xshash o`zbek milliy qadriyatlar Yangi O`zbekistonda yashayotgan har bir kishining ko„nglida g„ururlanish hissiyotini paydo qiladi va bu bilan haqli ravishda faxrlanadi. Bugungi adolatli davlat bunyod etilayotgan davrda o`tmish ajdodlarimizning tajribalarini o`rganish, ularning ibratli ishlaridan ijobiy saboq olish, umuminsoniy qadriyatlarga asoslangan yangicha dunyoqarashni va milliy mafkurani shakllantirish, harakatlar strategiyasidan taraqqiyot strategiyasi sari tamoyiliga asoslangan barqaror |