Иқтисодиётни давлат томонидан тартибга солиш усуллари фани бўйича



Yüklə 3,5 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə66/203
tarix08.09.2023
ölçüsü3,5 Mb.
#142081
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   203
iqtisodni davlat tomonidan tartibga solish

M
1
...M
n
pul agregatlari” yoki “tarkibiy 
qismi”
tushunchasidan foydalaniladi. 
Barcha pul agregatlari yi`gindisi yalpi pul massasi yoki 
yalpi pul taklifini tashkil qiladi. 
Bizning respublikamizda umumiy pul miqdori quyidagi (tarkib)lar asosida hisoblanadi:
M0
— muomaladagi naqd (qo`goz va metall) pullar. 
M1 = 
M0 = aholining joriy hisob varaqlaridagi pul qoldiqlari, korxonalarning hisob 
varaqlaridagi pul mabla`glari, banklardagi talab qilib olish mumkin bo`lgan pul omonatlari.
M2 = 
M1 = tijorat banklaridagi muddatli omonatlar va jam`garma hisob varaqlaridagi 
pullar, ixtisoslashtirilgan moliyaviy muassasalardagi depozitlar va boshqa aktivlar. Mazkur 
agregat tarkibiga kiruvchi pul mabla`glarini bevosita bir shaxsdan boshqa biriga o`tkazish 
hamda ayirboshlash bitimlarida foydalanish mumkin emas. Ular, asosan, jam`garish vositasi 
vazifasini bajaradi.
M3 = 
M2 = bank sertifikatlari = aniq maqsadli zayom obligatsiyalari = davlat zayom 
obligatsiyalari = xazina majburiyatlari.
Demak, pul massasining har bir alohida agregati o`zining likvidligi darajasiga ko`ra 
farqlanadi. 
Likvidlik — bu turli aktivlarning o`z qiymatini yo`qotmasdan (eng kam 
xarajatlar asosida) tezlik bilan naqd pulga aylana olish qobiliyatidir. 
Pul bozori — bu mamlakatdagi pul miqdori hamda foiz stavkasining turli darajalarida pul 
mabla`glariga bo`lgan talab va pul taklifining o`zaro nisbatini ifodalovchi mexanizm.
Pul taklifi — bu bozorda pul sifatida muomalada bo`lgan turli xil moliyaviy mabla`glar, 
ya`ni pul agregatlari yi`gindisi hisoblanadi.
Mamlakatdagi pul taklifi, asosan, Markaziy bank tomonidan tartibga solinsa-da, u 
iqtisodiyotdagi barcha taklifni qamrab ololmaydi. Chunki bu jarayonga uy xo`jaligi xatti-harakati 
hamda tijorat banklarining siyosati ham ta`sir ko`rsatadi. 

Yüklə 3,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   203




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin