Иқтисодиётни давлат томонидан тартибга солиш усуллари фани бўйича



Yüklə 3,5 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə65/203
tarix08.09.2023
ölçüsü3,5 Mb.
#142081
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   203
iqtisodni davlat tomonidan tartibga solish

Naqd pul muomalasida
bank biletlari va metall tangalar (pul belgilari) xizmat qiladi. 
Naqd pulsiz hisoblar
cheklar, kredit 
kartochkalari, veksellar, akkreditivlar, to`lov talabnomalari yordamida amalga oshiriladi. Ularning 
hammasi 
pul agregati
deb yuritiladi. 
Muomalada mavjud bo`lgan pul massasi
naqd va kredit 
pullarni qo`shish yo`li bilan aniqlanadi. 
Muomalani ta`minlash uchun zarur bo`lgan pul miqdori quyidagi omillarga bo`gliq: 
1. Muayyan davrda (masalan, bir yil davomida) sotilishi va sotib olinishi lozim bo`lgan 
tovarlar summasi.


2. Pul birligining aylanish tezligi.
3. Kreditning rivojlanganlik darajasi, puldan to`lov vositasi sifatida foydalanish. 
Mazkur holatlarni hisobga olganda, muomala uchun zarur bo`lgan pul miqdori quyidagi 
formula bo`yicha aniqlanadi: 
Ò
Ò
ê
á
ì
À
Õ
Õ
Ò
Ï




bu yerda: 
P

— muayyan davrda muomala uchun zarur bo`lgan pul miqdori
T

— sotilishi lozim bo`lgan tovarlar summasi (tovarlar miqdori × narxi); 
X

— kreditga sotilgan tovarlar summasi; 
X

— to`lash muddati kelgan tovarlar va xizmatlar hamda boshqa to`lovlar summasi; 
A

— pulning aylanish tezligi. 
Pul miqdoriga ta`sir etuvchi omillarni hisobga olib, pul muomalasining quyidagi qonuniga 
ta`rif berish mumkin: 
boshqa sharoitlar o`zgarmay qolganda, muayyan davrda muomala 
uchun zarur bo`lgan pul miqdori sotishga chiqariladigan tovarlar summasiga to``gri 
mutanosib, pulning aylanish tezligiga teskari mutanosibdir. 
Milliy iqtisodiyotda davlatning, tijorat banklari va boshqa moliyaviy muassasalarning 
majburiyatlari pul sifatida foydalanadi. Pul operatsiyalarining asosiy ko`pchilik qismi naqd pulsiz, 
cheklar va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar yordamida amalga oshiriladi. Shu sababli 
muomalada bo`lgan pul miqdorini hisoblash uchun “

Yüklə 3,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   203




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin