Ызбекистон республикаси олий ва ырта



Yüklə 3,21 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə105/147
tarix24.09.2023
ölçüsü3,21 Mb.
#147906
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   147
biznes - rejalashtirish (2)


Ko’rsatkich nomi 
Summa 
(ming 
so’m) 



Daromadlar va pul tushumlari

Mahsulot, ish va xizmatlarni sotishdan olinuvchi foyda 

Boshqa aktivlarni, xususan, moddiy zahira va nomoddiy aktivlarni sotishdan olinuvchi 
foyda 

Asosiy vositalarni sotishdan olinuvchi foyda 

Boshqa korxonalardagi ulushlardan olinuvchi foyda 

Aktsiya, obligatsiya va boshqa qimmatli qog‘ozlardan olinuvchi foyda 

Valyuta kursidagi farqlar, kim oshdi savdolarida valyuta sotish yoki sotib olishdan 
olinuvchi daromad 

Asosiy vositalarni to‘liq tiklash uchun amortizatsiya ajratmalari 

Uzoq muddatli bank ssudalari 

Lizing bo‘yicha mulk qiymatidan yuqori ijara to‘lovi 
10 
Aylanma vositalarning o‘sishiga ssuda 
11 
Boshqa daromadlar va pul tushumlari 
Jami daromadlar va pul tushumlari
Xarajatlar va pul ajratmalari

Foyda solig‘i 

Mulk solig‘i 

Aktsiyadorlarga beriluvchi dividendlar 

Kapital qo‘yilmalar (uzoq muddatli investitsiya) 

Uzoq muddatli moliyaviy qo‘yilmalar 

Uzoq muddatli ssudalar va ular bo‘yicha foizlarning to‘lanishi 

Aylanma vositalarning o‘sishi 

Aylanma vositalaring o‘sishiga beriluvchi ssudalarning to‘lanishi 

Tovarlarni arzonlashtirish 
10 
Umidsiz qarzlarni to‘lash zahirasi 
11 
Jamg‘arma fondiga ajratmalar
12 
Boshqa xarajat va ajratmalar 
Jami xarajat va ajratmalar
11.3. Korxonaning pul oqimlari, bashorat balansi va zarar ko’rmasligini 


124 
rejalashtirish 
 
Pul mablag‘larining harakatlanish rejasi naqd pulning shakllanishi va chetga 
chiqishi, shuningdek, korxonada qolgan pul mablag‘lari dinamikasini tavsiflaydi. U 
moliyaviy menedjerga kelgusidagi pul oqimlarini baholash, qolgan pul mablag‘larini 
optimal darajada ushlab turish hamda pulning ortiqchaligi va taqchilligining oldini 
olishga imkon beradi. 
Pul oqimlari rejasi odatda to‘rtta asosiy bo‘limdan iborat bo‘ladi: 
- pul tushumlari bo‘limi, davr boshidagi pul mablag‘lari qoldig‘i, mijozlardan 
kelib tushuvchi pul tushumi va boshqa pul tushumi moddalaridan iborat; 
- pul mablag‘lari xarajatlari bo‘limi; 
- pul mablag‘larining ortiqchaligi yoki taqchilligi bo‘limi (pul mablag‘larining 
kelib tushishi va sarflanishi o‘rtasidagi farq); 
- qarz mablag‘lari va ularni to‘lash batafsil bayon qilinuvchi bo‘lim. 
Pul oqimi rejasidagi yakuniy raqam korxona foydasini emas, balki uning pul 
mablag‘lari aylanmasi saldosini aks ettiradi. Daromad va xarajatlar rejasidan farqli 
ravishda, pul oqimlari rejasi barcha manbalardan amalda kelib tushuvchi pul 
mablag‘larini, xususan, mahsulot (ish, xizmat) sotishdan kelib tushuvchi tushumlar, 
aktsiyalar va korxonaning boshqa aktivlarini sotishdan kelib tushuvchi tushumlarni aks 
ettiradi. Xarajatlarga keladigan bo‘lsak, pul oqimlari rejasiga amalda to‘lanuvchi barcha 
xarajatlar kiritiladi. 
Moliyaviy rejaning keyingi asosiy hujjati bu bashorat balansi bo‘lib, uning asosiy 
vazifasi rejalashtirish oraliqlari bo‘yicha korxona mulkining (aktivlar) o‘zgarishi va 
uning shakllanish manbalari (passivlar) dinamikasini aks ettirish hisoblanadi. Bashorat 
balansi yiriklashtirilgan shakldagi buxgalteriya balansining an‘anaviy shaklida hisoblab 
chiqiladi.
Bashorat balansi korxona uchun ko‘ngilsiz natijalar keltirib chiqaruvchi qarorlarni 
aniqlash, moliyaviy koeffitsientlarni hisoblash va moliya bozori talablari nuqtai 
nazaridan ularning darajasini baholash, kelajakdagi moliyaviy manba va majburiyatlar 
tuzilmasini ajratib ko‘rsatishga imkon beradi. 
Moliyaviy rejaning, shuningdek, har qanday tadbirkorlik loyihasining 
yakunlovchi bosqichi zararsizlik nuqtasini tahlil qilish, ya‘ni mahsulotni sotishdan 
olinuvchi daromad uni ishlab chiqarish xarajatlariga teng bo‘luvchi mahsulot ishlab 
chiqarish hajmini aniqlash hisoblanadi. 
Zarasizlik nuqtasi korxonaning ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanishning 
ma‘lum bir darajasi sifatida ifodalanishi mumkin
:

Yüklə 3,21 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin