paytda Yaponiyaning tashqi savdosida dengiz orqali yuklarni o'tkazish qariyb 10% dan yuqori bo‘lgan. Bir tomonlama o lk a z m a la r va xizmatlar balansi. Joriy o p e ratsiyalar hisobining ikkinchi asosiy qismi xizmatlar balansi hisob lanadi. Xalqaro savdoda xizmatlar muhim ahamiyatga ega. X i z matlar balansida transport xizmatlari J u m lad an yuk yolovchilarni tashish, sug'urta, elektron, tele-kosmik, telegraf, telefon, pochta va boshqa turdagi aloqa xizmatlari, xalqaro turizm, ishlab chiqarish va ilmiy-texnik tajribalarni o ‘zaro almashish, ekspert xizmatlari, d iet elda diplomalik, savdo va boshqa vakolalxonalarni saqlash, m a’lumotlar bcrish, ilm iy-m a’naviy va madaniy hamkorlik x i z matlari, reklama, yarmarka va turli yig‘inlar uchun yig‘imlar va h.k. bo'yicha to‘lovlar va tushumlar aks etadi. 252
Shuningdek, joriy operatsiyalar balansida bir lomoiilama o ‘tkazmalar, xususan olingan daromadlar, ya ’ni xorijga qo'yilgan investitsiyalardan olingan daromadlar yoki chet el investilsiyalar 1
ga t o ‘lovlar ham asosiy rol o ‘ynaydi. To‘lov balansining aynan ushbu moddasi mamlakatda xorijiy tadbirkorlik rivojlanishida m uhim ahamiyatga ega. Mamlakatdan tashqarida olingan da- romadlarni investor o'z mamlakatiga o ‘tkaza olmasligi davlatga xorijiy investitsiyalarning kirib kelishiga keskin to‘siq bo‘lishi m um kin. Shuning uchun ham, X V F ustavida alohida 8-kelishuv m oddasi (2 (a), 3 va 4 qismlari) bo‘lib, unga ko‘ra o ‘ziga xalqaro operatsiyalar b o ‘yicha majburiyat oluvchi mamlakat X V F bilan kelishmasdan turib, joriy operatsiyalar b o ‘yicha to‘lovlar va turli o ‘tkazmalarni amalga oshirishda diskrim inatsion valuta chek-
