lovlarini o ‘rnatishi m um kin emas. X V F a ’zosi bo‘lgan jahondagi ko‘plab mamlakatlar (hozirgi kunda 150 dan ortiq mamlakatlar) X V F n in g 8-kelishuv moddasini qabul qilishgan. 0 ‘zbekiston esa, mazkur m oddani 2003-yilda o ‘zida q o ila s h bo‘yicha majburiyat olgan, ya’ni qabul qilgan. Joriy o ‘tkazmalarga turli ko'rinishdagi bir tom onlam a o ‘tkazmalar, shuningdek, qaytarmaslik sharti bilan beriladigan m ablag‘lar, to‘lovlar ham qo‘shiladi. Ularni ikki ko‘rinishga b o ‘lish m um kin, ya’ni davlat operatsiyalari va shaxsiy maqsad- lar uchun bir tom onlam a o'tkazmalar. Davlat operatsiyalari bilan b o g ‘liq bir tom onlam a o ‘tkazmalarga bir m amlakatning boshqa bir mamlakatga iqtisodiy yordam tariqasida bergan subsidiyasi yoki beg‘araz yordami, xalqaro tashkilotlarning to ‘lovi, moliyaviy grantlari, foizsiz ajratmalari va h.k. lar kiradi. Shaxsiy maqsad- larda foydalaniladigan operatsiyalar xorijdagi ishchilarning, mu- taxassislarning, qarindoshlarning o cz vataniga, oilasiga shaxsiy ehtiyoj yoki boshqa turli maqsadlar uchun yuborgan mablag'lari bilan bog‘liq faoliyatni o ‘z ichiga oladi. Kapital va moliyaviy vositalar bilan operatsiyalar hisobi. To‘lov balansining ikkinchi b o ‘limi kapital va moliyaviy vositalar bilan operatsiyalar hisobini o ‘zida aks ettirib, u turli shakldagi inves- 253
tilsiyalarning xalqaro harakatini, xususan aktivlarni sotishdan, masalan, mahalliy aksiyalarni, obligatsiyalarni, ko‘chm as mulk va kornpaniyalarni chet elga sotishdan olingan daromadlar, shu- ningdek, chet eldan rezidcntlaming aktivlarini sotib olish uchun
