P la n e ta d a tu p roq q a tla m in in g ustki h o s ild o r qatla m i o ’n yilda. 7 fo iz tezlik bilan k u ch d a n q o ia d i. Iqlimi o ’rtach a z o n a la r g a q a r a g a n d a , e k v a to r m in ta q a si v a tropik ra yon lard a tuproq tarkibi v a sh a r r o s y o m g ’irlar n a tija sid a tup roq qatlam i k proq k u ch d a n q o la d i. Arid z o n a la r d a e s a q ish lo q x jaligiga h a v o g a c h a n g , qum , tuproqni k ta ra d ig a n b o ’ronlar katta z a ra r keltiradi. B a ’z id a s h a m o l tuproq q atlam ini 1 5 -2 0 s m .g a p u flab chiqarib, uni katta m a s o fa la r g a k o ’chirad i. R e g io n T a ’m in la n ish (foizd a) 1. D u n yo 0 ,2 4 2 . Y ev ro p a 0 ,2 8 3 . O s iy o 0 ,1 5 4 . MDH 0 ,8 1 5. S h im oliy A m erik a 0 ,6 5 6 . J a n u b iy A m erik a 0 ,4 9 7. Afrika 0 ,3 0 8. A vstraliya v a Y a n g i Z e la n d iy a 1 ,3 7 0 ’rmon resurslari P la n e ta m iz d a 4 mlrd. g a yaq in yerlar rm on lar bilan b a n d , bu quruqlikning 3 0 foizini tash kil e ta d i. Ikkita m a y d o n i te n g rm on m intaqalari an iq k zatilib turibdi: sh im o liy (ig n a b a rg li d araxtlar turi k o ’p u c h r a y d ig a n ), jan u b iy ( 9 7 fo iz bargi qalin rm o n la rd a n iborat). Yer y u zid a g i rm on resu rslari q ifa la r hu du di v a d avlatlard a bir m e ’y o r d a ta q s im la n m a g a n . 0 ’rm on m a y d o n i m iqdori b o ’y ic h a yirik r e g io n la r o r a s id a n Lotin A m erik a si ajralib turadi. Ayrim davlatlar o r a s id a n R o s s iy a , B raziliya, A Q S H , K a n a d a , In d o n ez iy a , Zair v a b o s h q a d avlatlar yirik o ’rm on m a ss iv la r ig a e g a .
