Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

migrantlarning aksariyatini oila qurmagan erkak va ayollar tashkil qilgan. Demak, 
urushdan keyingi davrdagi migratsion aloqalarning 0 ’zbekiston mehnat 
resurslarining soni va sifatiga ta’siri katta blgan, deb xulosa qilinsa xato 
boMmaydi. Mazkur holatning haqiqatligini yana o’nlab shahar va shaharchalar 
aholisining misolida ko’rish mumkin. Tashqi migrantlar ayrim shaharlardagi 
sotsial-demografik holatning shakllanishiga katta ta’sir krsatgan blsa ham, 
mamlakatdagi mavjud iqtisodiy va demografik vaziyatni zgartirishga qodir 
emas. Bu rinda ba'zilarning rus, ukrain va boshqa evropalik malakali ishchi va 
xizmatchilarning 0’zbekistondan kchib ketishi, kplab korxonalar faoliyatini 
txtatishga olib keladi, degan xulosasi asossiz ekanligani hayot krsatdi. Chunki 
tub millat vakillaridan yetarli miqdorda malakali ishchi va xizmatchilar 
tayyorlangan edi.
0’zbekistonda mustaqillikkacha blgan davrda xorijiy migratsion aloqalar 
quyidagi xususiyatlar bilan ifodalangan:
- migratsiyaning yalpi hajmi (kelganlar-ketganlar) sib bordi;
- migratsiyaning yalpi hajmi 80-yilgacha blgan davrda asosan kelganlar 
hisobidan, undan keyingi vaqtda, ketganlar hisobidan aniqlandi;
- kelganlarning umumiy soni qisqarib, ketganlarning soni o’sib bordi;
- migratsiya manfiy savdosining hajmi ko’paydi;
- xorijdan kelganlarning miqdori barqarorlashdi (1980-1990 yillarda, 
0
’rtacha 3,0 ming), ketayotganlarning miqdori oshdi.
Mustaqillik yillarida davlatlararo migratsion aloqalarning geografiyasi va 
natijasida keskin o’zgarishlar yuz bersa-da, ularga xos boMgan ilgarigi ynalishlar 
0
’zining asl holini saqlab qoldi. Asosiy farq Shundan iboratki, mustaqillik yillarida 
migratsion aloqalar asosan 0 ’rta Osiyo va Qozog'iston mamlakatlari rtasida