JavaScript-in haqqinda foxlu dezinformasiyalar va qarifiq malumatlar movcuddur. JavaScript-in oyranilmasindan avval, bu dilla bagli yayilmif bazi mifik malumatlari aydinlafdiraq.
1.1.1. JavaScript - Java deyil
JavaScript haqqinda an genif yayilmif yanlif fikirlardan biri ondan ibaratdir ki, guya bu dil Sun
Microsystems firkati tarafindan hazirlanmif Java proqramlafdirma dilinin sadalafdirilmif
versiyasidir. Bazi sintaktis oxfarliq va veb-brauzera icra edila bilan tarkib manimsatmak
qabiliyyatindan savayi, bu iki dil arasinda hef bir bagliliq yoxdur. Adlarinin ox§arligina galinca isa, bu sadaca marketinq siyasatinin naticasidir (dilin ilkin adi LiveScript olmu§dur, sonralar isa bu dil JavaScript adlandirdirildi). Ancaq JavaScript va Java bir-birina qar§iliqli tasir eda bilar.
1.1.2. JavaScript sada dil deyil
Bir halda ki, JavaScript izah edilan dildir va bu dil adatan proqramla§dirma dili kimi deyil ssenarilar §aklinda yerla§dirilir, bu halda nazara almaq lazimdir ki, ssenari dillari takca, fox murakkab faraitda iflamayi bacaran proqramfidan tutmu§, elementar proqramlafdirma biliklari olan proqramfi ufun yonalmamifdir, hatta bu dil adi istifadafi ufun da nazarda tutulmufdur. Oslinda, JavaScript tipla§dirilmami§ xususiyyati sayasinda, tacrubasiz proqramfilar tarafindan tiplarin tayini zamani buraxilan sahvlari guzafta gedir. Buna gora da aksar veb-dizaynerlar daqiq reseptlar uzra yerina yetirilan masalalarin mahdudla§mi§ ahatada halli ufun JavaScript-dan istifada edir. Ancaq JavaScript-in zahiri sadaliyi baxmayaraq, daxilinda bir o qadar da murakkab va dayarli proqramlafdirma dili gizlanir. JavaScript imkanlarini tam anlamadan bu dilin komayila qeyri-adi masalalari hall etmaya falifan proqramfilar hazirlanma prosesinda tez-tez mayus olurlar. Bu kitabda, JavaScript-in hartarafli tasviri verilmifdir. Ogar bu kitabdan avval hazir mazmunu ehtiva edan JavaScript malumat kitabfalarindan istifada etmisinizsa, bu kitabdaki fasillarinin darinliyi va ifada tafarruati yaqin ki, sizi taaccublandiracak.
1.3. JavaScript kliyenti
JavaScript interpretatoru veb-brauzera JavaScript kliyenti vasitasila inteqrasiya edir. Ela buna gora
da, JavaScript dedikda, insanlarin aglina ilk onca JavaScript kliyenti galir. Bu kitabda JavaScript-in
kliyent dili bu dilin alt foxlugunu tafkil edan JavaScript-bazasi ila birlikda tasvir edilir.
JavaScript kliyentinin daxilinda JavaScript interpretatorunu va obyektiveb-brauzerla muayyan edilan sanadin obyekt modeli (Document Object Model, DOM) yerlafir.
Sanadlar JavaScript-ssenarilari ozunda saxlaya bilar. Bu ssenarilar, oz novbasinda DOM modelindan istifada edarak, sanadin va ya idara etmanin usulunun modifikasiyasi ufun istifada edilir. Ba§qa sozla demak olar ki, JavaScript kliyenti veb sahifalarin statik tarkibin davranifini muayyan etmaya imkan verir. JavaScript kliyenti veb-proqramlarin hazirlamasinin texnologiyalarinin asasidir, DHTML (16-ci fasil), AJAX (20-ci fasil) arxitekturalarin ). ECMA-262 spesifikasiyasi JavaScript-in baza dilinin standart versiyasini muayyan edir va World Wide Web Consortium (W3C) tafkilati tarafindan standartlafdiran DOM spesifikasiyasini hazirlamifdir hansi ki, brauzer bu standarti oz obyekt modelinda dastaklamalidir. W3C DOM standarti an mafhur brauzerlarla tam dastaklanir. Yalniz - Microsoft Internet Explorer tarafindan dastaklanmir; bu brauzerda hadisalarin emali
JavaScript interpretatoru ila tachiz edilmif veb-brauzer Internet vasitasila JavaScript-ssenarilar faklinda icra edilan tarkibi gostara bilir. Numuna 1.1-da JavaScript dilinda veb-sahidaya inteqrasiya edilmif sada proqram gostarilmifdir.
