Ájiniyaz atındagi nmpi nıń Matematika hám informatika 1v kurs studenti Tájimuratov Quralbaydıń Dintanıw páninen

Ǵárezsizlik hám hújdan erkinligi.
XIX a`sirdin` ekinshi yariminda islam dini tarqalg`an ma`mleketlerde panislamizm xa`m musilman ja`ma`a`tin basqa konfessiyalardan ajiratiw ideyasi payda. Bul ideyani alg`an surgen Jamaladdin al-Afg`oniy (1839-1897) ideyalari «musilman biradarlari» («al-Ixvan al - muslimun») radikal formadag`i ag`imnin` turtki boldi. Bul ag`imnin` tiykarin saliwshi Egipetli shayx Xasan al-Banno a`og`i j Ismailiya qalasinda saldi. Al-Banno «jixat», «islamiy milletshilik», «islamiy ma`mleket» ta`limatlarin islep shiqti. Bul ag`im joqaridag`i taliymatlar tiykarinda islam tarqalg`an ma`mleketlerde O`uran xa`m shariatqa ko`rsetilgen qag`iydalarg`a boysiniwshi «islamiy a`dalat» printsipleri ornatilg`an ja`miyet quriw ushin guresti baslap jiberdi. Keyin ala bul ag`im e bag`dardag`i ag`imlarg`a bo`linip ketti. a`. Mu`tadiller –Xasan al-Banno ta`repdarlari. g`. Islam demokratlari –islam sotsializmi taliymati ta`repdarlari. q. at-Takfir va-l xijra, al-jaxod, Xizb-at taxrir al Islomiy uqsag`an terror usilin qollaniw birlespeler. Xa`zir bulardin` ishinde en` ati shiqqan Xizb at taxrir a`otg` j Ierusalim qalasinda falestinaliq ilaxiyatshi Taqiy ad-din an-Nabaxaniy (a`o0o-a`ouo) ta`repinen tiykar saling`an diniy siyasiy partiya. Bul partiyanin` tiykarg`i maqseti da`slep arab ma`mleketleri ko`leminde keyin islam dun`yasi ko`leminde xa`m en` keyninde dun`ya ko`leminde xalifaliq formasindag`i islam ma`mleketin duziw. Olardin` da`stu`ri a`iu ba`ntten ibarat bolip, tiykarg`i maqseti xa`kimiyatqa erisiw. Xa`zirgi kunde Xizb at taxrir ta`repdarlari Tunis, Iran, Aljir. Sudan, Yaman ma`mleketlerinde jasirin turde is alip barmaqta. Olardin` xa`zirgi kundegi baslig`i Abd alO`adim az-Zallum. O`zbekstan aymag`inda a`oog` jildan baslap bul partiyanin` baslang`ish bo`limleri duzildi. %zbekstan milliy g`a`rezsizlikke eriskennen keyin da`slepki jillarinda ele xa`kimiyattin` toliq qudiretke iye bolmag`anlig`inan, ekonomikaliq qiyinshiliqlardi, demokratiyani ko`p adamlar tu`sinip jetispewshiliklerde paydalanip xa`m ja`nede xuqiqti qorg`awshi organ wa`killerinin` diniy sawati jeterli bolmag`anliqtan xa`m xa`r qiyli ko`rinistegi diniy qa`driyatlardi shin ma`nisindegi diniy qa`diriyatlar dep qabil etiw na`tiyjesinde «A`dalat», «Islam la`shkerleri», «Tawbe» atamasindag`i toparlar is jurgize basladi. Olar nizamsiz turde is jurgizip ja`miyetlik turmisti zorliq isletiw joli menen o`zgertiwdi maqset qildilar. Bul toparlar a`sirese Namangan oblastinda o`z unamsiz xa`reketlerin jurgizdi. Usi xa`diyselerdin` guwasi bolg`an professor Xaji Ismatulla Abdullox to`mendegilerdi bildirdi. «Waxxabiyler menen qilg`an sawbetlerim soni ko`rsetedi, olar saqal qoyg`an, dun`yaliq xa`m diniy bilimnen xabarsiz, jaslar xa`m xa`r turli qatlam ag`zalari. Xa`tte olar waxxabiylik ne ekenligin bilmeydi». Bul so`zler olardin` kim ekenligin xa`m maqsetlerin ne ekenligi ashiq aydin ko`rsetedi.