Jismoniy madaniyat va sportni boshqarish

8.2.1. «Mahalla» jamg’arma uyushmasi

O’zbekiston mustaqillikka erishgan dastlabki kunlaridanoq aholining tinch-osoyishta yashashi, ularning o’zaro ahil bo’lishlari hamda salomatliklarini muhofaza qilish tadbirlari ko’rildi. O’zbekiston Prezidenti farmonlari va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari asosida aholining o’zini-o’zi boshqarishini tashkil qilish borasidagi tadbirlar muhim ahamiyatga ega bo’ldi. SHu asosda O’zbekiston Respublikasi «Mahalla» jamg’armasi tuzildi va barcha viloyatlar, tuman-shahar hokimiyatlari tarkibida «Mahalla» jamg’armalari ish boshladi. Oliy Majlis tomonidan tasdiqlangan «Mahalla» hamda aholining o’zini-o’zi boshqaruvchi boshlang’ich tashkilotlari, ya’ni mahalla oqsoqollari kengashlari ta’sis etildi. Bu kengashlar tarkibiga mahallada yashovchi nuroniylar, masjid xodimlari, davlat idoralarida faoliyat ko’rsatuvchi shaxslar, madaniyat, san’at, tibbiyot, tijorat, savdo xodimlari saylab qo’yilmoqda. Ularning eng muhim vazifalariga, asosan, quyidagi muammolarni hal qilish kiradi:

1. 
   O’zbekiston Prezidenta, hukumati va o’z hududlariga qarashli bo’lgan /shahar-tuman/ hokimiyatlarining farmon, qaror va ko’rsatmalarini aholiga tushuntirish, targ’ib qilish.
   
2. 
   «Navro’z», «Mustaqillik kuni» bayramlari va an’anaviy milliy bayram hamda marosimlarni /nikoh, to’y, hayit, janoza va hokazo/ maqsadli o’tkazish.
   

3. 
   Oilalarning tinch, osoyyshta yashashlariga hissa qo’shish /mojaro va o’zaro kelishmovchiliklarning oldini olish, ular sodir bo’lganda yaxshilikka hal etish/.
   
4. 
   Oilalarda xotin-qizlarning faoliyati va farzandlar tarbiyasini yaxshilash yo’llari.
   
5. 
   Turli ommaviy-sog’lomlashtiruvchi sport tadbirlari, xalq milliy o’yinlarini o’tkazishda yordamlashish.
   

Ma’lumki, yuqorida qayd etilgan muhim tadbirlar moddiy ta’minot masalalarini taqozo etadi. Ana shularni hisobga olgan holda Respublika «Mahalla» komissiyasi va uning quyi tarmoqlarida «Mahalla» xayriya jamg’armasi tashkil etildi. Unga tushadigan jamg’arma mablag’lari, asosan, quyidagi sohalarga sarflanadi:

1. 
   Nogiron bolalar, nuroniylarga bayram arafalarida moddiy yordam va sovg’alar qilish.
   
2. 
   Kam ta’minlangan va ko’p bolali oilalarga moddiy yordam berib borish.
   
3. 
   An’anviy bayramlar va marosimlarda zaruriyat uchun moddiy ko’maklashish.
   
4. 
   Mahalla oqsoqollari kengashining rasmiy faoliyatlari, xo’jalik ishlari va boshqa sohalarga mablag’lar ajratish.
   

Mahalla oqsoqollari kengashi va uning xayriya jamg’armasi hisobiga juma namoziga kelgan kishilar tomo­nidan hadya etilgan xayriyalar, homiylarning qo’shgan hissalari, mahalla oqsoqollari kengashi tomonidan tashkil etilgan ishlab chiqarish korxonalari, savdo, tijorat tizimlaridan olingan daromad va boshqa kirimlar tushadi. Shuningdek, sharoit va extiyojlarga qarab «Mahalla» xay­riya jamg’armasining yuqori tashkilotlari tomonq«tan ham moddiy yordam beriladi,
E’tirof etish kerakki, bunday ulug’vor faoliyatlar Respublikada mehr-oqibat, xayr-exson qilish kabi mil­liy qadriyatlarning chuqurlashib borishidan, O’zbekiston Prezidenti va hukumatning aholini ijtimoiy-moddiy, ma’naviy-ma’rifiy, madaniy jihatdan muhofaza qilishlaridan dalolatdir.
O’zbekiston mustaqilligi yillarida «Mahalla» xay­riya jamg’arma uyushmasi «Navro’z», «Mustaqillik kuni» bayramlaridagi sport chiqishlari, mahallalarda o’tkaziladigan o’rtoqlik uchrashuvlari, spartakiadalar, xalq mil­liy o’yinlarini tashkil qilish va o’tkazishda faol ishtirok etgan mutaxassislar, sportsevarlar, sportchilar, hakamlar va boshqalarni munosib ravishda rag’batlantirib bormoqda.