Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

180000
160000
140000
12000
10000
B
^
80000
43759
60000
40000
20000 
0
Fermer xoialiklarining soni
(birlik)
B
189200
mmmmm
2000-y 
2003-y 
2004-y 
2005-y
2006-y
Hech shubhasiz, bugungi kunda qishloq xo‘jaligi samarador- 
ligini tubdan oshirish, so‘nggi yillarda paxtachilik, g‘allachilik 
va meva-sabzavotchilikda mo‘l hosil yetishtirish, ishlab chiqarish 
hajmlarining o‘sishida chuqur o'ylangan va izchillik bilan amal- 
ga oshirilayotgan islohotlar asosiy omil bo‘layotganini barchamiz 
yaxshi anglaymiz.
Shuni mamnuniyat bilan qayd etish joizki, fermer xo‘jaliklari 
amalda qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishning asosiy shakliga, uni 
barqaror rivojlantirishni ta’minlashda yetakchi harakatlantiruvchi 
kuchga aylandi.
Hozirgi paytda respublikamizda 190 mingga yaqin fermer 
xo'jaligi faoliyat ko‘rsatmoqda va ularda salkam 1,4 million kishi 
mehnat qilmoqda.
Agar 2000-yilda yetishtirilgan paxta hosilining 21 foizi fermer 
xo'jaliklari hissasiga to'g'ri kelgan b o isa, 2006-yilda bu ko‘rsatkich 
86 foizdan oshib ketdi, boshoqli don ekinlar yetishtirish bo'yicha esa 
2000-yilda 15 foizni tashkil etgan boisa, 2006-yil 75 foizdan iborat 
boidi.
Birgina 2006-yilning o'zida 666 ta shirkat xo'jaligini qayta tash­
kil etish hisobidan 74 mingta fermer xo'jaligi tuzildi, ulaming yar- 
midan ko'pi meva-sabzavotchilikka ixtisoslashganini ta’kidlash lo- 
zim.
Qishloq joylarda bozor iqtisodiyoti tamoyillariga asoslangan 
mehnat kooperatsiyasining yangi shakllari, yangicha xo'jalik muno- 
sabatlari tizimi qaror topmoqda.
4 5 0

---

Jumladan, fermer xo‘jaliklari tomonidan meva-sabzavot mah- 
sulotlari va uzum yetishtirishga hamda ulami qayta ishlashga ixti- 
soslashgan qariyb 200 ta agrofirma tashkil etildi. Qishloq xo‘jaligi 
sohasida ishlab chiqarishga xizmat ko‘rsatish, transport xizmati, 
mahsulotlami qadoqlash, joylash va eksport qilish hamda shu kabi 
boshqa xizmatlar ko‘rsatish bo‘yicha ishlab chiqarish va bozor infra- 
tuzilmasi shakllanmoqda.
2008-yilga kelib fermer xo‘jaliklari qishloq xo‘jalik mahsulot- 
lari ishlab chiqarishni tashkil etishning eng samarali shakli ekanini 
hayotning o‘zi tasdiqlab bermoqda. Yurtimizda fermer xo‘jaliklarini 
moddiy-texnik ta’minlash va moliyalash bo‘yicha bozor iqtisodiyoti 
tamoyillariga to‘la javob beradigan ishonchli tizim va mexanizmlar 
shakllantirildi va muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatmoqda. Har yili fer­
mer xo'jaliklarini qoilab-quvvatlash uchun katta miqdorda moddiy 
resurs va mablag‘lar ajratilmoqda. Faqat o‘tgan 2008-yilning o‘zida 
qishloq xo‘jalik mahsulotlarining eng muhim turlarini yetishtirish 
uchun 1 trillion so‘m, jumladan, paxta tayyorlashga - 800 milliard 
so‘m, g‘alla yetishtirishga 200 milliard so‘m mablag1 avans tariqasi- 
da berildi. 2009-yilda ushbu maqsadlar uchun 1 trillion 200 milliard 
so‘m yo‘naltiriladi. Qishloq xo‘jalik texnikasini lizing asosida sotib 
olish bo‘yicha maxsus tashkil etilgan Fond hisobidan ushbu maqsad­
lar uchun o ‘tgan yili 43 milliard so‘mdan ziyod mablag‘ ajratilgan 
bo‘lsa, joriy yilda 58 milliard so‘mdan ortiq mablag‘ yo‘naltirish 
rejalashtirilmoqda.
Davlatimiz tomonidan ko‘rsatilayotgan ana shunday e’tibor 
va amaliy yordam tufayli 2008-yilda fermer xo‘jaliklarining paxta 
yetishtirishdagi ulushi 99,1 foizni, g‘alla tayyorlashda esa 79,2 foizni 
tashkil qildi.
451

---