Masallarda yashiringan o'tkir kinoya, voqealam ing te z-te z o'rin alm ashinib turishi uni bir maromda o'qishga xalaqit beradi. Shuning uchun ifodali o'qish ga yetarli malaka hosil qilm agan o'quvchi a w a l matn bilan yaxshilab tanishib chiqishi lozim . Masal tahlil qilinayotganda, voqea rivojini jon li tasaw ur qilish, obrazlam i aniq idrok etishda o'quvchilarga yordam berish zarur. C h u non ch i, ularga ayrim epizodlarni so 'z bilan tasvirlash, ba’zilariga o'qituvchi yordam ida tavsif berish, ishning oxirgi bosqichida rollarga bo'lib o'qish kabilarni tavsiya qilish maqsadga muvofiq. Q ahram on- larga tavsif berishda uning xatti-harakati bilan birga, tilning o'ziga xos xususiyatlaridan ham foydalaniladi. M asalni ifodali o'qishga tayyorla- nishda uning sujetini bilish bilan birga, m u allif tilini yaxshi tushunish zarur. 4 -sin f „O 'qish kitobi“da berilgan Sh. S a’dullaning „Laqm a it" masalida it markaziy tim sol sanaladi. M ushuk, sigir, xo'roz, tovuq va kurkalar tim solini it birlashtirib turadi. Shuning o'ziyoq it xarakterini ochish uchun uning atrofidagi tim sollarning xarakter xususiyatini bi- lishni talab etadi. M ushukning it haqidagi so'zlarini m atndan toptirib o'qitish itning xususiyatini ochib beradi: Ajab bo'ldi .... uy qurmading. O 'z va’dangda sen turmading. Y ozi bilan laqillading. M eni ko'rsang akillading. Sigim ing it haqidagi quyidagi so'zlarini ham m atndan topib o'qitish orqali itning boshqa xususiyati ochiladi: — M enga bundoq hiyla qilm a Sigirlarni axm oq bilm a.... U yda yotding oyoq cho'zib Sog'in sutni hadeb buzib. So'ng o'quvchilarga itga xos xususiyatlam i ochuvchi so 'z va ibo-
