Kadrlar tayyorlash milliy dasturi



Yüklə 1,01 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/81
tarix30.03.2022
ölçüsü1,01 Mb.
#54469
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   81
INTERFAOL TA\'LIM METODLARI VA ULARNI FIZIKAGA TADBIQI

16.Rebus metodi. 

Rebuslar tuzish uchun rasmlardan va bo’g'in,  harflaridan foydalanish lozim. 

Masalan: ko’z,  yarim oy rasmi va nak bo’g'inidan foydalansak ko’zoynak so’zi kelib 

chiqadi. 

 

Rebuslar tuzish  uchun sxematik belgilashlardan ham foydalanish mumkin. Masalan: 



Fizika, matematika va ximiya fanlarini bog'lab tuzilgan rebus. 

 

Javobi: Arximed (ampermetr,  reostat,  xlor, ikki, minut, yetti, dvigatel)          



Masalan: 2 B Ne " q Na Au (Ibn Sino) (ikki, bor, neon, sekund, ildiz, natriy oltin) 

 

17.Topishmoq va she'rlar. 

 

Topishmoqlar va she'rlardan ham darslarda foydalansak darsimiz yanada qiziqarli 

bo’ladi.       

Topishmoqlar. 

Topishmoqlar-aql  zakovat  zehn,  fikr  o’tkirligini  sinov  quroli  hamdir,  chunni  u 

kishini  hozirjavoblikka  o’rgatadi.  O’zbek  va  jahon  xalqlarining  qadimgi  xalq  og’zaki 

ijodlaridan  biri  hisoblangan  topishmoqlar  barchani  qiziqtiradi  va  topqirlikka  undaydi. 

Topishmoqlardan  darsda  samarali  foydalanish  o’quvchilarni  fanga  bo’lgan  qiziqishini, 

zukko  va  fikrlar  teranligini,  topqirligini  oshirishga  xizmat  qiladi.  Dars  jarayonida  ruhiy 

charchashni  oldini  oladi.  O’qituvchiga  esa  o’quchilarni  zehni  dunyoni  o’rganishga 

ularning individual xususiyatlarini anglashga yordam beradi. 

1.  Oz qo’ysangiz sol deydi, 

Ko’p qo’ysangiz ol deydi. 

2.  Joni borga o’xshar 

Issig’ingni o’lchar. 

3.  Sutkamiz hisobchisi 

Dam olmoqni bilmas hech 

Tokcha devor qoldi u 

Cho’t qoqadi erta-kech. 

4.  Tiniqligi suvga o’xshar  

Neki boqsa aksi tushar 



 

20 


O’zi qattiq temir emas 

Qo’zg’atsangiz qimir etmas. 

5.  Yuzta aka-uka 

Hammasi barovar 

Qani o’ylab topingchi 

Kim ekan o’zi bular. 

6.  Buvimda bor bir chiroq 

Yonib turmaydi biroq 

Ish tikar bo’lsa bivim 

Taqib oladi har choq. 

7.  Bekorchi kerakmas 

Ishlaganga bilinmas 

O’zi qo’lsiz-oyoqsiz 

Qarasangiz ko’rinmas. 

8.  Beqasamdan yo’li bor, 

Osmon-falakda chiqar. 

9.  Ko’zda ko’rinmas 

   Qo’lga ilinmas 

Shusiz hech joyda 

Hayot ham bo’lmas. 

10. Goh simobdek oqaman 

Goh tutundek uchaman 

Goh tosh kabi qotaman  

Men birlashsam kuchliman. 

                                              11. Suvga solsam botmaydi, 

                                                     Baliqlar ham yutmaydi. 

12. Bir ko’z bilan tikilib 

Yaratuvchi  yuzimni 

So’ngra oppoq qog’ozda 

Aks ettirdi o’zimni. 

                                                13. Havo rangli suv emas 

                                                       Ko’prigi bor ko’l emas 

                                                        O’zi ko’rmas ko’rsatar. 

14. Shishali yo’lak bo’ylab 

Sergak oyim yuradi 

Ob-havo nafasin 

Birga aytib beradi. 

                                                    15. Yoqdir qo’lin oyog’i 

                                                           Na ko’rinar qulog’i 

                                                           Ammo unga bir qadam 

                                                          Yer shari oyu, zuhra. 

16. G’ildiraksiz qanotsiz 

Uchadigan minora 

U bor bizga bir qadam 

Osmondagi sayyora. 



 

21 


                                                   17. Suv ichida shag’illal 

                                                         So’ng ishlaydi vag’illab 

                                                          Simlardan taranar 

                                                          Har xonani yoritar. 

18. Simdan oqar arig’i 

Birga yoqar yorug’i. 

                                                        19. Po’lat qushim uchdi-ketdi 

                                                              Bir zum o’tmay oyga yetdi. 

20. Olamga dong taratgan 

Inson qo’li yaratgan 

Charchamay ko’kni kezar 

Har kim tovushin sezar 

Ko’ksida “Tinchlik” so’zi 

Yurtimizning yulduzi     Fanimizning quyoshi. 

                                                 21. Ikki singil 

                                                   Og’ir yengil. 

22. Suvga tushsa suv bo’lmaydi 

Loyga tushsa loy bo’lmaydi. 

                                                23. Igna uchi yaltiroq. 

24. Qishda kelar 

Yozda ketar. 

                                               25. Qaraganda qaraydi 

                                                     Xuddi sizday bo’lib 

                                                     Soch tarasa taraydi 

                                                     Kim bo’lsa taqlid qilib. 

26. Tokchada uning joyi 

Meni uyg’otar doim 

Yursa hamki erta-kech 

Joyidan jilmaydi hech. 

                                                27. Sayohatda as qotar  

                                                       Asbob nomi kim bilar. 

28. Yerning tabiiy yo’ldoshi 

Oydindagi soz boshi. 

                                                          29. Qizaradi so’nmaydi 

                                                                 Usiz giyoh unmaydi. 

30. Yer sharining to’rtdan uch qismin 

Egallaydi ranggi yo’q modda  

Unday kuchli erituvchi kam 

Boshlangandir undan hayot ham. 

                                                          31. Suvlar unga mehmondir 

                                                              U beshinchi ummondir. 

32. Rangi boru shakli yo’q 

Uningsiz hayot ham yo’q. 

                                                        33. Yer yuzasi oy kabi  

                                                                Qizib kech sovib kelmas 



 

22 


                                                               Meteoritlar cho’g’ bo’lib 

                                                               Ne sabab yetib kelmas? 

34. Ming chiroqda yuzta son 

O’lchar yuza va tomon.                                            

                                           35. Ot oladi mashina                                                                                                                                                                                                                                                                   

Elektr olib undan. 

U esa olar zaryad 

Kislota hamda suvdan. 

                                        36. Uzun tiniq shishadan 

                                              Shkalali: stakan 

                                              Oz kerakmi yoki ko’p 

                                              Suv miqdorin o’lchanar. 

37. Yorug’i bor  

Dovrug’i bor 

O’zi yoq 

Ovozi bor.                               38. Simdan oqib keladi 

                                                Shamol kabi yeladi 

                                                Olam-olam kuchi bor 

                                                Uy ishiga u tayyor. 

39. Juda tiniq bir shisha 

Yorug’ berar hamisha 

Lekin u chiroq emas 

Pilik hamda yog’ demas 

Havo kirmas ichiga 

 Hamma qoyil ishiga. 

                                           40. Sen ichida tursang tikka  

                                                 Olib chiqar yuksaklikka. 

41.Qo’l-oyog’i yoq yuradi 

Urib turar yuragi 

Har kuni uning qulog’i 

Dadajonim buraydi. 

                                             42. Shakli o’xshaydi nokka 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

Nur    sochadi har yoqqa                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

Kerakmas unga gugurt 

U bilan ravshandir yurt. 

                                       43. Ovozi bulbul  

                                             Ochadi ko’ngil 

                                            Senga ham nafas 

                                            Fikringga zapas 

                                            Qo’shadi hissa 

                                             Milloonlar qissa. 

 

 

44. Bir sim bor xo’p uzun 




 

23 


Ketgan juda uzoqqa 

Eshitasan sozini 

Tutib ko’rsang quloqqa. 

                                        45. Kerak har bir xonadonga 

                                              Issiqligi huzur jonga 

                                             Televizor xolodelnik 

                                             U bor bo’lsa jonli tirik. 

46.Qorga o’xshar emas qor 

Qor kabi sovug’i bor 

Quyosh chiqqan zamoni 

Yo’qo’lar o’sha oni. 

                                          47. Chopsa chopilmaydi 

                                               Yopsa yopilmaydi 

                                               Bulutli kun har qancha 

                                               Izlasang topilmaydi. 

48.Poyonsiz mato uzra 

Sochildi behisob cho’g’ 

Shunday turib tonggacha  

Bir joyi kuygani yo’q. 

                                            49. Tunni qilar kunduzday 

                                                 Nur sochadi yulduzday. 

50. Dengizda suzar bo’lsang 

Tog’larda kezar bo’lsang 

Yo’l ko’rsatib turaman 

Odamga men jo’raman. 

Topishmoqlar javobi: 

1.  Tarozi.      2,Termometr    3Soat    4.Ko’zgu   5.Santimetr 

6.Ko’zoynak   7.Vaqt   8. Kamalak    9.Havo   10. Suv   11. Propka  12. Fotoapparat   

13. Ko’zoynak   14. Termometr   15. Kosmik kema 

16. Kosmik raketa   17. G E S   18. Elektr toki   19. Raketa 

20. Yer suniy yo’ldoshi   21. Tarozi    22. Soya  23. Shudring 

24. Bug’   25. Ko’zgu   26. Soat   27. Kompas   28. Oy 

29. Quyosh    30. Suv   31. Atmosfera   32. Havo    33Atmosfera borligi uchun   34. 

Santimetr   35. Akkumulyator 

36. Menzurka   37. Yashin momaqaldiroq   38. Elektr toki 

39. Lampochka    40. Lift   41. Soat    42. Lampochka 

43. Radio   44. Telefon   45. Elektr toki   46. Qirov 

47. Soya   48. Yulduz   49. Lampochka   50. Kompas 




Yüklə 1,01 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin