Kanın sıvı halde kalmasını sağlayan, ters yönde etki gösteren iki ana potansiyelin dinamik
Yüklə 12,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- HEMOSTATİK SİSTEM PROKOAGÜLAN POTANSİYEL SIVI HALDE KALAN KAN
- ANTİFİBRİNOLİTİK POTANSİYEL HEMOSTATİK SİSTEM
- KOAGÜLASYON FİBRİNOLİZ ANTİKOAGÜLAN POTANSİYEL ANTİFİBRİNOLİTİK POTANSİYEL
- AKTİVATÖRLER İNHİBİTÖRLER t-PA u-PA Kallikrein Plazminojen (Endotel hücreleri)
- A2-makroglobülin C1 inaktivatörü (Endotel hücreleri) PAİ-1 A2-antiplazmin A1-antitripsin A2-makroglobülin
- Component Function
|
HEMOSTAZ SİSTEMİ HEMOSTAZ • Homeostazisin sağlanabilmesini amaçlayan alt sistemlerden biri olan hemostatik sistemin temel özelliği, damar bütünlüğünün bozuk olmadığı (normal) koşullarda, damar yatağında akmakta olan kanın sıvı halde kalmasını sağlayan, ters yönde etki gösteren iki ana potansiyelin dinamik dengesidir. KOAGÜLASYON FİBRİNOLİZ SIVI HALDE KALAN KAN HEMOSTAZ • Bunlardan biri koagülan potansiyel olup, örneğin bir keside olduğu gibi, damar yatağının bütünlüğü bozulduğunda bu eğilimin ağır basmasıyla denge bir süreliğine bozulur ve oluşan kanamayı durdurmak üzere (fizyolojik koşullarda) yerel sınırlarda ve geçici olarak pıhtılaşma oluşur. HEMOSTAZ • Ters yönde etki gösteren diğeri ise, oluşmakta olan pıhtının gereğinden büyük olmamasını ve daha sonra da ağır basarak, oluşmuş olan pıhtının erimesini sağlayan fibrinolitik potansiyel dir. HEMOSTAZ • En sonunda, bütünlüğü bozulmuş damar yatağında tıkaç oluşturulup kanama durdurulduktan ve hasarlanmış damar bölgesi eski haline dönmeye hazır olduğunda oluşan pıhtı tamamen eritildikten sonra, yeniden denge sağlanır. Damar hasarı Trombosit tıkacı oluşması Koagülasyon Fibrin ağları Fibrinoliz FYÜ DAMAR HASARI VAZOKONSTRİKSİYON TROMBOSİT AKTİVASYONU KOAGÜLASYON FİBRİNOLİZ Sinir sistemi yanıtı Damar kasının yanıtı Trombosit tıkacının oluşumu Trombosit yüzeyinin koagülasyon için uygun hale gelmesi İntrensek yol Kollajen açığa çıkışı Doku faktörü açığa çıkışı Ekstrensek yol Ortak yol Sağlam fibrin pıhtısının oluşumu Doku plazminojen aktivatörü çıkışı Plazminojen Plazmin Damar iyileştikçe pıhtının erimesi Trombosit-fibrin tıkacının oluşumu başlatır HEMOSTATİK SİSTEM PROKOAGÜLAN POTANSİYEL SIVI HALDE KALAN KAN PROFİBRİNOLİTİK POTANSİYEL KOAGÜLASYON FİBRİNOLİZ ANTİKOAGÜLAN POTANSİYEL ANTİFİBRİNOLİTİK POTANSİYEL HEMOSTATİK SİSTEM PROKOAGÜLAN POTANSİYEL AKTİVATÖRLER İNHİBİTÖRLER PROFİBRİNOLİTİK POTANSİYEL KOAGÜLASYON FİBRİNOLİZ ANTİKOAGÜLAN POTANSİYEL ANTİFİBRİNOLİTİK POTANSİYEL HEMOSTATİK SİSTEM Trombositler von Willebrand faktörü Koagülasyon faktörleri Ca++ (Endotel hücreleri) AKTİVATÖRLER İNHİBİTÖRLER t-PA u-PA Kallikrein Plazminojen (Endotel hücreleri) KOAGÜLASYON FİBRİNOLİZ DFYİ Antitrombin Protein C Protein S Protein Z A1-antitripsin A2-makroglobülin C1 inaktivatörü (Endotel hücreleri) PAİ-1 A2-antiplazmin A1-antitripsin A2-makroglobülin C1 inaktivatörü TAFİ (Endotel hücreleri) HEMOSTAZ Hemostaz sisteminin ana bileşenleri • Damarlar • von Willebrand faktörü • Trombositler • Koagülasyon sistemi • Fibrinoliz sistemi HEMOSTAZ Hemostaz sisteminin ana bileşenlerinin parçaları • Damarlar: – endotel hücreleri – endotel altı bağ dokusu – düz kas hücreleri – fibroblastlar – sinir uçları • von Willebrand faktörü • Trombositler • Koagülasyon sistemi • Fibrinoliz sistemi ENDOTEL HÜCRELERİ Component Function HEMOSTAZ Hemostaz sisteminin ana bileşenlerinin parçaları • Damarlar: – endotel hücreleri, – endotel altı bağ dokusu, – düz kas hücreleri, – fibroblastlar, – sinir uçları • von Willebrand faktörü • Trombositler • Koagülasyon sistemi • Fibrinoliz sistemi von WILLEBRAND FAKTÖRÜ (vWF) • vWF, endotel hücreleri (ve megakaryositler) tarafından üretilen multimer yapısında büyük bir proteindir. • Bir kısmı plazmaya geçer ve FVIII’ in taşıyıcısı olarak iş görür; • Bir kısmı da endotel hücreleri içinde ve endotel altı ekstraselüler alanda depolanır ve hemostaz sürecinde trombositlerin endotel altı yapılara adezyonuna aracılık eder. HEMOSTAZ Hemostaz sisteminin ana bileşenlerinin parçaları • Damarlar: – endotel hücreleri, – endotel altı bağ dokusu, – düz kas hücreleri, – fibroblastlar, – sinir uçları • von Willebrand faktörü • Trombositler – (adezyon, sekresyon, agregasyon, prokoagülan aktivite, retraksiyon) • Koagülasyon sistemi • Fibrinoliz sistemi TROMBOSİTLER Figure 107-03 Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved. Figure 107-04 Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved. Figure 107-08 Copyright © 2005 Elsevier Inc. (USA) All rights reserved. HEMOSTAZ Hemostaz sisteminin ana bileşenlerinin parçaları • Damarlar: – endotel hücreleri, – endotel altı bağ dokusu, – düz kas hücreleri, – fibroblastlar, – sinir uçları • von Willebrand faktörü • Trombositler – (adezyon, agregasyon, sekresyon, prokoagülan aktivite, retraksiyon) • Koagülasyon sistemi: – faktörler - aktivatörler ve inhibitörler • Fibrinolitik sistem: – faktörler - aktivatörler ve inhibitörler HEMOSTAZ Hemostaz sisteminin ana bileşenlerinin parçaları • Damarlar: – endotel hücreleri, – endotel altı bağ dokusu, – düz kas hücreleri, – fibroblastlar, – sinir uçları • von Willebrand faktörü • Trombositler – (adezyon, agregasyon, sekresyon, prokoagülan aktivite, retraksiyon) • Koagülasyon sistemi: Faktörler - aktivatörler ve inhibitörler – FI, FII, FIII, FIV, FV, FVII, FVIII, FIX, FX, FXI, FXIII – DFYİ, AT, PC, PS, PZ • Fibrinoliz sistemi Faktörler - aktivatörler ve inhibitörler HEMOSTAZ Hemostaz sisteminin ana bileşenlerinin parçaları • Damarlar: – endotel hücreleri, – endotel altı bağ dokusu, – düz kas hücreleri, – fibroblastlar, – sinir uçları • von Willebrand faktörü • Trombositler – (adezyon, agregasyon, sekresyon, prokoagülan aktivite, retraksiyon) • Koagülasyon sistemi: Faktörler - aktivatörler ve inhibitörler – FI, FII, FIII, FIV, FV, FVII, FVIII, FIX, FX, FXI, FXII , FXIII, PK, YMAK – DFYİ, AT, PC, PS, PZ • Fibrinoliz sistemi Faktörler - aktivatörler ve inhibitörler HEMOSTAZ Hemostaz sisteminin ana bileşenlerinin parçaları • Damarlar: – endotel hücreleri, – endotel altı bağ dokusu, – düz kas hücreleri, – fibroblastlar, – sinir uçları • von Willebrand faktörü • Trombositler – (adezyon, agregasyon, sekresyon, prokoagülan aktivite, retraksiyon) • Koagülasyon sistemi: Faktörler - aktivatörler ve inhibitörler – FI, FII, FIII, FIV, FV, FVII, FVIII, FIX, FX, FXI, FXII , FXIII, PK, YMAK – DFYİ, AT, PC, PS, PZ • Fibrinoliz sistemi Faktörler - aktivatörler ve inhibitörler – Plazmin(ojen), d-PA, i-PA, (pre)kallikrein – PAİ, TAFİ , a2-antiplazmin, a2-makroglobülin, a1-antitripsin, c1-inaktivatörü HEMOSTAZ SİSTEMİ KOAGÜLASYON Prokoagülan potansiyel • Koagülasyon faktörleri • Membran fosfolipidleri • Kalsiyum Antikoagülan potansiyel • AT • PC • PS • PZ • DFYİ • a2-makroglobülin • a1-antitripsin • C1-inaktivatörü • Heparin kofaktörü • FAKTÖR I (FİBRİNOJEN) • FAKTÖR II (PROTROMBİN) • FAKTÖR III (DOKU FAKTÖRÜ) * • FAKTÖR IV (KALSİYUM) ** • FAKTÖR V • FAKTÖR VI *** • FAKTÖR VII • FAKTÖR VIII & vWF • FAKTÖR IX • FAKTÖR X • FAKTÖR XI • FAKTÖR XII **** • FAKTÖR XIII • PREKALLİKREİN **** • YÜKSEK MOLEKÜL AĞIRLIKLI KİNİNOJEN **** . * Eksikliği canlı kalmakla bağdaşmıyor. ** Sistemin işleyişini etkileyecek derinlikte hipokalsemi klinik olarak canlı kişide görülemiyor. *** Yok böyle bir faktör ! **** Temas faktörleri (Davetsiz misafirler). Bu faktörlerin eksikliklerinde APTZ uzar, ancak, klinik kanamaya neden olmazlar. PLT XIa IX IXa VII X Xa XI Fibrinojen Fibrin Protrombin VIII DFYİ PLT Endotel altı doku vWF VIIIa V Va VIIa /DF DF PLT PLT PLT Trombin XIIIa XIII x x x x x D D E HEMOSTAZ SİSTEMİ İNHİBİTÖRLER Antikoagülan potansiyel • AT • PC • PS • PZ • DFYİ • a2-makroglobülin • a1-antitripsin • C1-inaktivatörü • Heparin kofaktörü PLT PLT Heparin benzerleri Trombin VIIa/DF XIa IX IXa VII X Xa XI DF Fibrinojen Fibrin Trombin Protrombin VIIIa Trombomodulin Va V VIII DFYİ AT PC APC PS PLT pZ EPCR Endotel altı doku Endotel hücreleri HEMOSTAZ SİSTEMİ FİBRİNOLİZ Fibrinolitik potansiyel • Plazminojen • t-PA • u-PA • (Pre)kallikrein Antifibrinolitik potansiyel • PAI-1 • a2-antiplazmin • a2-makroglobülin • TAFI / AT • a1-antitripsin • C1-inaktivatörü PLT PLT Heparin benzerleri Trombin VIIa/DF XIa IX IXa VII X Xa XI DF Fibrinojen Fibrin Trombin Protrombin VIIIa Trombomodulin Va V VIII DFYİ AT PC APC Plazminojen Plazmin tPA FDP PS PLT pZ tPA-i TAFİ EPCR Endotel altı doku Endotel hücreleri Antiplazmin Hasarlanmış endotel hücreleri Plazminojen aktivatörleri Plazminojen Fibrin Fibrin yıkım ürünleri Plazmin inhibitörleri Plazminojen aktivatörü inhibitörleri Plazmin HEMOSTAZ SİSTEMİNİN FARMAKOLOJİK MODÜLASYONU Document Outline
|