«Kasbiy psixologiya» Mustaqil ish

Mehnatni noto`g`ri tashkil etish bilan bog`liq bo`lgan zararlar:

• 1) ishning haddan ziyod davom etishi;
• 2) ishning haddan tashhqri intensivligi;
• 3) mehnatning noratsional rejimi;
• 4) qomatning uzoq muddat majburan bir holatda bo`lishi;
• 5) ayrim organlar va sistemalar. Lokomotor apparat, nafas olish organlari, markaziy nerv sistemasi, sezgi a`zolarining zo`riqishi.

Ishlab chiqarish jarayoni bilan bog`liq zararlar:

• A) Tabiiy omillar.
• B) Kimyoviy va fizik-kimyoviy omillar.

Tabiiy omillar

• 1) Noqulay ob-havo sharoitlari; havoning nonormal harorati, nurlanish issiqligi, havo namligining haddan ko`p yoki kam bo`lishi, harorat, nurlanish issiqligi, namgarchilik va havo haroratining noqulay almashinishi;
• 2) Qisqa to`lqinli ochiq nurlanish, ul’trabinafsha, radioaktiv; nurning haddan tashqari ochiq manbai;
• 3) Normal havo bosimi (baland, past);
• 4) Shovqin va titrash.

Kimyoviy va fizik-kimyoviy omillar

• 1) Ishlab chiqarishda xomashyo yoki unga bexosdan qo`shilib qolgan aralashma sifatida, shuningdek ishlab chiqarilgan o`rtalik yoki oxirgi mahsulotda uchraydigan zararli moddalar;
• 2) Ishlab chiqarish;
• 3) Infektsiya yoki invaziya (mikroblar glistlar kanna va shu kabilar);
• 4) Kasal hayvonlar va tishlash, chaqib olish xavfi bo`lgan boshqa jonivorlar.

Ish joyida umumiy sanitariya sharoitidagi nuqsonlar bilan bog`liq zararlar

• 1) Kubatura etishmasligi;
• 2) Isitishdagi nuqsonlar;
• 3) Yoritishdagi nuqsonlar;
• 4) Ish binosining tuzilishi va saqlanishidagi nuqsonlar;
• 5) Ochiq havoda ishlaganda ob –havoda ishlaganda ob –havo sharoitining noqulay ta`siri.

Ishlab chiqarish muhitining muhim omili ish joyining yoritilishidir. Uni o`rganishga juda kattа e’tibor beriladi. Mehnat psixologiyasining ish joyini yoritilishini o`rganishdagi vazifasi – mazkur yoritilishda inson faoliyatining nimasi o`zgarishini, masalan, turli xil yoritilish sharoitida priborlar ko`rsatkichlarini o`qish tezligi va aniqligi qanday o`zgarishini ko`rsatishdan iborat.

• Ishlab chiqarish muhitining muhim omili ish joyining yoritilishidir. Uni o`rganishga juda kattа e’tibor beriladi. Mehnat psixologiyasining ish joyini yoritilishini o`rganishdagi vazifasi – mazkur yoritilishda inson faoliyatining nimasi o`zgarishini, masalan, turli xil yoritilish sharoitida priborlar ko`rsatkichlarini o`qish tezligi va aniqligi qanday o`zgarishini ko`rsatishdan iborat.
• Keyingi yillarda ishlab chiqarish muhiti tushunchasi faqat gigiena jihatidangina emas, balki estetik planda ham ko`rib chiqilmoqda. Gigiena hal qilinib, endi estetik muammo asosiy bo`lib qolgan korxonalar tobora ko`payib bormoqda.