Kashfiyot va ixtirolar

Jo zef
Pristli 
uzoq izlanishlardan so'ng gazli suvni kashf qilgan. Lekin, 
bunday suv shirin bo'lm agan. Ilk m arta 1838-yilda gazli suvga li- 
m onning siropini aralashtirib ko'rishgan. Keyinchalik boshqa me- 
vaning mazasini beradigan - qulupnayli, olchali, vanilli ichim liklar 
paydo bo'lgan. Bularning bari limonad deb atalgan.
Gazli suvlar boshida dorixonalarda sotilgan. 1886-yilda am e­
rikalik dorishunos 
Jon P em b erto n 
Koka bargi va kola yon g'og 'i 
ekstraktini qaynatdi. Uning aytishicha bu qaynatma juda foydali 
va tetiklantiruvchi tarkibga ega edi. Jon bu sirop retseptni sir saq- 
lagan holda, unga gazli suv qo'shib o'z dorixonasida sota boshla­
di. O dam larga bu ichim lik jud a manzur bo'ldi va shu tarzda 
koka-
kola 
ichim ligi kelib chiqdi.

---

Ko'ngilochar kaleydoskop
K o 'n g ilo c h a r o ‘yin lar qad im za m o n la rd a n buyon m av­
ju d . Shuning uchun ham bugungi kundagi en g zam o n aviy
va m ash h ur o ‘y in la r o ‘z ta rix ig a e g a . Ayrim o 'y in la r aslida
v a q tic h o g (lik uchun e m a s , balki ilm iy izlan ish lar n a tija sid a
yu zaga kelg an . U larnin g ix tiro ch ilari esa m u tla q o boshqa
jid d iy k a s h fiy o tla r bilan dong ta ra tis h g a n .
Jangovar o'yinlar
Shaxmat taxtasidagi jang san’ati Hindistonda paydo bo'lgan. Bu 
o'yinning qadimiy shakli ming yildan ziyoq vaqt ilgari yuzaga kel­
gan va chaturanga deb atalgan. Ilk shaxmat o'ynida hozirgidek ikki
л и
An'anaviy shaxm at donalari qadim gi jangchilar
va jangovar hayvonlar tim solidir
: 
Kom pyuterning paydo b o ‘lishi bilan shaxm atchi-
,
: 
la r ajoyib raqibga ega bo'lishdi. Maxsus dasturlar
: 
mashinaga shaxm atni qanday o'ynash kerakligini
: 
«o‘rgatadi». Hozirda kom yuterdagi «o‘yinchilar» nafaqat
: 
oddiy o ‘yinchilar, balki chem pionlar ustidan g'alaba qozo-
: 
nishmoqda.

---

kishi emas, balki to 'rt kishi ishtirok 
etgan. Kimda kim raqibning barcha 
shaxmat donalarini yo'q qilsa, o'sha 
o'yinchi g'olib deb topilgan.
Sekin-asta