Teqvim-2015. pdf

15
Ə d ə b i y y a t
Aktyor yaradıcılığın-
da obrazın yaranma 
prosesində ifaçının ikin-
ci plan duyumu və onun 
təcəssüm vasitələri: dərs 
vəsaiti /A.Pənahova.- 
Bakı: Şirvannəşr, 2007.- 
375 s.
Yaratdığım obraz-
ların ikinci planı 
/A.Pənahova.- Bakı: Tu-
ral NPM, 2001.- 236 s.
Sönməyən işıq 
Heydər Əliyev mənim 
həyatımda  /A.Pənahova                     
//Azərbaycan.- 2013.- 14 
iyul.- S.6.
Rəhimli, R. Teatr 
kraliçası. 40 il səhnədə 
/R.Rəhimli.- Bakı: Adi-
loğlu, 2004.- 351 s.
Bürcəliyeva, Ş. 
Sənətə böyük sev-
gi /Ş.Bürcəliyeva                
//Mədəniyyət.- 2013.- 14 
iyun.- S.13.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.adam.az
www.az.wikipedia.org
70 
illiyi
Aktrisa
Teatr.Kino

---

165
115 
illiyi
Möhsün Sənani
1900-1981
İYUN
Möhsün Sadıq oğlu Cəfərov (Möhsün 
Sənani) 1900-cu il iyun ayının 19-da Tif-
lis  şəhərinin  Şeytanbazar məhəlləsində 
doğulmuşdur. 
Möhsün valideynlərini çox erkən 
itirmişdir. O, 1909-cu ildən gündəlik 
çörəkpulu qazanmaq üçün işləməyə 
başlamışdır.  Şirin və  məlahətli səsi 
olan Möhsün Sənani 1911-ci ildə 
məhərrəmlik ayında göstərilən şəbih ta-
maşalarında “Qasım otağı” epizodunda 
çıxış etmişdir.
“Hicaz” muğamı üstündə oxu-
duğu mərsiyə-qəsidənin xoş  sədası 
məhəlləyə yayılmış, Tiflis  şəhərində 
azərbaycanlıların həvəskar teatr trup-
pasının məşhur aktyoru Mirzəxan Qu-
liyev onu şagird və yeniyetmələrin 
dram dərnəyinə dəvət etmişdir. 1914-cü 
ilin axırlarında aktyorluğa ciddi maraq 
göstərən, səylə çalışan Möhsün Sənani 
taleyini ömürlük səhnə sənətinə bağla-
mışdır.
1915-1919-cu illər arasında Tiflisdə 
azərbaycanlı teatr həvəskarlarının oy-
nadıqları tamaşalarda iştirak edən Möh-
sün Sənani 1919-cu ilin iyununda Bakı-
ya gəlmişdir. Bir qədər həvəskar aktyor 
kimi çıxış etmiş və sonra dövlət teatrının 
truppasına qəbul olunmuşdur. Möhsün 
Sənani Milli Dram Teatrında işləməklə 
yanaşı, 1927-1930-cu illərdə Bakı Türk 
İşçi Teatrında hazırlanan bir sıra tama-
şalarda da oynamışdır. Buna aşağıdakı 
rolları misal göstərmək olar: İsgəndər, 
Mirbağır ağa və Məşədi Oruc (“Ölülər”, 
C.Məmmədquluzadə), Yuri (“İki qardaş”, 
M.Lermontov), Nəbi (“Qaçaq Nəbi”), 
Mehdi-Mixaylo (“Uzaq sahillərdə”, 
İ.Qasımov və H.Seyidbəyli), Qatır 
Məmməd (“Qatır Məmməd”, Z.Xəlil), 
Gərşivəz (“Səyavuş”, H.Cavid), Zavya-
lov (“Çiçəklər yolu”, V.Katayev), Sur-
xay (“Aydın”, C.Cabbarlı), Ferdinand 
(“Ögey ana”, O.deBalzak), S.Tulenin 
(“Gənc qvardiya”, A.Fadeyev), Xanmu-
rad (“Bahar suları”, İ.Əfəndiyev), Şərif, 
Dövlət bəy, Xosməmməd (“Almaz”, 
“Aydın” və “Dönüş”, C.Cabbarlı) və s.
Möhsün Sənaninin yaradıcılığında 
“Azərbaycanfilm”də istehsal olunmuş 
kinolarda oynadığı rollar xüsusi yer tu-
tur. Aktyorun çəkildiyi səssiz və  səsli, 
ağ-qara və  rəngli  filmlərdəki rollarının 
ən məşhuru Eldar (“Kəndlilər”, 1939) 
və Qoçu Əsgər (“O olmasın, bu olsun”, 
1956) obrazlarıdır. 
Onun zəngin səhnə təcrübəsini, yara-
dıcılıq xüsusiyyətlərini öyrənmək bizim 
gənc aktyor və kino sənətkarlarımız üçün 
maraqlı olduğu qədər də səmərəlidir.
Sənətkarın xidmətləri yüksək 
qiymətləndirilmiş, üç “Qırmızı  Əmək 
Bayrağı”, “Xalqlar dostluğu”, “Şərəf ni-
şanı” ordenləri ilə təltif edilmiş, 17 iyun 
1943-cü ildə “Azərbaycan Respublika-
sının  Əməkdar artisti”, 1949-cu il iyul 
ayının 21-də isə “Xalq artisti” fəxri ad-
larına layiq görülmüşdür.
Möhsün Sənani 1981-ci il fevral ayı-
nın 11-də Bakıda vəfat etmiş və II Fəxri 
Xiyabanda dəfn olunmuşdur.