Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

195 

illiyi

---

148

Tarixdə bu gün

Beynəlxalq Kitab və Müəllif 

Hüquqları Günü 

1996 

APREL

Müəllif    hüquqları  anlayışı  ilk  dəfə 

Almaniyada  aktuallaşmışdır.  Əvvəllər  

yalnız ədəbiyyat sahəsinə aid edilən bu 

ifadə 1870-ci il iyun ayının 11-dən impe-

ratorun verdiyi qanunla mülkiyyətin bü-

tün  formalarını  özündə  birləşdirmişdir. 

Yaxın  xaric  hesab  edilən  Rusiyada 

isə  bu  anlayış  indinin  özündə  də  daha 

çox  ədəbiyyat  sahəsinə  ehtiva  edilir. 

UNESCO-nun 1996-cı il tarixli qərarı ilə 

hər il bütün dünyada 23 aprel Beynəlxalq 

Kitab və Müəllif Hüquqları Günü kimi 

qeyd  edilir.  UNESCO  məhz  bu  günü 

dünya  şöhrətli  dramaturqlar  Uilyam 

Şekspirin  (1564-1616),  Migel  de  Ser-

vantesin  (1547-1616)  və  yazıçı-tarixçi 

İnka  Qarsilaso  de  la  Veqanın  (1539-

1616)  şərəfinə  müəyyənləşdirmişdir. 

Belə ki, hər üç yazıçını onların ölüm tari-

xi - 23 aprel 1616-cı il rəqəmi birləşdirir. 

“Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar 

haqqında”  Qanun  8  oktyabr  1996-cı  il 

tarixindən  qüvvədədir.  “Müəlliflik  hü-

ququ  və  əlaqəli  hüquqlar  haqqında” 

Azərbaycan  Respublikası  Qanununun 

tətbiq  edilməsi  barədə”  Azərbaycan 

Respublikası  Prezidentinin  8  oktyabr 

1996-cı  il  tarixli  Sərəncamının  böyük 

əhəmiyyəti  olmuşdur.  Azərbaycanın 

bugünkü  müəllif  hüququ  müasir  infor-

masiya, ilk növbədə rəqəmli texnologi-

ya və multimedia kompyuter sisteminə 

əsaslanır.  İlk  dəfə  olaraq  Azərbaycan  

müəlliflərinə  könüllü  olaraq  öz 

əsərlərini əlyazmasından başlayaraq CD 

ROM-lara qədər hər hansı maddi daşı-

yıcıda  qeydiyyatdan  keçirmək,  Dövlət 

reyestrinə  daxil  etmək,  kompyuterdə 

saxlamaq  və  arxivləşdirmək  imkanı 

yaradılmışdır.  Əsərlərini  qeydiyyatdan 

keçirən  müəlliflərə  “Qeydiyyat  haq-

qında  Şəhadətnamə” verilir. Agentliyin 

kompyuter-TV-video-akustik  sistem-

skaner  şəklində  komplektləşdirilmiş 

multimediya  sistemi  radio-televiziya 

efirinin monitorinqini həyata keçirməyə, 

intellektual  mülkiyyətin  statistikası  və 

müəllif  -  hüquq  pozuntularının  diaq-

nostikasının  müxtəlif  məsələlərini  həll 

etməyə imkan verir. Son illər  Azərbaycan 

rəhbərliyinin uzaqgörən daxili və xarici 

siyasəti  nəticəsində  müəllif-hüquqları 

sahəsində  ölkəmizin beynəlxalq əlaqələri 

genişlənmiş,  o,  bir  sıra  Konvensiya  və 

beynəlxalq təşkilatların üzvü olmuşdur.  

Azərbaycan 1996-cı ildən Ümumdünya 

Əqli  Mülkiyyət  Təşkilatının  üzvüdür. 

Ədəbi-bədii  əsərlərin  qorunması  haq-

qında Bern Konvensiyasına və Müəllif 

hüququ haqqında Ümumdünya Konven-

siyasına  daxil  olmuşdur.  Bir  sıra  digər 

ikitərəfli və çoxtərəfli müqavilələrin iş-

tirakçısıdır. 

Dünyada  “Ümumdünya  kitab  və 

müəllif  hüquqları  günü”  mövzusunda 

tədbirlər  1996-cı  ildən,  Azərbaycanda 

isə 2001-ci ilin 23 aprel tarixindən ke-

çirilir.