Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

Ə d ə b i y y a t

Bədəlov, Ə. Beynəlxalq 

ictimaiyyət erməni 

terrorizminə “Yox” 

deməlidir! [Mətn] 

/Ə.Bədəlov //Xalq qəzeti.-

2012.-6 sentyabr.-S.4.

Nurəddinoğlu, R. Qanlı 

terror aktı [Mətn]: 

Bakı metrosunun “20 

Yanvar” stansiyasın-

da erməni terrorçuları 

tərəfindən törədilən 

terror aktından 18 il keçir 

/R.Nurəddinoğlu //Səs.-

2012.- 17 mart.- S.7.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.azerbaycanli.org

www.azerbaijan.az

www.news.lent.az

www.gun.az

19

20 

ili

---

113

Tarixdə bu gün

Novruz Bayramı 

MART

Novruz  bayramı  baharın  gəlişi 

şərəfinə  qeyd  edilir  və  yeni  ilin  qar-

şılanmasını  bildirir.  Baharın  ilk  günü 

təqvimdə Günəşin illik dövr etməsinin 

başa çatdığını göstərir.

Novruz bayramının tarixi kökləri çox 

qədim dövrlərə - Zərdüşt peyğəmbərin 

zəmanəsinə  aiddir.  Bu  isə  təqribən 

3700-5000 il deməkdir.

Ən qədim yazılı abidələrdə göstərilir 

ki, Novruz bayramı bizim eradan əvvəl 

505-ci ildə qeyd edilmişdir.

Novruz  ruhun  təmizlənməsi  rəmzi-

dir.  Novruzdan  əvvəlki  axır  çərşənbə 

ərəfəsində  tonqallar  yandırılır  və  ya-

şından, cinsindən asılı olmayaraq, hər 

kəs  bu  bərəkətli  odun  üstündən  yed-

di  dəfə  tullanmalıdır.  Eyni  bir  tonqa-

lın  üstündən  yeddi  dəfə  və  ya  yeddi 

tonqalın  hərəsinin  üstündən  bir  dəfə 

tullanmaq  lazımdır.  Bu  ritualı  yerinə 

yetirərkən “Mənim sarılığım sənə, sənin 

qızartın mənə keçsin” demək lazımdır. 

Novruz  tonqalının  üstünə  heç  vaxt  su 

tökmürlər. Tonqal özü sönəndən sonra 

oğlanlar  və  qızlar  onun  külünü  yığıb 

evdən uzağa aparırlar. Bu o deməkdir 

ki, bütün pisliklər həmin külə qarışaraq 

gedir.

Su  ilə  təmizlənmə,  suyun  təmizlə-

yici  qüvvəyə  malik  olması  barədə 

təsəvvürlərlə  bağlıdır.  Novruz  gün-

lərində  arx  üstündən  tullanmaq  ötən 

ildə edilmiş günahları yumaq deməkdir. 

Belə bir adət də var: ilin son gecəsində 

adamlar bir-birinin üstünə su çiləyirlər. 

Xalq inamına görə, axır çərşənbə gecəsi 

çaylar  və  arxlar  dayanır,  hamı  və  hər 

şey, hətta ağaclar da yerə əyilərək suya 

təzim edirlər. Yeni il axşamında kim bu 

sudan içərsə, o, xəstələnməz.

Qədimdən yaranmış ənənələrə görə, 

həmin vaxtda Novruzun şərəfinə toplar-

dan və tüfənglərdən atəş açırlar. Novruz 

süfrəsində adları “S” hərfi ilə başlayan 

yeddi xörək, habelə sumax, sirkə, süd, 

səməni, səbzi və sair olmalıdır. Süfrəyə 

güzgü  və  şamlar,  güzgünün  qabağına 

boyanmış  yumurtalar  qoyulur.  Bütün 

bunların hər birinin rəmzi mənası var: 

şam  –  insanları  bədnəzərdən  qoruyan 

od, işıq, güzgü isə aydınlıq deməkdir.

Ənənəyə  görə,  bayramın  birinci 

günündə  hər  kəs  öz  evində  olmalıdır. 

Xalq  içində  deyərlər:  “Əgər  Novru-

zun  birinci  günündə  öz  evində  olma-

san, yeddi il evinə həsrət qalacaqsan”. 

Keçmişdə  Novruz  bayramı  günündə 

evin bayır qapısı, bir qayda olaraq, bağ-

lanmırdı. Novruzun birinci günü bütün 

gecə  işıq  yanır,  çünki  işığın  sönməsi 

bədbəxtlik əlamətidir.

Ənənəyə  görə,  Novruzun  birinci 

günü  bahar,  ikinci  günü  yay,  üçüncü 

günü payız və dördüncü günü qış hesab 

edilir.  Əgər  birinci  gün  hava  küləksiz 

və aydın olsa, deməli, il məhsuldar ola-

caqdır.

Novruz - Azərbaycan xalqının milli-

mənəvi dəyərlərini özündə əks etdirən 

bayramıdır.