Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

APREL

2

Ərazisi: 3054 km²

Əhalisi: 85 228

İşğal tarixi: 02.04.1993

www. kelbecer-ih.gov.az

---

146

Tarixdə bu gün

Tarixi Abidələrin Mühafizəsi Günü

 1983

APREL

Bu  gün  YUNESKO-nun abidələrin 

və  diqqətəlayiq  yerlərin  mühafizəsi 

məsələləri  üzrə  Beynəlxalq  Şurası-

nın 1983-cü ildə qəbul edilmiş qərarı 

əsasında  qeyd  olunur.  Məqsəd  dün-

ya  ictimaiyyətinin  diqqətini  maddi-

mədəniyyət  abidələrinin  qorunması-

na yönəltməkdir.

Hər  bir  ölkənin  tarixi  qədimliyi 

onun  maddi-mədəniyyət  yadigar-

larının  çoxluğu  və  qədimliyi  ilə  öl-

çülür.  Bu  cəhətdən  ölkəmizin  bəxti 

gətirmişdir. Qobustan, İstisu qayaüstü 

təsvirləri, Əlincə, Gələrsən-Görərsən 

kimi qalalarımız, Möminə xatın, Şah 

Abbas məscidi, Təzəpir məscidi kimi 

dini  ibadətgahlarımız,  Şirvanşahlar, 

Şəki xan sarayı kimi nadir memarlıq 

abidələrimiz bu qəbildəndir.

Hazırda  işğal  altında  olan  dün-

ya 

əhəmiyyətli 

mədəni-tarixi 

abidələrimiz - Azıx və Tağlar mağara-

ları dünyanın ən qədim insan yaşayan 

məskənlərindəndir.  YUNESKO-nun 

siyahısına  düşmüş  bu  mağaralar-

dan  tapılmış  maddi  mədəniyyət 

nümunələri  hələ  1981-ci  ildə  Pari-

sin  İnsan muzeyində “Avropanın ilk 

sakinləri” adlı sərgidə nümayiş etdi-

rilmişdir.

2002-ci  ildə  respublikamız  Abi-

dələrin  Bərpası və Tədqiqi Beynəl-

xalq Mərkəzinə üzv qəbul olunmuş-

dur.  Azərbaycan  tarixində  ilk  dəfə 

olaraq  Şirvanşahlar saray-komplek-

si  və  Qız  qalası  da  daxil  olmaqla 

İçərişəhər  Dövlət  Tarixi-memarlıq 

kompleksi  YUNESKO-nun  “Dünya 

mədəniyyəti  irsi”  siyahısına  daxil 

edilmişdir.

Əsası  C.Sterlinq  Mortan  tərəfin-

dən  qoyulan  Yer  gününün  bayram 

edilməsi  XIX  əsrin  40-cı  illərindən 

başlayır. 1872-ci ildə C.Morton Neb-

raska ştatının il ərzində bir gününün 

ətraf  ərazinin  yaşıllaşmasına  həsr 

edilməsi təklifi ilə çıxış edir və birinci 

ağac əkmə günü milyona yaxın ağac 

əkilir. 

1882-ci  il  22  aprel  tarixindən 

başlayaraq  “Ağac  günü”  Nebras-

ka  hökuməti  tərəfindən  ştatın  rəsmi 

bayramı  kimi  qeyd  olunur.  1970-

ci  ildən  başlayaraq  ətraf  mühitin 

əhəmiyyətinin təbliği, onun ilkin for-

mada  qorunub  saxlanılması,  plane-

tin  təbii  ehtiyatlarının  tükənməsi  və 

s.  sahələri  əhatə  etməsi  ilə  əlaqədar 

olaraq bayram “Yer günü” adlandırıl-

mışdır.