Regression analiz metodi, matematik statistika usuli.
Bufer eritmalar. Bufer sig‘imi. Analizda ishlatiladigan asosiy bufer eritmalar.
Kislota va asoslarning protolitik nazariyasi. Kislota va asos juftlari, kuchli va kuchsiz asoslar, kislotalar, erituvchi ta’siri.
Berilgan K+, Ba2+, Hg22+, Ca2+ ionlari aralashmalari uchun sistematik analiz sxemasini tuzing va ochilish reaksiyalarini yozing.
0,03 M HNO3 eritmasida [H+] ioni konsentratsiyasi, aktivligi va pH ini hisoblang
0,5M AI2(SO4)3 va 0,5M CaCI2 eritmalari barobar hajmda aralashtirildi. Hosil bo‘lgan eritmaning ion kuchini hisoblang.
Dissotsiatsiya darajasi va konstantasi, ular orasidagi bog‘lanish. Ostvaldning suyultirish qonuni.
1,7·10-2M chumoli kislota eritmasidagi vodorod ionlari konsentratsiyasini va eritma rN ini aniqlang.
Eritmaning ion kuchi, aktivlik koeffitsienti, Debay va Gyukkel qonunlarining matematik ifodalash.
0,2M NiSO4 eritmasiga barobar hajmda 2M amiak eritmasi qo‘shildi. Agar [Ni(NH3)4] kompleksi hosil bo‘lgan deyilsa, Ni2+ ioning konsentratsiyasini aniqlang.
Muvozanat konstantalari, uning turlari. Hamma tipdagi muvozanat konstantalari o‘rtasidagi bog‘lanish, ularga ta’sir etuvchi omillar.
Berilgan 1l 0,2M HCOOH va 0,2M HCOONa eritmalaridan tayyorlangan bufer aralashmalarnineg pH ni hisoblang. KHCOOH =1,7·10-4.
Gravimetrik analiz va uning turlari
Eritmadagi sulfat ionlari miqdorini aniqlash.
Cho‘kmalarni filtrlash, yuvish va gaz gorelkasida kuydirish, tigelni tuz bilan doimiy massaga keltirish, analiz natijalarini hisoblash
Ajratish va aniqlash (sifat analizi) metodlari
34.Bufer eritmalar tarkibi va ishlatilish sohalari
35.Kompleks birikmalarning analitik kimyodagi ahamiyati
36.Miqdoriy analiz. Natijalarini hisoblash
37. Mineral suvlar tarkibidagi kaliy miqdorini alangali fotometrik aniqlash
38.Titrimetrik analiz usullari, sinflanishi
39.Elektrokimyoviy analiz metodlari
40.Polyarografik analiz metodi
41.Misni elektrogravimetrik analiz metodi yordamida aniqlash
42.Marganetsni bronza qotishmalari tarkibidan aniqlash
43.Atom-fluorestsent analiz metodi
44.Ion almashinish xromatografiyasi
45.Gaz xromatografiyasi
46.Kulonometrik analiz metodi
47.Differentsial spektrofotometrik analiz
48.Tabiiy va oqava suvlardagi temirni fotometrik aniqlash
49.Kuchsiz va kuchli kislota aralashmasini titrimetrik analiz qilish
50.Analitik kimyoda organik reagentlarning qo’llanilishi
51.Kaliy va natriyni alangali fotometrik aniqlash.
52.Po’lat tarkibidagi mis va kadmiyni polyarografik aniqlash
53.Eritmadagi fosfat kislota miqdorini potentsiometrik aniqlash
54.Ruxni fotometrik aniqlash.
55.Bronza tarkibidagi misning miqdorini aniqlash
56.Xlorid va sirka kislotasi aralashmasini potentsiometrik aniqlash.
57.Nitrit kislotani potentsiometrik aniqlash
58.Xromni fotometrik aniqlash.
59.Suvning qattiqligini kompleksonometrik aniqlash
60.Mis (II)ni kulonometrik aniqlash.
61.Po’lat tarkibidagi nikel miqdorini fotometrik aniqlash.
62.Sulfat va nitrit kislota aralashmasini potentsiometrik aniqlash.
63.Mis, rux va marganets aralashmasini polyarografik aniqlash.
64.Mor tuzi tarkibidagi temirni amperometrik aniqlash.
65.Alyuminiyni fluorestsent analiz metodi yordamida aniqlash.
66.Dolomit tarkibidagi kaltsiy va magniy miqdorini titrimetrik aniqlash.
67.Eritmadagi temir (II)ni bixromatometrik aniqlash.
68.Nikel va kumush aralashmasidagi kumush miqdorini cho’ktirish metodi yordamida aniqlash
69. Cho’kma va uning turlari
70. Kislota-asos nazariyasi.
“Organik kimyo” fanidan
Organik kimyo fanining predmeti, obʼekti, maqsadi va vazifalari.
Organik kimyoning asosiy rivojlanish bosqichlari. Organik birikmalarning tuzilish nazariyasi.
Izomeriya va uning turlari. Organik birikmalarning nomenklaturasi. Organik birikmalarning klassifikatsiyasi.
Organik birikmalarning izomeriyasiva toutomeriya.
Izomeriya turlari-struktura, holat va fazoviy izomeriya. Metameriya. Dinamik izomeriya. Konformatsiya va konfiguratsiya.
Kimyoviy bogʼ va uning turlari. Kovalent bogʼning hosil boʼlishi va tabiati.
Organik birikmalardagi boshqa bogʼlanishlar. Radikallar, asosiy funktsional guruhlar.
Organik birikmalar tuzilish formulalarini ifodalash usullari. Gibridlanish. Molekulyar orbitallar metodi. Kimyoviy bogʼning oʼzilish turlari.
Аlkanlarning gomologik qatori, nomlanishi va izomeriyasi. Аlkil radikallar. Radikallarning barqarorligi. Giperkonyugatsiya. Аlkanlarni olish usullari.
Аlkanlarni sintez qilishning zamonaviy usullari: Kori-Xaus, kross-birikish va boshqalar. Аlkanlarning fizik-kimyoviy xossalari.
Аlkanlardagi radikal-zanjir almashinish reaktsiyasi mexanizmlari haqida umumiy tushunchalar: galogenlash, sulьfoxlorlash, sulьfooksidlash, nitrolash, oksidlash reaktsiyalari.
Nitrolash, sulfoxlorlash reaktsiyalarining oʼziga xos tomonlari. Аlifatik qator uglevadorodlarni galogenlash.
Аlkenlarning nomlanishi, izomeriyasi. Geometrik izomeriya. E, Z nomenklatura. Qoʼsh bogʼni hosil qilish usullari.
Qoʼsh bogʼga kislotalar, galogenvodorodlar, galogenlar va boshqa elektrofil reagentlarning birikish reaktsiyalari.
Аlkadienlarning tuzilishi, nomlanishi, turlari va izomeriyasi. Muhim 1,3-dienlar va ularni degidrogenlash, degidroxlorlash, degidratlash reaktsiyalari yordamida olish.
Konyugirlangan qoʼsh bogʼli dienlarning elektron tuzilishi. Konyugirlangan dien uglevodorodlarning kimyoviy xossalari: katalitik gidrogenlash, galogenlarning va galogenvo-dorodlarning elektrofil birikishi.
Аlkinlarning nomlanishi va izomeriyasi. Uch bogʼni hosil qilish usullari. Аtsetilenning olinishi. Uchlamchi radikal tutgan terminal alkinlar sintezi.
Аlkinlarning elektrofil reagentlar bilan reaktsiyalari. Аlkinlarga galogenlar va vodovod galogenidlarning birikishida boradigan qoʼshimcha jarayonlar.
Аsimmetrik atomlar va xiral markaz. Molekulyar asimmetriyaning vujudga kelish sabablari. D, L va R, S nomenklatura. Ratsematlanish.
Spirtlar. Bir atomli toʼyingan spirtlar. Spirtlarni olish usullari. Oddiy alifatik spirtlarning sanoatda olinishi.
Spirtlarning kimyoviy xossalari: gidroksil guruhining sulьfat kislota, galogenovodorodlar, mineral kislotalarning galogenangidridlari taʼsirida almashinishi, degidratlanishi.
Tiollar. Tiollar kimyosi. Tiollarning olinishi va fizik-kimyoviy xossalari.
Tiollarning oʼziga xos reaktsiyalari. Tiollarning spirtlardan farqli tomonlari va oʼxshash jihatlari.
Oddiy efirlar. Oddiy efirlarning tuzilishi va nomlanishi, turlari. Dialkil efirlarini olish usullari va ishlatilishi. Kimyoviy xossalari.
Karbonil birikmalar. Tuzilishi va nomlanishi, turlari. Аldegidlar va ketonlar.
Karbonil birikmalarga xos sifat reaktsiyalar. Аldegid va ketonlarda boradigan elektrofil birikish va nukleofil almashinish reaktsiyalari.
Karbon kislotalar va ularning hosilalari. Tuzilishi, turlari va nomlanishi. Olinish usullari.
Karbon kislotalarning xossalari va tabiiy manbalari. Karboksil- guruhdagi vodorod atomi, gidroksil- guruhi, karbonil- guruhi va uglevodorod zanjiri boʼyicha boradigan reaktsiyalar.
Dikarbon kislotalar. Nomlanishi, turlari va tuzilishi. Sintez usullari.
Bitta va ikkita karboksil guruhlari boʼyicha hosilalar olish, aralash hosilalar.
Toʼyinmagan monokarbon kislotalar. Tuzilishi, turlari, a, b-toʼyinmagan kislotalarni olish usullari. Kimyoviy xossalari.
Nitrobirikmalar. Nomlanishi, turlari va tuzilishi. Nitrobirik-malarni olish usullari.
Аromatik nitrobirikmalarning olinishi va xossalari. Nitrolovchi reagentlar. Nitro- guruhning elektrofil almashinish reaktsiyasi tezligiga va yoʼnalishiga taʼsiri.
Аromatik uglevodorodlarning gidroksilli hosilalari. Nomlanishi. Fenol va uning gomologlari. Olinish usullari va fizik-kimyoviy xossalari.
Аromatik aldegidlarga xos xususiyatlar. Аromatik-alifatik qator ketonlari, ularni olish va kimyoviy xossalari.
Аromatik karbon kislotalar. Аlmashingan benzoy kislotalarning dissotsiyalanish konstantasiga oʼrinbosarlarning taʼsiri.
Аromatik karbon kislotalar sintez qilishning umumiy usullari. Benzoy kislotasi va uning hosilalari.
Dolchin kislotasi, olinishi va xossalari. Аntranil kislotasi, olinishi va uning ishlatilishi.
Аromatik aminlarning turlari. Аromatik yadrodagi oʼrinbosarlar tabiati va joylashishining aminlar asosligiga taʼsiri.
Аmino- guruhning benzol yadrosiga taʼsiri: elektrofil almashinish reaktsiyalari. Аmino- guruhni himoyalash.
Аromatik aminlarning qoʼllanilishi. Diazobirikmalar. Diazotirlash reaktsiyasi, uni amalga oshirish sharoitining amin tuzilishiga bogʼliqligi.
Geterotsiklik birikmalar haqida tushunchalar va ularning sinflanishi.
Geterotsiklik birikmalarning turlari va ularga xos reaktsiyalar. Uch va toʼrt aʼzoli geterotsiklik birikmalar.
Besh aʼzoli bitta geteroatom tutgan geterotsiklik birikmalar (furan, tiofen, pirrol), ular sintezining umumiy usuli va oʼzaro aylanishlari (Yurьev).
Furan, tiofen, pirrol va benzolning fizik-kimyoviy xossalarini taqqoslash. Olinishi, fizik va kimyoviy xossalari.
Fenol va pirrol xossalarining oʼxshashligi. Аzot, kislorod va oltin-gugurt tutgan besh aʼzoli geterotsiklik birikmalar.
Organik reaktsiyalarda boradigan qoʼshimcha jarayonlar. Reaktsiyalarning muqobil sharoitlari.
Reaktsiya yoʼnalishiga substrat va reagent tuzilishi, erituvchi tabiati va turli omillarning taʼsiri.
Organik birikmalarning sanoat, qishloq xoʼjaligi, tibbiyot va boshqa sohalarda qoʼllanilishi.
Oʼzbekiston olimlarining organik kimyo faniga qoʼshgan hissalari.
“Fizik kimyo” fanidan
“Fizikaviy kimyo” fani predmeti, uning maqsad va vazifalari. Fan bo’limlari va uning rivojiga hissa qo’shgan olimlar.
Termodinamikaning asosiy tushunchalari. Termodinamik sistemalar. Termodinamikaning I qonuni tenglamasining differensial ko‘rinishini yozing. Termodinamika I qonunining termodinamik jarayonlarga tadbiqi.
Jarayonning energetik balansini qanday aniqlanadi? Turli izoparametrik jarayonlar uchun bajarilgan ish, issiqlik va ichki energiyaning o‘zgarishini aniqlang
Gazlarning kinetik nazariyasi. Real va ideal gazlar.
Ideal va real gazlarning holat tenglamalari. Ideal gaz holat tenglamasining differensial ko‘rinishi.
Jarayonlarning xillari va ularda ideal gaz uchun bajarilgan ish, issiqlik va ichki energiyaning o‘zgarishi.
Termokimyo. Reaksiyaning issiqlik effektining ichki energiya yoki entalpiya bilan bog‘liqligi. Erkin energiya tushunchasi. Standart hosil bo‘lish issiqligi tushunchasi.
Gess qonuni va undan kelib chiqadigan xulosalar. Issiqlik effektining temperaturaga bog‘liqligi. Kirxgoff qonuni.
Entropiya tushunchasi. Turli jarayonlarda entropiyaning o‘zgarishi. Termodinamikaning II qonuni va uning statistik tabiati.
Karno sikli. Foydali ish koeffitsienti. Qaytar va qaytmas jarayonlar uchun termodinamikaning II qonuni.
Qaytmas jarayonlar termodinamikasida qanday qo‘shimcha postulotlar kiritilgan va qanday yangi mustaqil o‘zgaruvchi ishlatiladi? Qaytmas jarayonlar uchun entropiya qiymati.
Termodinamikaning uchinchi qonuni. Plank postuloti.
Tezlik konstantasi va muvozanat konstantalari. Muvozanat konstantalarini keltirib chiqarishning Tyomkin-Shvarsman, Vant-Goff usullari.
Sopolimerlanish konstantalarini aniqlash usullar: Mayo-Lyuis va Payneman-Ross usullari.
Sopolimerlanish reaksiyalari Sopolimerlanishning tarkib tenglamasi.
Alfrey-Praysning “Q-e” sxemasi.
Polimеrlanish termodinamikasi.
Radikal polimеrlanish kinetikasi.
Polikondensatlashning amaliy usullari.
Polimerlarni fraksiyalash usullari.
Polimеrlanish termodinamikasi.
.Polimerlarning sinflanishi va nomlanishi
Massasi 40,6 g bo’lgan alyuminiy xloridning molini toping (AlCl3=221,5).
Polimerlarning sinflanishi va nomlanishi
Ionli polimеrlanish rеaksiyalari.
Polimerlarning polimeranalogik reaksiyalari.
“Bioorganik kimyo” fanidan
1.Terpenlar tabiiy birikmalarning muhim sinfi. Terpenlarning organik kimyo nazariyasi rivojidagi o’rni.
2.Seskviterpenlar (atsiklik, monotsiklik, bitsiklik).
3.Lagoxilus o’simligidan olingan diterpenoidlar kimyosi va ahamiyati.
4.Triterpenlar, tuzilishi. Glitsirrizin kislota, xossalari, biologikfaolligi.
5.Tetra- va politerpenlar
6.Steroidlar, sinflari, nomlanishi, tabiatda tarqalishi, tuzilishi.
7.O’simlik o’sishi va rivojlanishi regulyatorlari. O’simliklarning o’sishini tartibga soluvchi moddalar. Ularning tuzilishlari va biologik ahamiyati.
8.Antibiotiklar, xossalari nomlanishi, tabiatda tarqalishi, tuzilishi.
9.Penitsillinlar, tsefalosporinlar, tetratsiklinlar tuzilishlari, ishlatilishi haqida umumiy tushunchalar..
10.Zahar va toksinlar tushunchalari. Batraxotoksin tuzilishi. Xasharotlarning tabiiy feromonlari, tuzilishi, nomlanishi, tabiatda tarqalishi
11.Pestitsidlar. Gerbitsidlar, feromonlar. Prostaglandinlar, tromboksanlar, leykotrienlar.
12.Alkaloidlar haqida tushuncha, ularning tuzilishini aniqlovchi klassik va zamonaviy usullar
13.Pirrol, piridin xinolizidin, tropolon, xinolin, izoxinolin va purin guruhlariga kiruvchi alkaloidlar..
14.Aminokislotalar, nomenklaturasi, kimyoviy xossalari..
15. Gormonlar, tabiatda tarqalishi, tuzilishi. Fitogormonlar.
16.Funktsional guruxlarni himoyalash, faollash va peptid bog’larini hosil qilish usullari.
17.Aminokislotalar, nomenklaturasi, kimyoviy xossalari.
18. Immun tizimi, immun oqsillari, biologik ahamiyati
19.Oqsillarning tarqalishi, biologik funktsiyasi.
20.Aminokislotalar, nomenklaturasi, kimyoviy xossalari.
21. Immun tizimi, immun oqsillari, biologik ahamiyati.
22. Nuklein kislotalarning tuzilishi, nuklein asoslari, nukleozidlar, mononukleotidlar.
23. Oqsillarni tozalash usullari. Gel xromatografiya, ion almashinish, gidrofob va affin xromatografiyalari.
24.Aminokislotalarning stereokimyosi
25. RNK va DNKlarning birlamchi tuzilishi
26.Oqsillarning birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to’rtlamchi tuzilishlari.
27Aminokislotalar, nomenklaturasi, kimyoviy xossalari.
28.Eukariotlarda genetik axborot.
29. Peptidlarning birlamchi tuzilishini aniqlash usullari
30. Nukleotid tarkibi va chekka guruxlar analizi. Nukleotidlar ketma-ketligini aniqlash usullari.
31.Nokovalent bog’lanishlar. Xujayra metabolizmi.
32. Genetik informatsiyani uzatish mexanizmlari. Genetik kod..
33.Oqsillarning tarqalishi, biologik funktsiyasi.
34.Aminokislotalar, nomenklaturasi, kimyoviy xossalari.
35. Oqsil biosintezi. Translyatsiya. Reparatsiya.
36 Uglevodlar. Monosaxaridlar, ta’rifi va nomenklaturasi
37. Oqsillarni tozalash usullari. Gel xromatografiya, ion almashinish, gidrofob va affin xromatografiyalari.
38.Oqsillarning birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to’rtlamchi tuzilishlari.
39.Aminokislotalar, nomenklaturasi, kimyoviy xossalari.
40. Oligosaxaridlar. Oligosaxaridlarning tuzilishini o’rganish metodlari
41.Prokariotlar va eukariotlar.
42.Glikozid bog’ini uzuvchi fermentlar. Lektinlar
43.O’simliklardagi polifenollar, ularning axamiyati, sifat reaktsiyalari, ajratib olish usullari, turkumlari.
44.Yog’lar va biologik membranalar tuzilishi. Modda almashinuvi.
45.Flavanoidlar, ularning turkumlari, kimyoviy xossalari, ajratib olish usullari, biologik faolligi. S6-S3 guruxiga kiruvchi fenol birikmalar.
46.Kumarinlar, ularning o’simlikda uchrashi, sifat reaktsiyalari, ajratib olish usullari, kimyoviy xossalari. Korich kislota xossalari.
47.Katexinlar, ularning turkumlari, kimyosi va stereokimyosi.
48.Leykoantotsianlar, digidroxalkonlar, xalkonlar, auronlar, antotsionlar. Flavonlar, tuzilishi, ishlatilishi, biologik faolligi.
49.Oligomer va polimer fenol birikmalar, tanninlar. tuzilishi, biologik faolligi, ishlatilishi.
50.Xinonlar, oksixinonlar, 5-oksi-1,4-naftoxinon-yuglon, lauson, antratsen hosilalari va ularning glikozidlari, o’simliklardan olingan rangli moddalar ularning kimyosi, ahamiyati.