Kirish. Odam organizmi to’G’risida umumiy ma’lumot

EUKARIOTLAR
1. Tillarang sariq qoplam hosil qiladiga lishaynikni aniqlang?
A) xantaria paeiyentina; B) ksantoriya
C) everniya prunastri; D) soqolli usneya;

2. Tashqi mikorizaning o’simlik (a) va zamburug’(b) uchun ahamyati qanday?

1. Karbon suv va vitaminlarni o’zlashtiradi. 2.Gumus tarkibidagi oqsilni aminokislatalargacha parchalaydi. 3.Ildizni shimish yuzasini oshiradi.
A) a-2.3; b-1; B) a-3; b-1.2;
C) a-2; b-1.3; D) a-1; b-2.3;

3. Prokariot va eukaroit hujayralariga xos belgini mos ravishda ko`rsating ?

1 prokariot; 2 eukariot;
a. shakllangan yadroga ega; b. shakllangan yadrosi yo’q; v. irsiy materiallari bor; g. irsiy materiallari yo’q; d. organoidlar yaxshi rivojlangan; e. organoidlari yaxshi rivojlanmagan;
A) 1-b,g,e / 2-a,v,d; B) 1-b,v,e / 2-a,g,e;
C) 1-b,v,d / 2-b,v,e; D) 1-b,v,e / 2-a,v,d;

4.O’simlik (1) va zamburug’ (2) hujayralari hamda hasharotlarnig tashqi skeleti (3) tarkibidagi polisaxaridlarni aniqlang.

a) xitin; b) glikogen; c) kraxmal;
d) sellyuloza;
A) 1-d; 2-b; 3-a; B) 1-a; 2-a; 3-c;
C) 1-d; 2-d; 3-c; D) 1-d; 2-a; 3-a;

5. Zamburug’lar tarkibida qaysi mikroelementlar bo’ladi?

1. Fe; 2. Cu; 3. Ca; 4. Br; 5. Zn; 6.Zr;
A) 1.3.5; B) 2.4.6;
C) 1.4.6; D) 2.3.5;

6. Qaysi organizmlar tuproqni yemirilishdan saqlaydi?

A) bakteriyalar; B) zamburug’lar;
C) o’simliklar; D) lishayniklar;

7. Qaysi belgilariga ko’ra zamburug’lar yuksak va tubanlarga ajraladi?

A) mitseliyning tuzilishi va ko’payish usuli;
B) mitseliyning tuzilishi va yadrolar soni;
C) ko’payish usuli va sporalar tuzilishi;
D) ko’payish usuli va yadrolarining soni;

8. Qaysi organizmlarda tanasi to’qima va organlarga ajiralmagan?

a. medusa; b. aktiniya; c. ulva; d. nitella; e. plaun; f. yo`sin;
A) a, b, c, d, e, f; B) c, d, e, f;
C) a, b, e, f; D) a, b, c, d;

9. Bir hujayrali zamburug`(lar)ni belgilang.

1. achitqi 2. oq po`panak 3. penitsill
A) 1; B) 3; C) 1,2; D) 2,3;

10. Indikator o`simlik guruhini aniqlang.

A) moxlar; B) paporotniklar;
C) lishayniklar; D) ko’k – yashi suvo`tlar;

11. Geteretrof organizmlarni aniqlang.

1. bakteriyalar; 2. suvo`tlar; 3. zamburug`lar; 4. hayvonlar; 5. bir yillik o`tlar; 6. ko`p yillik o`tlar;
A) 2.3.6; B) 1.2.6;
C) 4.5.6; D) 1.3.4;

12. Zamburug’lar asosan qanday yo’l bilan ko’payadi?

A) jinssiz, jinsiy, oddiy bo’linish;
B) jinsiy, zoosporalar hosil qilib;
C) vegetativ, izogametalar orqali;
D) jinsiy, jinssiz, vegetative;

13. Zamburug'(I), bakteriya(II), ko'k yashil suvo'ti(III) va o'simlik(IV) hujayrasining qobig'i nimadan iborat?

1.kletchatka 2.pektin 3.murein 4.xitin
A) 1.3.2.4; B) 1.2.3.4;
C) 3.4.2.1; D) 4.3.2.1;

14. Qaysi o`simliklarning tanasi organlarga bo`linmagan?

A) dala qirqbo`g`imining;
B) parmeliyaning;
C) funariyaning;
D) suv qirqulog`ining;

15. Qaysi organizmlarning hujayra qobig'i xitinsimon moddadan iborat?

A) o'simliklar; B) zamburuglar;
C) hayvonlar; D) bakteriyalar;

16. Achitqi zamburug’i qanday modda bilan oziqlanadi va uning parchalanishidan nima hosil bo’ladi?

A) qand/ spirt, CO₂;
B) oqsil/ spirt, CO₂;
C) spirt/ CO₂ H₂O;
D) organik moddalar/ CO₂ H₂O;

17. Ko'p hujayrali o'simliklarning tanasi turli hayotiy vazifalarni bajaruvchi bir necha xildagi... tashkil topgan.

A) hujayradan; B) to'qimadan;
C) organdan ; D) to'qima va organdan;

18. Zamburug’larga (1) va lishayniklarga (2)xos xususiyatni aniqlang.

1. vegetativ tanasi tallom; 2. sporasi bilan ko’payadi; 3. vegetativ ko’payadi; 4.avtotrof oziqlanadi; 5.tanasini rangi va shakli xar-xil; 6.saprofit oziqlanadi; 7.parazit oziqlanadi; 8. xitin modda bor;
9. kurtaklanib ko’payadi;
A) I-2.3.6.7.9: II-1.2.3.4.5.8.9;
B) I-2.3.8.9: II-1.2.3.4.5.8;
C) I-2.3.6.7.8.9: II-1.2.3.4.5.8;
D) I-1.2.3.6.8.7.9: II-1.2.3.4.5.8;

19. Anorganik moddalardan organik birikmalarni sintez qilish qobiliyatiga ega bo'lmagan organizmlarga nimalar kiradi?

1) ko'pchilik bakteriyalar; 2) zamburug'lar;
3) sianobakteriyalar; 4) barcha hayvonlar;
5) gulli o'simliklar; 6) gullamaydigan yuksak o'simliklar; 7) pichan bakteriyasi;
A) 1, 2, 3, 4, 7; B) 2, 4, 6, 7;
C) 1, 3, 4, 5, 7; D) 1, 2, 4, 7;

20. Zamburug’ning xarakterli belgilarini aniqlang.

1.tanasi poya, ildizlarga bo’lingan 2. tanasi poya, ildizlarga bo’inmagan 3. urug’i bilan ko’payadi 4.sporalari bilan ko’payadi 5. hujayralarida plastidalar bor 6.hujayralarida plastidalar yo’q 7.tayyor organik moddalar bilan oziqlanadi 8.avtotrof;
A) 1.3.6.7; B) 2.4.6.7;
C) 1.4.5.8; D) 2.4.6.5;

21. Quyida berilgan lishayniklarni yopishqoq

(1), bargsimon (2) va butasimon (3) turlarga ajrating.
a. kalodniya b. batsidiya c. parmeliya
A) 1 – b, 2 – c, 3 – a;
B) 1 – a, 2 – b, 3 – c;
C) 1 – c, 2 – b, 3 – a;
D) 1 – c, 2 – a, 3 – b;

22. Qo’ziqorinni …. yillik vegetativ tanasi….. faslida oziq modda to’playdi va …. boshlab meva tana hosil bo’ladi.

A) bir/ yoz/ kuz/; B) ikki/ yoz/ kuz/;
C) bir/ kuz /yoz/; D) ko’p/ yoz/ kuz/;

23. Bargsimon lishaynikni anilang.

A) parmeliya; B) ossillatoriya;
C) batsidiya; D) kladoniya;

24. Zang zamburug’ining oraliq va asosiy xo’jayinini aniqlang.

A) salomalaykum, bug’doy; B) zira, bug’doy;
C) zirk, bug’doy; D) oq narsis, bug’doy;

25. Qaysi zamburug’ning haqiqiy mitselliysi bo’lmaydi? Hujayrasi oval shaklda bir yadroli.

A) vertetsillum zamburug’;
B) qorakuya zamburug’;
C) achitqi zamburug’;
D) zang zamburug’;

26. Ektotrof mikoriza qaysi o’simliklarda uchraydi?

A) ninabarglilarda; B) lishayniklarda;
C) o’t-o’simliklarda; D) butalarda;

27. Qaysi lishaynikni iste’mol qilish mumkin?

A) kladoniya; B) manna;
C) everniya prunastri; D) soqolli usneya;

28. Mikoriza nima?

A) zamburug’ bilan suvo’tini simbiozi;
B) zamburug’ bilan lishayniklarni simbiozi;
С) bakteriya bilan ildizni simbiozi;
D) zamburug’ bilan daraxt ildizini simbiozi;

29. Lishayniklar tarkibidagi disaxaridlarni belgilang ?

1 maltoza 2 saxaroza 3 laktoza
A) 1; B) 2; C) 3; D) 1.3;

30. Vilt g'o'zaning qaysi a'zosida parazitlik qiladi?

A) barg etida;
B) poyaning o’zagida;
C) poyaning o’tkazuvchi qismida;
D) guli va mevasida;

31. Qaysi fasldan boshlab qo’ziqorinning meva tanasi hosil bo’ladi?

A) yozdan; B) bahordan;
C) qishdan; D) kuzdan;

32. Achitqi (a) va po’panak (b) zamburug’iga xos bo’lmagan xususiyatni aniqlang.

1. bir hujayrali; 2. ko’p hujayrali;
3. mitselliysi bor; 4. mitselliyga ega emas;
5. kurtaklanib ko’payadi; 6. saprofit oziqlanadi; 7. yorug’likka talabchan;
8. yorug’likka talabchan emas; 9. bir yadroli; 10. ko’p yadroli;
A) a-1.4.5.6.8.9 b-1.4.5.6.8.10;
B) a-2.3.7.10 b-2.4.5.7.9;
C) a-1.4.5.6.8.9 b-2.3.8.10;
D) 2.3.7.10 b-1.4.5.6.8.9;

33. Lishayniklarga xos bo`lmagan xususiyatlarni aniqlang.

A) spora va vegetativ yo`l bilan ko`payadi;
B) havo tozaligini ko`rsatuvchi mezon;
C) tanasi to`qima va organlarga bo`linmagan;
D) tanasi to`qima va organlarga bo`lingan;

34. Pichan bakteriyasi(a) va unning sporasiga(b) xos xususiyatlrni aniqlang.

1) silindrsimon; 2) harakatchan;
3) ovalsimon; 4) ingichka; 5) yaltiroq;
6) tayoqsimon.
A) a-1,2,4; b-3,5; B) a-1,5,4; b-3,2;
C) a-1,6,4; b-2,3,5; D) a-5,6,4; b-3,2;

35. Batsidiyaga xos belgilarni toping.

1) tayoqchasimon bakteriya; 2) yopishqoq lishaynik;
3) bargsimon lishaynik; 4) tarkibida mezosoma bor; 5) tarkibida lixenin bor;
6) qobig’i murein moddadan iborat;
7) tarkibida xitin moddasi bor
A) 3,4,6; B) 2,5,7; C) 3,5,7; D) 1,4,6;

36. Guli yo’q, lekin chang donalarini hosil qiluvchi o’simliklarni belgilang.

A) archa, plaun, suv qirqqulog’I;
B) zuhrasoch, qirqquloq, rafleziya;
C) qarag’ay, saur, pixta;
D) funariya, mamont daraxti, archa;
37. Ko’p hujayrali zamburug’larni belgilang?
1.achitqi 2.oq pupanak 3.penitsill
A) 1,2; B) 3; C) 1; D) 2,3;
38. Quyidagilardan qaysilarning tarkibida lixenin uchramaydi?
1) ossilatoriya; 2) tasmasimon everniya;
3) xrokokk; 4) xantoria parientina;
5) rizosfera; 6) parmeliya; 7) usneya;
A) 1,3,5; B) 2,4,6,7;
C) 1,4,5,7; D) 3,5,6;

39. Lishayniklar organik olamning qaysi dunyosiga mansub?

A) bakteriya; B) zamburug';
C) o'simlik; D) hayvon;