Kirish O'zining uzoq tarixi davomida, insoniyat juda ko'p miqdordagi pul turlaridan foydalangan. Eng birinchi pul bu tovar pullari edi. Tovar pullari

Xarid qilish vositasi - pulning tarixan birinchi vazifalaridan biri. Ushbu funktsiyada pul sotib olish va sotish jarayoniga xizmat qiladi. Ushbu funktsiya muomalada vosita deb ataladi, chunki bu holda pul tovarlar, xizmatlar, qimmatli qog'ozlar va boshqalar aylanishining uzluksiz jarayoni bo'lib xizmat qiladi. Bu funktsiya sotish va sotib olish jarayoni, ya'ni tovarlarni pulga aylantirilishi bilan bog'liq.
Tovarlarni sotishda tovarni xaridorga topshirish va undan pul olish o'rtasida vaqt oralig'i paydo bo'lishi mumkin. Ushbu holatda sotuvchi xaridorga kechiktirilgan to'lov deb nomlanadi yoki qarz. Pul hali ham sotuvchiga kelganda, ular funktsiyani bajaradilar to'lov vositasi. Bunday holda, pul natijasida paydo bo'lgan qarzni qoplaydi, nafaqat kreditga, balki ish haqini to'lashga va boshqa barcha avans to'lovlariga ham xizmat qiladi.
Pulni taqsimlash funktsiyasiTarixan muomalada vosita va to'lov vositasi kabi funktsiyalar paydo bo'lganidan keyin paydo bo'lganligi shundan iboratki, bitta mustaqil xo'jalik yurituvchi sub'ekt evaziga hech qanday ekvivalent kompensatsiyani talab qilmasdan ma'lum miqdordagi pulni boshqasiga o'tkazadi. Davlat byudjeti, korxonalar daromadlarini taqsimlash va zamonaviy davlatlarning ijtimoiy-iqtisodiy tizimlari ana shu pul funktsiyasiga asoslanadi.
Funktsiyada tejash va tejash pul muomalada emas, balki boylikning mustaqil shaklini yaratish uchun foydalanilmaydi. Butun investitsiya jarayoni, ya'ni iqtisodiy o'sish bunga bog'liq; bank tizimini, fond bozorini, sug'urta, pensiya va boshqa moliyaviy fondlarni rivojlantirish.
Pul har doim nafaqat, balki jahon iqtisodiy munosabatlariga ham xizmat qilgan. Pulning valyuta funktsiyasining roli doimiy ravishda o'sib bormoqda, ayniqsa jahon iqtisodiyoti va moliya globallashuvi sharoitida. Kollektiv valyutalar yaratiladi, masalan, evro.

Xulosa
Aholining omonatlarini jalb qilish bo‘yicha respublika tijorat banklari o‘rtasida tanlov o‘tkazish to‘g‘risida» 2008 yil 31 oktyabrdagi Prezident Qaroriga muvofiq 2016 yil yakunlariga ko‘ra, aholi bo‘sh pul mablag‘larini banklardagi omonatlarga jalb qilish bo‘yicha o‘tkazilgan tanlov g‘oliblari aniqlandi. Tanlovda jami 27 ta tijorat bankining 855 ta filiali, 4 299 ta mini-banki hamda maxsus kassalari ishtirok etdi.
Tanlov g‘oliblarini tantanali taqdirlash marosimi 4 fevral kuni O‘zbekiston banklari Assotsiatsiyasida bo‘lib o‘tdi.
Har yili o‘tkazib boriladigan mazkur tanlov aholining bo‘sh pul mablag‘larini banklardagi omonatlarga jalb qilishda tijorat banklarini rag‘batlantirish va ular faoliyatini kuchaytirish, banklarning investitsiya imkoniyatlarini yanada kengaytirish uchun resurs bazalarini mustahkamlash, omonatlarni jalb etishda sog‘lom raqobat muhitini shakllantirish, shuningdek aholiga ko‘rsatilayotgan bank-moliya xizmatlari sifatini yanada oshirish borasida ilg‘or tajribalarni keng joriy etishga da'vat etmoqda.
2016 yil davomida tijorat banklari aholi omonatlarini jalb qilish yo‘nalishidagi faoliyatlarini jadallashtirgani, bank xizmatlari to‘g‘risida aholining xabardorlilik darajasi oshgani hamda ko‘plab yangi omonat turlari joriy etilgani kuzatildi.
Shuni alohida ta'kidlash joizki, mamlakatimizda miqdoridan qat'iy nazar, fuqarolarning tijorat banklari depozit hisobvaraqlaridagi omonatlari to‘la hajmda qoplab berilishi kafolatlangan.
Omonat hisobvaraqlariga qo‘yiladigan mablag‘lar barcha turdagi soliqlardan ozod etilgan bo‘lib, ularning manbalari deklaratsiya qilinmaydi hamda ushbu mablag‘larni omonatchilar cheklovlarsiz tasarruf etadilar.
Bunday imtiyoz va qulayliklar bank tizimini yanada rivojlanishiga ijobiy ta'sir ko‘rsatmoqda. Bugun mamlakatimiz tijorat banklari tomonidan aholiga milliy hamda chet el valyutasida cheklanmagan miqdorda va muddatlarda 250 dan ortiq omonat turlarini taklif etmoqda. Depozitga qo‘yilayotgan mablag‘larning miqdori oxirgi besh yilda 3,5 marotabaga, 2016 yilda esa 25,2 foizga oshdi.
Tanlov g‘oliblarini tantanali e'lon qilish mariosimida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Byudjet va iqtisodiy islohotlar masalalari qo‘mitasi, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki, O‘zbekiston banklari Assotsiatsiyasi, Fuqarolarning banklardagi omonatlarni kafolatlash fondi va tijorat banklarining rahbarlari ishtirok etdi.