Kiruvchilar uchun kimyo fanidan

JDPI Musurmonqulov Azizbek

OLIY O’QUV YURTLARIGA
KIRUVCHILAR UCHUN KIMYO FANIDAN


JIZZAX- 2012
Eng zarur moddalar.

№	Moddalarning nomi	Moddalarning formulasi
1	Pirit	FeS2
2	Malaxit	Cu(OH)2 ∙ CuCO3
3	Dolomit	CaCO3 ∙ MgCO3
4	Oxaktosh, marmar	CaCO3
5	Bura, tanokor	Na2B4O7 ∙ 10 H2O
6	Potash	K2CO3
7	Glauber tuzi	Na2SO4 ∙ 10 H2O
8	Sulema	HgCl2
9	Kuldiruvchi gaz	N2O
10	Tulki dumi	NO2
11	Is gaz	CO
12	Zar suv, shoh arog`i	3HCl ∙ HNO3
13	Qaldiroq gaz	2H2 ∙ O2
14	Sintez gazi	CO ∙ 2H2
15	Soda	Na2CO3
16	Kristal soda	Na2CO3 ∙ 10 H2O
17	Ichimlik soda	NaHCO3
18	Tahir tuz	MgSO4 ∙ 7 H2O
19	Mis kuporosi	CuSO4 ∙ 5 H2O
20	Temir kuporosi	FeSO4 ∙ 7 H2O
21	Gips	CaSO4 ∙ 2 H2O
22	Albaster	CaSO4 ∙ 0,5 H2O
23	Kuporos moyi	H2SO4
24	Novshadil spirit	NH4OH
25	Metil spirit	CH3OH
26	Etil spirit	C2H5OH
27	Asetilen	C2H2
28	Bertole tuzi	KClO3
29	Margansofka	KMnO4
30	Kalsiy karbid	CaC2
31	Alyuminiy karbid	Al4C3
32	Sirka kislota	CH3COOH
33	Chumoli kislota	HCOOH
34	Silan	SiH4
35	Fosfin	PH3
36	Arsin	AsH3
37	Stibin	SbH3
38	Ammiak	NH3
39	Silvinit	KCl ∙ NaCl
40	Kaustik soda	NaOH
41	Kinovar	HgS
42	Qum, kvars, shisha	SiO2
43	Halkopirit	CuFeS2
44	So`ndirilgan oxak	Ca(OH)2
45	So`ndirilmagan oxak	CaO
46	Qizil qon tuzi	K3[Fe(CN)6]
47	Sariq qon tuzi	K4[Fe(CN6)]
48	Quruq muz	CO2
49	Suv gazi	CO ∙ H2

Metall nitratlarning parchalanishi.

Li K Ca Na	Mg, Al, Zn, Cr, Fe, Sn, Cu	Hg Ag Pt Au
→ Me(NO2)x + O2	→ Me2Ox + NO2 + O2	→ Me + NO2 + O2

Anorganik modda klassifikatsiyasi
Oksidlar klassifikatsiyasi

№	Oksidlar	Misollar
1	Asosli	K2O,Na2O,CaO,CuO,BaO,Li2O,MgO,FeO,SrO,CrO,Mn2O3,MnO
2	Kislotali	SO2, SO3, CO2, SiO2, P2O5, P2O3, Cl2O7, NO2, CrO3, Mn2O7
3	Amfoter	Al2O3, ZnO, Zn2O3, SnO, PbO, PbO2, Cr2O3, BeO, Fe2O3, MnO2
4	Befark (indefirent)	NO, CO, N2O, SiO
5	Peroksid	Na2O2, H2O2, K2O2, BaO2
6	Superoksid	KO3
7	Aralash oksidlar	Fe3O4, Pb2O3, Co3O4, Mn3O4

Kislotalar klassifikatsiyasi.

№	Kislota turlari1		Misollar
1	O2 bo`yicha	Kislorodsiz	HCl, H2S, HF, HJ, HBr, H2Se
		Kislorodli	HClO, HClO2, H2SO4, H2SO3
2	H2 bo`yicha	1 negizli	HCl,HF,HJ, HBr, HClO, HNO3
		2 negizli	H2S, H2SO4, H2SeO4
		ko`p negizli	H3PO4, H3PO3, H4P2O7

Asoslar klassifikatsiyasi.

№	Asos turlari	Misollar
1	Suvda eriydigan (ishqor)	LiOH, NaOH, KOH, CsOH, RbOH, FrOH, Ba(OH)2, Sr(OH)2 va Ca(OH)2
2	Suvda erimaydigan (asoslar)	Mg(OH)2 va yonaki guruppacha metallarning gidroksidlari
3	Amfoter (asoslar)	Zn(OH)2, Al(OH)3, Cr(OH)3, Be(OH)2

Tuzlar klassifikatsiyasi.

№	Tuzlar	Misollar
1	O`rta (normal)	NaCl, CaCl2, KF, MgSO4, CaCO3, NH4Cl.
2	Nordon	NaHCO3, Ca(HCO3)2, K2HPO4, Fe(H2PO4)2
3	Asosli	CaOHCl, Mg(OH)Cl, Al(OH)SO4, Al(OH)2Cl
4	Kompleks (aralash)	K4[Fe(CN)6], Na3[Co(NO2)6], K2[HgI4]
5	Ko`sh	KAl(SO4)2, KCr(SO4)2, K2NH4PO4

1. MOLEKULYAR FORMULANI ANIQLASH


1. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha H- 1.59 % ; N – 22. 22 % ; O – 76.19 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.


2. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha H- 17.65% ; N 82.35 % Shu birikmaning formulasini aniqlang.


3. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha K- 24.68 % ;Mn – 34.81 % ; O – 40.51 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.


4. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha K- 56.52 % ; C – 8.69 % ; O – 34.79 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.


5. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Ca- 40 % ; C– 12 % ; O – 48 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.


6. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha K- 31.84 % ; Cl – 28. 98 % ; O – 39.18 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang


7.Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Fe- 46.67 % ; S – 53.33 % ; Shu birikmaning formulasini aniqlang.


8. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Na- 27.38 % ; H – 1.19 % ;C-14.28%; O – 57.15 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.


9.Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Na- 27.05 % ; N – 16.47 % ; O – 56.48 %. Shu birikmaning formulasini aniqlang.


10. Kimyoviy birikmani tashkil etuvchi elementlarning massa ulushlari quydagicha Hg- 86.27 % ; S– 13.73 % ; Shu birikmaning formulasini aniqlang.

2. MOLEKULYAR FORMULANI ANIQLASH
1. 1.7 gr nomalum modda yonganda 3 gr NO va 2.7 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) NH₃ B) NH₄OH C) NH₂OH D) NH₄NO₃
2. 3.2 gr nomalum modda yonganda 8.8 gr CO₂ va 7.2 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) CH₄ B) C₂H₆ C) CH₃OH D) C₃H₆
3. 1.3 gr nomalum modda yonganda 4.4 gr CO₂ va 0.9 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) C₂H₄ B) CH₄ C) C₂H₂ D) C₃H₈
4. 0.23 gr nomalum modda yonganda 0.44 gr CO₂ va 0.27 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) CH₃OH B) CH₂OH C) HCOOH D) C₂H₅OH
5. 0.32 gr nomalum modda yonganda 0.44 gr CO₂ va 0.36 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) C₂H₅OH B) CH₃OH C) CH₃COOH D) HCHO
6. 0.24 gr nomalum modda yonganda 0.16 gr Fe₂O₃ va 0.256 gr SO₂ hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) FeS B) FeSO₄ C) FeSO₂ D) FeS₂
7. 3.4 gr nomalum modda yonganda 6.4gr SO₂ va 1.8 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) H₂S B) H₂SO₃ C) H₂SO₄ D) H₂S₂O₇
8. 3.4 gr nomalum modda yonganda 2.8 gr N₂ va 5.4 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) NH₂OH B) NH₄OH C) NH₃ D) NH₄NO₃
9. 15 gr nomalum modda yonganda 2.8 gr N_2, 17.6grCO₂ va 9 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) CO(NH₂)₂ B) CH₃NO₂ C) C₂H₅NO₂ D) C₃H₈NO₂
10. 5.4gr nomalum modda yonganda 8.8 gr CO₂ , N₂ 2.8 va 1.8 gr H₂O hosil bo’ldi. Nomalum moddani formulasini aniqlang .
A) CH₃NO₂ B) CO(NH₂)₂ C) HOCN D) HCN