23-modul: Yoy payvandini maxsus usullari
Reja:
1.
Gazoviy payvandlash..
2.
Ximoya gazlari muxitida elektrik yoy yordamida payvandlash.
3. Argon muxitida payvandlash. Elektro-shlak usulida payvndlash.
4. Gazoviy payvandlash aparatlari, uskunalari
5. Metallarni gaz kislorod yordamida va plazma yoy usulida kesish.
Metallarni payvandlash simlari bilan gaz alangasida payvandlash
Bu usuldan metallarni yonuvchi gazlarning kislorod bilan gorelkada ma’lum
nisbatda aralashtirib, havoda yondirilgan alanga mash’alida
qizdirib
payvandlanadi. Bu usul oddiyligi, alangani oson rostlanishi, qimmatbaho uskunalar
talab etmasligi, alanga mash’al
ini payvandlash joyiga zarur burchak ostida
yo’naltirilishi, chokni
bostirishni nazorat etilishi, sekin, bir tekisda payvandlash
joyini qizdirilishi kabi afzalliklariga ega. Lekin elektr yoy yordamida
payvandlashga qaraganda issiqlikni ta’siri
zonasini ken
gligi, metall qalinligi
ortishida ish unumini pasayishi, payvandchi malakasini
yuqori boiishi kabi
kamchiliklari bor. SHunga qaramay bu usuldan po’lat, cho’yan, rangli metallar va
ularning qotishmalaridan tayyorlangan listlar, kichik diametrli trubalarni, eyilgan
detallarni tegishli metallar bilan qoplab tiklashda va ta’mirlash
ishlarda keng
qo’llaniladi.
Payvandlash gazlari va gaz ishlab chiqarish apparatlar.
Metall
buyumlarni payvandlashda atsetilen, vodorod, tabiiy gaz va boshqa yonuvchi
gazlardan
foydal
aniladi. Bu gazlar ichida atsetilen gazini kislorod bilan ma’lum
nisbatda aralashtirib yondirilganda eng ko’p issiqlik (3150 ) ajratishi sababli bu
gazdan amalda keng foydalaniladi. Lekin, unutmaslik ham lozimki,
uning narhi
boshqa yonuvchi gazlardan qimma
t va ma’lum sharoitda portlaydi.
Atsetilenni gaz generator apparatda karbid kalsiydan olinadi. Gaz
generatorlari konstruktsiyasiga ko’ra «karbidga suv», «suvga karbid» va
«kontaktli» xillari bo’lib ularni soatiga 3 m
3
atsetilen ishlab chiqaruvchilari
ko’c
hma, yuqori unumlilari statsionar boiadi.
